[go: up one dir, main page]

Galanta

miasto w Słowacji

Galanta (węg. Galánta, do 1863 Galantha, niem. Gallandau) – miasto powiatowe w południowo-zachodniej Słowacji, w kraju trnawskim, między Małym Dunajem a Wagiem. Ośrodek administracyjny powiatu Galanta.

Galanta
Ilustracja
Wieża pałacu
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 trnawski

Powiat

Galanta

Burmistrz

Peter Paška[1]

Powierzchnia

33,91[2] km²

Wysokość

122 m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


15 339[3]
451,41[4] os./km²

Nr kierunkowy

031

Kod pocztowy

924 01

Tablice rejestracyjne

GA

Podział miasta

Centrum i 3 dzielnice

Położenie na mapie kraju trnawskiego
Mapa konturowa kraju trnawskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Galanta”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Galanta”
Ziemia48°11′N 17°44′E/48,183333 17,733333
Strona internetowa

Historia

edytuj

Teren, na którym położone jest miasto, był zamieszkany już w neolicie. Po raz pierwszy wzmiankowane jest w liście króla Beli IV w 1227. Aż do XX wieku była to osada rolnicza, położona we włościach rodowych rodu Esterházych, którzy wywierali na nią wpływ od 1421. Pomiędzy 1564 a 1570 miejscowość uzyskała prawo do organizowania jarmarków. W 1613 lub 1614 Galanta otrzymała prawa miejskie. Od XVI wieku działała szkoła, od XVII szpital. W XVIII wieku nastąpił rozwój rzemiosła[5].

W połowie XIX wieku Galanta stała się miejscowym centrum administracyjnym – mieścił się tutaj sąd okręgowy, urzędy i poczta. W 1850 doprowadzono linię kolejową.

W 1910 spis powszechny wykazał 3274 mieszkańców, w tym 2933 Węgrów, 202 Słowaków i 115 Niemców. Mimo takiego podziału narodowościowego po I wojnie światowej włączono miasto do Czechosłowacji. W latach 1938–1945 na krótko wróciło do Węgier. Po II wojnie światowej poddano je gwałtownej industrializacji – komunistyczne władze zniszczyły wiele zabytkowych obiektów.

W 2001 w Galancie 60,35% mieszkańców było Słowakami, 36,80% – Węgrami, 1,07% – Romami, a 0,70% – Czechami. Ponad 60% osób zadeklarowało się jako katolicy, około 6% jako ewangelicy. Pozostali w większości nie określili się jako żadna z grup religijnych.

Dzielnice miasta

edytuj
  • Galanta
  • Hody – pierwsza wzmianka w 1291,
  • Javorinka (wcześniej Štefánikovo), założona w 1921,
  • Nebojsa (pierwsza wzmianka w 1405.

Dzielnice zostały przyłączone w 1960.

Zabytki i inne atrakcje

edytuj

Mimo momentami brutalnej industrializacji w mieście pozostało kilka cennych obiektów zabytkowych. Najważniejszy z nich to renesansowy pałac Esterhazych z 1600, którego renowację zakończono w 1992. Obecnie w środku mieści się galeria miejska oraz muzeum.

Pozostałe to:

  • pałac neogotycki z 1861, który powstał w wyniku przebudowy renesansowego dworu obronnego z XVII wieku, później barokowego. Obecnie niszczeje,
  • neogotycka kaplica pogrzebowa rodziny Esterhazy na starym cmentarzu,
  • kościół katolicki św. Stefana; świątynia klasycystyczna z elementami barokowymi (m.in. ołtarz z 1741, przeniesiony ze zburzonej barokowej kaplicy),
  • Muzeum Regionalne w zabytkowej kamienicy w centrum miasta,
  • Zbiornik Kráľová, 6 kilometrów od Galanty (Vodné dielo Kráľová) to ośrodek sportów wodnych.

Miasta partnerskie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 33,91S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  5. Historia miasta. [w:] Oficjalna strona internetowa miasta [on-line]. [dostęp 2008-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-07)]. (słow.).