Czerteż (Beskid Niski)
Czerteż (też: Mszana; 648 m n.p.m., czasem również 647 lub 649 m n.p.m.) – szczyt w środkowej części Beskidu Niskiego.
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
648 m n.p.m. |
Położenie na mapie Beskidu Niskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°29′36″N 21°40′32″E/49,493333 21,675556
| |
Położenie
edytujWznosi się w pasemku zaliczanym do Beskidu Dukielskiego, ograniczającym od zachodu dolinę Jasiołki między Tylawą a Nową Wsią, natomiast od północnego wschodu – dolinę Mszanki. Sam szczyt Czerteża leży w grzbiecie pomiędzy szczytem Kamiennej Góry (673 m n.p.m.) na północy a wzniesieniem Dziurcza (586 m n.p.m.) na południowym wschodzie i dominuje nad górną częścią wsi Mszana.
Ukształtowanie
edytujSzczyt Czerteża wyznacza niezbyt wyniosła, wydłużona kulminacja wspomnianego wyżej grzbietu, na której jeszcze w pierwszych latach XXI w. widoczne były resztki drewnianej wieży triangulacyjnej. Zbocza słabo rozczłonkowane nielicznymi ciekami wodnymi – drobnymi dopływami Jasiołki i Mszanki. Stoki strome, a wschodnie – nawet bardzo strome, miejscami urwiste z niewielkimi wychodniami skalnymi.
Roślinność
edytujCały masyw Czerteża porośnięty jest mieszanymi lasami, ostatnio przetrzebionymi licznymi wyrębami, na których wyrosły już gęste młodniki. Jedynie od południa do wysokości 550–580 m n.p.m. podchodzą zarastające łąki i pastwiska, wykorzystywane dawniej przez PGR w Mszanie.
Nazwa
edytujCzerteż (Чертежъ) to słowo pochodzenia wołosko-ruskiego, związane z archaiczną gospodarką w Karpatach, polegającą na wyrębie, a następnie wykarczowaniu (wypaleniu) terenów zalesionych pod przyszłe osadnictwo lub pastwiska. Oznacza teren, uzyskany w tym procesie[1][2], Nazwa została przeniesiona na szczyt od takich wyrębów (obecnie polan?) utworzonych na jego stokach.
Turystyka
edytujGrzbietem przez szczyt Czerteża wiodą zielone znaki szlaku turystycznego z Tylawy do pustelni św. Jana z Dukli w Trzcianie.
Bibliografia
edytuj- Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, Roman Trzmielewski (red.), Włodzimierz Dyzio (oprac.), Kraków: Wyd. Compass, 2004, ISBN 83-89165-54-6, OCLC 838912473.
- Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
- Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977.
Przypisy
edytuj- ↑ Rieger Janusz: Toponomastyka Beskidu Niskiego i Bieszczadów Zachodnich, w: "Łemkowie. Kultura – sztuka – język. Materiały z sympozjum zorganizowanego przez Komisję Turystyki Górskiej ZG PTTK, Sanok, dn. 21-24 września 1983 r.", Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa-Kraków 1987.
- ↑ Stieber Zdzisław: Toponomastyka Łemkowszczyzny. Cz. II. Nazwy terenowe, wyd. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1949.