Carbfix
Carbfix – islandzka firma, która opracowała metodę wychwytywania i rozpuszczania dwutlenku węgla w wodzie oraz jego wtłaczania do podpowierzchniowych bazaltów – jego sekwestracji. Po znalezieniu się pod powierzchnią, związek reaguje ze skałą macierzystą, tworząc stabilne węglany. To zapewnia składowanie gazu w sposób niewpływający na atmosferę.
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
2007 |
Położenie na mapie Islandii | |
64°02′14,6754″N 21°24′03,4881″W/64,037410 -21,400969 | |
Strona internetowa |
Początkiem funkcjonowania projektu był rok 2012[1][2][3], kiedy pod ziemię wtłoczono około 200 ton CO2. Wyniki badań opublikowane w 2016 r. wykazały, że 95% zestaliło się w kalcyt w ciągu 2 lat, a wtłoczenie wymagało 25 ton wody na tonę CO2[4][5][6]. Technologię zastosowano w elektrowni Hellisheiði; trwają pracę nad lokacjami w innych częściach Europy.
Temat przedsięwzięcia został poruszony w pierwszej części programu dokumentalnego Zmiany klimatu. Fakty (oryg. Climate change – the facts)[7], w Polsce emitowanym na kanałach BBC Earth i TVP Nauka.
Założyciele i fundusze
edytujFirma Carbfix została założona przez ówczesnego prezydenta Islandii – dr Ólafura Ragnara Grímssona, Einara Gunnlaugssona z Reykjavík Energy, Wallace’a S. Broeckera z Uniwersytetu Columbia, Erica H. Oelkersa z CNRS w Tuluzie i Sigurðura Reynira Gíslasona z Uniwersytetu Islandzkiego w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w Islandii[8]. Początkowe finansowanie przedsięwzięcia zapewniło Reykjavik Energy. Oprócz opracowania nowej metody trwałego składowania dwutlenku węgla, celem było szkolenie naukowców[9].
Oprócz Reykjavik Energy, projekt finansowali: Uniwersytet Islandzki, Uniwersytet Columbia, CNRS, fundusz nordycki (11029-NORDICCS), Departament Energii Stanów Zjednoczonych (numer przyznania DE-FE0004847) i Unia Europejska – programem badań i innowacji „Horizon 2020” (dotacje nr 764760 i 764810) oraz za pośrednictwem Komisji Europejskiej projektami: CarbFix (EC coordinated action 283148), Min-GRO (MC-RTN-35488), Delta-Min (PITN-GA-2008-215360) i CO2-REACT (EC Project 317235).
Technologia
edytujCO2 jest pobierany bezpośrednio z procesów elektrowni lub wyłapywany filtrami z powietrza atmosferycznego i rozpuszczany w wodzie. Taką wodę wtryskuje się ciśnieniowo pod powierzchnię, gdzie reaguje z wapniem i magnezem obecnymi w skale[10]. Pierwiastki rzadko występują tam w postaci tlenków, co umożliwiałoby reakcje:
- CaO + CO2 → CaCO3
- MgO + CO2 → MgCO3
Niemiej krzemiany tych pierwiastków są powszechne w wielu skałach, takich jak bazalt, więc wystąpić może reakcja, jak:
- Mg2 SiO4 + 2CO2 → 2MgCO3 + SiO2
W rezultacie CO2 jest zatrzymywany bez niebezpiecznych produktów ubocznych.
Koszty
edytujSzacuje się, że wiercenie i wtryskiwanie pod wysokim ciśnieniem wody z gazem kosztuje w Hellisheiði mniej niż 25 dolarów za tonę[11][12].
Skutki uboczne
edytujTakie działanie wymaga znacznych ilości wody i obecności skał reaktywnych, które nie są dostępne we wszystkich lokalizacjach.
Pobliski wulkan Hengill w wyniku pompowania wody bez CO2 spowodował sekwencję trzęsień ziemi o małej sile; 13 września 2011 r. zgłoszono 250 trzęsień[13].
Zgłaszano trzęsienia ziemi także po wtryskiwaniu na tym obszarze ścieków[14][15]. Sejsmiczność indukowaną w Hellisheiði potwierdzają materiały Światowego Kongresu Geotermalnego w 2010 r[16].
Krytyka
edytujW marcu 2023 r. spółka spotkała się z krytyką w islandzkich mediach, po tym jak magazyn Mannlíf ujawnił, że jej rzecznik prasowy był sceptykiem zmian klimatycznych. Ólafur Teitur Guðnason w latach 2004–2007 pracował jako felietonista islandzkiej prawicowej gazety Viðskiptablaðið. W swoich artykułach wyraził wątpliwości odnośnie roli człowieka w globalnym ociepleniu i stwierdził, że relacje mediów na ten temat sieją strach[17]. W odpowiedzi na Facebooku Teitur napisał, że stanowisko było błędne i od tego czasu zmienił zdanie[18][19]. W kolejnym artykule Mannlíf stwierdziło, iż rzeczone felietony posiadają wyraźne cechy fałszywych wiadomości, przedstawiających pseudonaukę jako fakty[20].
