Dendrobium

*Dendrobium*
	; Dendrobium atroviolaceum
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Podrodzina	epidendronowe
Rodzaj	dendrobium
	Nazwa systematyczna
	Dendrobium Sw.; Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis 6: 82. 1799
Synonimy
	Abaxianthus M.A.Clem. & D.L.Jones ; Aclinia Griff. ; Amblyanthe Rauschert ; Amblyanthus (Schltr.) Brieger ; Anisopetala (Kraenzl.) M.A.Clem. ; Aporopsis (Schltr.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Aporum Blume ; Asarum Archila ; Australorchis Brieger ; Bolbodium Brieger ; Bouletia M.A.Clem. & D.L.Jones ; Cadetia Gaudich. ; Callista Lour. ; Cannaeorchis M.A.Clem. & D.L.Jones ; Cepobaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Ceraia Lour. ; Ceratobium (Lindl.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Chromatotriccum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Coelandria Fitzg. ; Conostalix (Kraenzl.) Brieger ; Davejonesia M.A.Clem. ; Dendrobates M.A.Clem. & D.L.Jones ; Dendrocoryne (Lindl.) Brieger ; Desmotrichum Blume ; Dichopus Blume ; Diplocaulobium (Rchb.f.) Kraenzl. ; Distichorchis M.A.Clem. & D.L.Jones ; Ditulima Raf. ; Dockrillia Brieger ; × Dockrilobium J.M.H.Shaw ; Dolichocentrum (Schltr.) Brieger ; Durabaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Eleutheroglossum (Schltr.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Endeisa Raf. ; Ephemerantha P.F.Hunt & Summerh. ; Epigeneium Gagnep. ; Eriopexis (Schltr.) Brieger ; Euphlebium (Kraenzl.) Brieger ; Eurycaulis M.A.Clem. & D.L.Jones ; Exochanthus M.A.Clem. & D.L.Jones ; Flickingeria A.D.Hawkes ; Froscula Raf. ; Gersinia Néraud ; Goldschmidtia Dammer ; Grastidium Blume ; Herpetophytum (Schltr.) Brieger ; Hibiscorchis Archila & Vinc.Bertolini ; Inobulbon Schltr. & Kraenzl. ; Keranthus Lour. ex Endl. ; Kinetochilus (Schltr.) Brieger ; Latouria Blume ; Latourorchis Brieger ; Leioanthum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Maccraithea M.A.Clem. & D.L.Jones ; Macrostomium Blume ; Microphytanthe (Schltr.) Brieger ; Monanthos (Schltr.) Brieger ; Onychium Blume ; Ormostema Raf. ; Orthoglottis Breda ; Oxyglossellum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Pedilonum Blume ; Pierardia Raf. ; Sarcocadetia (Schltr.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Sayeria Kraenzl. ; Schismoceras C.Presl ; Stachyobium Rchb.f. ; Stelbophyllum D.L.Jones & M.A.Clem. ; Stilbophyllum D.L.Jones & M.A.Clem. ; Tetrabaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Tetrodon (Kraenzl.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Thelychiton Endl. ; Thicuania Raf. ; Trachyrhizum (Schltr.) Brieger ; Tropilis Raf. ; × Vappaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Vappodes M.A.Clem. & D.L.Jones ; Winika M.A.Clem., D.L.Jones & Molloy
