Dekanat Bytom
Dekanat Bytom − jeden z 16 dekanatów katolickich diecezji gliwickiej.
 Kościół Świętej Trójcy w Bytomiu – siedziba dekanatu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Diecezja | |
| Dziekan |
ks. Dariusz Grzeszczak[1] |
| Wicedziekan |
ks. Krzysztof Andryszkiewicz[1] |
| Dane statystyczne | |
| Liczba wiernych |
59 721 |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
40 |
| Liczba parafii |
10 |
| Liczba klasztorów |
8 |
Położenie na mapie Bytomia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°20′51,35″N 18°55′21,38″E/50,347597 18,922606
| |
Parafie
edytujW skład dekanatu wchodzi 10 parafii[1].
- Parafia św. Anny w Bytomiu
- Parafia św. Barbary w Bytomiu
- Parafia św. Jacka w Bytomiu
- Parafia św. Józefa Robotnika w Bytomiu
- Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bytomiu
- Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Bytomiu
- Parafia Świętej Trójcy w Bytomiu
- Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu
- Parafia św. Wojciecha w Bytomiu
- Parafia św. Michała Archanioła w Bytomiu-Suchej Górze
Historia
edytujDekanat bytomski powstał w 1331 w wyniku wydzielenia części parafii dekanatu sławkowskiego[2]. Oba dekanaty podlegały diecezji krakowskiej. Sprawozdanie z poboru świętopietrza z lat 1334-1342 w diecezji krakowskiej sporządzone przez Galharda z Cahors w dekanacie bytomskim (decanatus Bithomiensis) wymienia następujące parafie (lista ta była niepełna, zawierała jedynie dłużników)[3]: Wojkowice Kościelne (Woycowicz), Będzin (Bandin/Bandzen), Grodziec (Grodzecz/Grozecz), Koziegłowy (Cosseglow/Cosseglov), Mikulczyce (Niculczicz/Niculcicz), Siemonia (Symuna), Chorzów (Stary) (Cargow), Siewierz (Sevor), Bytom (św. Małgorzaty) (sancta Margareta), Ciągowice (Sancovicz), Kamień (Camen), Biskupice (Biscupicz), Czeladź (Czelacz); Z powyższych jedynie Będzin (Bandin/Bandzen) i Ciągowice (Sancovicz) leżały w Polsce. Te dwie parafie były również jedynymi parafiami dekanatu bytomskiego w XVI wieku poza dawnym Śląskiem (w tym księstwie siewierskim) pomimo reorganizacji sieci dekanalnej w XV wieku (w granicach Polski leżało jednak wiele miejscowości należących do parafii z siedzibami w granicach państwa czeskiego, np. z obszaru dzisiejszego Sosnowca podlegającemu do 1810 roku parafii mysłowickiej).
W XV w. stworzono dekanat sławkowsko-bytomski (Decanatus Slawkoviensis alias in Bithom), liczący 25 parafii i opisany przez Jana Długosza w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[4]. W okresie późniejszym siedzibę dekanatu przeniesiono ze Sławkowa do Bytomia, a w 1765 podzielono go na dekanaty bytomski i siewierski.
Po soborze trydenckim pierwszej wizytacji dokonał archidiakon krakowski Krzysztof Kazimirski na zlecenie biskupa Jerzego Radziwiłła w listopadzie 1598. Wiele kościołów w śląskiej części dekanatu była w rękach luteran. Wizytator spotkał się z wrogim przyjęciem w Bytomiu, pomimo że w rękach katolików znajdowały się dwa kościoły bytomskie św. Ducha i św. Małgorzaty, a ponadto kościoły w Chorzowie, Kamieniu, Michałkowicach, Bogucicach, Mysłowicach i Dziećkowicach. Część siewierska dekanatu pozostawała katolicka[5].
W latach 1747–1749 dekanat obejmował 33 parafie. Ówczesną liczbę katolików szacuje się 31127, żydów na 548, protestantów na 760 (luteran)[6].
Od 1811 roku dekanat znajdował się pod zarządem diecezji wrocławskiej a ostatecznie przyłączony do niej został na mocy bulli papieża Piusa VII De salute animarum z 16 lipca 1821. Diecezję katowicką utworzono w 1925.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Dekanat Bytom. Diecezja Gliwicka. [dostęp 2009-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-05)]. (pol.).
- ↑ B. Kumor, Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, Kraków 2000, s. 145.
- ↑ Jan Ptaśnik: Monumenta Poloniae Vaticana T.1 Acta Camerae Apostolicae. Vol. 1, 1207-1344. Cracoviae: Sumpt. Academiae Litterarum Cracoviensis, 1913, s. 353-354.
- ↑ Johannis Długosz Seniori Canonici Cracoviensis Opera Omnia, wyd. A. Przezdziecki, Kraków, t. VIII [1]
- ↑ M. Wojtas, 1938, s. 20
- ↑ Marian Surdacki. Stosunki wyznaniowe w diecezji krakowskiej w połowie XVIII wieku na podstawie wizytacj i tabel biskupa A.S. Załuskiego. „Roczniki Nauk Społecznych”. XI (2), s. 115, 128, 132, 1983.
Bibliografia
edytuj- ks. dr Maksymilian Wojtas: Akta wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego dokonanej w roku 1598 z polecenie Jerzego kardynała Radziwiłła, biskupa krakowskiego. Katowice: Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku, 1938.