Cmentarz żydowski w Grybowie
Cmentarz żydowski w Grybowie – kirkut mieszczący się na zalesionym pagórku na terenie Siołkowej, na zachód od grybowskiego rynku. Powstał w drugiej połowie XVIII wieku[1]. Ma powierzchnię 0,35 ha.
 Brama cmentarza żydowskiego w Grybowie (2009) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Cmentarna |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
judaizm |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,35 ha ? |
| Data otwarcia |
druga połowa XVIII wieku |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
Położenie na mapie Grybowa  | |
 49°37′35,47″N 20°55′40,69″E/49,626519 20,927969
| |
Zachowało się na nim około 50 macew pochodzących z XIX i XX wieku. Większość z nich jest zniszczona, jednak kilka zachowało się w doskonałym stanie. Niektóre posiadają napisy w językach polskim i hebrajskim. W czasie okupacji Niemcy zdewastowali cmentarz. Dokonywali również na nim egzekucji grybowskich Żydów. Po wojnie macewy używane były jako materiał budowlany. Po II wojnie światowej był zaniedbany i w fatalnym stanie[2]. W 2019 uporządkowano cmentarz i odsłonięto pomnik upamiętniający zagładę Żydów z 1942 roku[3].
Na cmentarzu znajduje się kwatera, w której pochowano 7 żołnierzy austro-węgierskich wyznania mojżeszowego. Jest częścią austriackiego cmentarza wojennego nr 130 z okresu I wojny światowej. Było w niej siedem macew, pozostały cztery[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Przemysław Burchard podaje datę powstania cmentarza jako XIX wiek.
- ↑ a b Cmentarz żydowski w Grybowie. [dostęp 2022-05-29].
- ↑ Alicja Fałek: Odsłonili pomnik upamiętniający Żydów z Grybowa Ofiary Zagłady 1942. 2019-11-03. [dostęp 2022-05-29].
Bibliografia
edytuj- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 209.
- Oktawian Duda: Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914–1918, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ISBN 83-85548-33-5.
- Roman Frodyma: Galicyjskie Cmentarze wojenne t. I Beskid Niski i Pogórze (Okręgi I–IV), Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1998.
Linki zewnętrzne
edytuj- Cmentarz żydowski w Grybowie w portalu Wirtualny Sztetl
- Informacje o kirkucie