	Abaxianthus M.A.Clem. & D.L.Jones ; Aclinia Griff. ; Amblyanthe Rauschert ; Amblyanthus (Schltr.) Brieger ; Anisopetala (Kraenzl.) M.A.Clem. ; Aporopsis (Schltr.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Aporum Blume ; Asarum Archila ; Australorchis Brieger ; Bolbodium Brieger ; Bouletia M.A.Clem. & D.L.Jones ; Cadetia Gaudich. ; Callista Lour. ; Cannaeorchis M.A.Clem. & D.L.Jones ; Cepobaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Ceraia Lour. ; Ceratobium (Lindl.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Chromatotriccum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Coelandria Fitzg. ; Conostalix (Kraenzl.) Brieger ; Davejonesia M.A.Clem. ; Dendrobates M.A.Clem. & D.L.Jones ; Dendrocoryne (Lindl.) Brieger ; Desmotrichum Blume ; Dichopus Blume ; Diplocaulobium (Rchb.f.) Kraenzl. ; Distichorchis M.A.Clem. & D.L.Jones ; Ditulima Raf. ; Dockrillia Brieger ; × Dockrilobium J.M.H.Shaw ; Dolichocentrum (Schltr.) Brieger ; Durabaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Eleutheroglossum (Schltr.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Endeisa Raf. ; Ephemerantha P.F.Hunt & Summerh. ; Epigeneium Gagnep. ; Eriopexis (Schltr.) Brieger ; Euphlebium (Kraenzl.) Brieger ; Eurycaulis M.A.Clem. & D.L.Jones ; Exochanthus M.A.Clem. & D.L.Jones ; Flickingeria A.D.Hawkes ; Froscula Raf. ; Gersinia Néraud ; Goldschmidtia Dammer ; Grastidium Blume ; Herpetophytum (Schltr.) Brieger ; Hibiscorchis Archila & Vinc.Bertolini ; Inobulbon Schltr. & Kraenzl. ; Keranthus Lour. ex Endl. ; Kinetochilus (Schltr.) Brieger ; Latouria Blume ; Latourorchis Brieger ; Leioanthum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Maccraithea M.A.Clem. & D.L.Jones ; Macrostomium Blume ; Microphytanthe (Schltr.) Brieger ; Monanthos (Schltr.) Brieger ; Onychium Blume ; Ormostema Raf. ; Orthoglottis Breda ; Oxyglossellum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Pedilonum Blume ; Pierardia Raf. ; Sarcocadetia (Schltr.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Sayeria Kraenzl. ; Schismoceras C.Presl ; Stachyobium Rchb.f. ; Stelbophyllum D.L.Jones & M.A.Clem. ; Stilbophyllum D.L.Jones & M.A.Clem. ; Tetrabaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Tetrodon (Kraenzl.) M.A.Clem. & D.L.Jones ; Thelychiton Endl. ; Thicuania Raf. ; Trachyrhizum (Schltr.) Brieger ; Tropilis Raf. ; × Vappaculum M.A.Clem. & D.L.Jones ; Vappodes M.A.Clem. & D.L.Jones ; Winika M.A.Clem., D.L.Jones & Molloy
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dendrobium (Dendrobium Sw.) – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego ponad 1500 gatunków^[6]^[7]. Jest to jeden z rodzajów storczykowatych, obejmujących największą liczbę gatunków, dodatkowo odznaczających się niezwykle dużą zmiennością oraz adaptacją do różnych warunków klimatycznych.

Zasięg geograficzny

Zasięg obejmuje tropikalną i subtropikalną Azję (północne Indie, Tajlandia, Borneo, Filipiny, Malezja, Chiny, Korea, Japonia), Nowa Gwinea oraz część Oceanii)^[6].

Morfologia i biologia

Rodzaj obejmuje zarówno epifity, jak i rośliny naziemne^[6]. Niektóre gatunki są wiecznie zielone, inne zrzucające liście.

Systematyka

Rodzaj sklasyfikowany do podplemienia Dendrobiinae w plemieniu Dendrobieae, podrodzina epidendronowe (Orchidaceae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych^[8]^[9].

Wybór gatunków^[4]^[5]

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju Dendrobium.

Dendrobium alaticaulinum P.Royen
Dendrobium albayense Ames
Dendrobium albiflorum Ridl.
Dendrobium albopurpureum (Seidenf.) Schuit. & Peter B.Adams
Dendrobium albosanguineum Lindl. & Paxton
Dendrobium andreemillariae T.M.Reeve
Dendrobium angulatum Lindl.
Dendrobium angustiflorum J.J.Sm.
Dendrobium angustifolium (Blume) Lindl.
Dendrobium angustipetalum J.J.Sm.
Dendrobium angustispathum J.J.Sm.
Dendrobium bigibbum Lindl.
Dendrobium bullenianum Rchb.f.
Dendrobium capillipes Rchb.f.
Dendrobium cariniferum Rchb.f.
Dendrobium chameleon Ames
Dendrobium chrysanthum Wall. ex Lindl.
Dendrobium conanthum Schltr.
Dendrobium crispilinguum P.J.Cribb
Dendrobium eximium Schltr.
Dendrobium extra-axillare Schltr.
Dendrobium eymanum Ormerod
Dendrobium faciferum J.J.Sm.
Dendrobium fairchildiae Ames & Quisumb.
Dendrobium fairfaxii F.Muell. ex Fitzg.
Dendrobium forbesii Ridl.
Dendrobium formosum Roxb. ex Lindl.
Dendrobium gerlandianum Kraenzl.
Dendrobium gibsonii Paxton
Dendrobium hymenophyllum Lindl.
Dendrobium nobile Lindl. – dendrobium szlachetne
Dendrobium papilio Loher
Dendrobium parthenium Rchb.f.
Dendrobium pendulum Roxb.
Dendrobium pentapterum Schltr.
Dendrobium profusum Rchb.f.
Dendrobium ramosii Ames
Dendrobium serena-alexianum J.J.Wood & A.L.Lamb
Dendrobium serratilabium L.O.Williams
Dendrobium serratipetalum Schltr.
Dendrobium setifolium Ridl.
Dendrobium setosum Schltr.
Dendrobium sinense Tang & F.T.Wang
Dendrobium speciosum Sm
Dendrobium taurinum Lindl.
Dendrobium thyrsiflorum B.S.Williams
Dendrobium thyrsiflorum B.S.Williams
Dendrobium thyrsodes Rchb.f.
Dendrobium thysanophorum Schltr.
Dendrobium thysanophorum Schltr.
Dendrobium tiongii Cootes
Dendrobium tipula J.J.Sm.
Dendrobium tipuliferum Rchb.f.
Dendrobium tobaense J.J.Wood & J.B.Comber
Dendrobium uniflorum Griff.
Dendrobium velutinalabrum M.A.Clem. & Cootes
Dendrobium victoriae-reginae Loher
Dendrobium virgineum Rchb.f.
Dendrobium viridiflorum F.M.Bailey
Dendrobium viriditepalum J.J.Sm.
Dendrobium viridulum Ridl.
Dendrobium virotii Guillaumin
Dendrobium vitiense Rolfe
Dendrobium vogelsangii P.O'Byrne
Dendrobium vonroemeri J.J.Sm.
Dendrobium xanthocaulon Schltr.
Dendrobium xanthogenium Schltr.
Dendrobium xantholeucum Rchb.f.
Dendrobium xanthomeson Schltr.
Dendrobium xanthophlebium Lindl.
Dendrobium xanthothece Schltr.
Dendrobium xichouense S.J.Cheng & Z.Z.Tang
Dendrobium xiphophyllum Schltr.
Dendrobium xylophyllum Kraenzl.
Dendrobium yeageri Ames & Quisumb.
Dendrobium yongii J.J.Wood
Dendrobium ypsilon Seidenf.
Dendrobium zamboangense Ames
Dendrobium zebrinum J.J.Sm.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-06-05] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-06-05] (ang.).
↑ Dendrobium. Tropicos.org. [dostęp 2016-01-16].
↑ ^a ^b Dendrobium. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-06-05].
↑ ^a ^b Dendrobium. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-05].
↑ ^a ^b ^c Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003, s. 300. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
↑ Jens G. Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Wyd. 1. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 250. ISBN 83-7311-378-9.
↑ Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).
↑ Dendrobium. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-05].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-06-05] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-06-05] (ang.).

[tropicos-3] Dendrobium. Tropicos.org. [dostęp 2016-01-16].

[kew-4] Dendrobium. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-06-05].

[CoL-5] Dendrobium. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-05].

[llamas-6] Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003, s. 300. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).

[rohwer-7] Jens G. Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Wyd. 1. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 250. ISBN 83-7311-378-9.

[CHASE-8] Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).

[NCBI-9] Dendrobium. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-05].

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[8]

[9]