Aktualny status
edytujPrzy elektrowni Hellisheiði zmodernizowano osprzęt spółki w ramach europejskiego projektu CarbFix2, który rozpoczął się w czerwcu 2014 r. Po tym wychwytywany był cały siarkowodór i większość dwutlenku węgla wytwarzanego przez elektrownię. Od 2018 r. jest to 68% H2S i 34% CO2; wstrzykiwanie odbywa się na głębokość 750 metrów. Wyniki pokazują, że większość wtryskiwanych gazów wiąże się w postaci stabilne w czasie krótszym niż jeden rok. Dalsze prace skupiły się na bezpośrednim wychwytywaniu CO2 z atmosfery.
Carbfix jest obecnie zarządzany przez trzech dyrektorów naukowych: Sigurðura Reynira Gíslasona z Uniwersytetu Islandzkiego, Erica H. Oelkersa z CNRS w Tuluzie i Eddę Sif Aradóttir z Reykjavik Energy. Bieżące działania mają na celu upowszechnienie metody, także dzięki wykorzystaniu do rozpuszczania węgla wody morskiej.
Technologia Carbfix jest obecnie wdrażana w trzech nowych zakładach (Hveragerði na Islandii, Kızıldere w Turcji, Bochum w Niemczech) w ramach finansowanego przez Wspólnotę Europejską projektu GECO[21].
W 2019 r. firma Reykjavik Energy uruchomiła spółkę zależną – Carbfix – w celu komercjalizacji tej technologii[22][11].
20 lipca 2021 r. rządy Szwajcarii i Islandii zawarły porozumienie w sprawie wspólnego rozwoju „technologii emisji ujemnej”, polegającej na ekstrakcji CO2 z atmosfery za pośrednictwem spółek Carbfix i Climeworks.
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona projektu
- Brabant, Malcolm (23 sierpnia 2016 r.) To combat climate change, these scientists are turning CO2 into rock (Aby przeciwdziałać zmianom klimatu, naukowcy zamieniają dwutlenek węgla w skałę) [w:] PBS NewsHour
- To combat climate change, these scientists are turning CO2 into rock w serwisie YouTube
Przypisy
edytuj- ↑ Iceland’s Hellisheidi prepares to start injection at carbon storage project | Industrial Fuels and Power [online], web.archive.org, 27 marca 2012 [dostęp 2023-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-27] .
- ↑ http://grebeproject.eu/2017/02/09/carbfix-project-gas-rock/
- ↑ Bergur Sigfusson i inni, Solving the carbon-dioxide buoyancy challenge: The design and field testing of a dissolved CO2 injection system, „International Journal of Greenhouse Gas Control”, 37, 2015, s. 213–219, DOI: 10.1016/j.ijggc.2015.02.022, ISSN 1750-5836 [dostęp 2023-12-24] .
- ↑ Juerg M. Matter i inni, Rapid carbon mineralization for permanent disposal of anthropogenic carbon dioxide emissions, „Science”, 352 (6291), 2016, s. 1312–1314, DOI: 10.1126/science.aad8132, ISSN 0036-8075 [dostęp 2023-12-24] (ang.).
- ↑ Amar Toor , Scientists turn carbon dioxide into stone to combat global warming [online], The Verge, 10 czerwca 2016 [dostęp 2023-12-24] (ang.).
- ↑ Name}, CO2 injected deep underground turns to rock – and stays there [online], New Scientist [dostęp 2023-12-24] (ang.).
- ↑ Carbfix in the Media [online], carbfix.com [dostęp 2023-12-24] (ang.).
- ↑ Sigurdur R. Gíslason i inni, A brief history of CarbFix: Challenges and victories of the project’s pilot phase, „Energy Procedia”, 146, Carbon in natural and engineered processes: Selected contributions from the 2018 International Carbon Conference, 2018, s. 103–114, DOI: 10.1016/j.egypro.2018.07.014, ISSN 1876-6102 [dostęp 2023-12-24] .
- ↑ http://www.mercurynews.com/science-headlines/ci_18773956
- ↑ Oelkers, Eric H.; Gislason, Sigurdur R.; Matter, Juerg M. (2008-10-01). "Mineral Carbonation of CO2". Elements. 4 (5): 333–337. doi:10.2113/gselements.4.5.333. ISSN 1811-5209
- ↑ a b https://eprints.soton.ac.uk/425577/1/Gunnarsson_et_al._IJGGC_manuscript_revised.pdf s. 117-126
- ↑ This startup has unlocked a novel way to capture carbon—by turning the dirty gas into rocks [online], Fortune [dostęp 2023-12-24] (ang.).
- ↑ Vatnsdæling veldur skjálftum - RÚV.is [online], RÚV [dostęp 2023-12-24] .
- ↑ Orkuveitan framkallar jarðskjálfta í Henglinum - Vísir [online], visir.is, 21 lutego 2011 [dostęp 2023-12-24] (isl.).
- ↑ Human made earthquakes in Hengill volcano | Iceland Volcano and Earthquake blog [online], web.archive.org, 21 października 2011 [dostęp 2023-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-21] .
- ↑ http://b-dig.iie.org.mx/BibDig/P10-0464/pdf/2308.pdf
- ↑ Svanur Már Snorrason , Samskiptastjóri Carbfix: „Umhverfismál eru ofmetinn málaflokkur - Yfirborð sjávar er ekki að hækka“ - [online], Mannlíf.is, 26 marca 2023 [dostęp 2023-12-24] (isl.).
- ↑ Hólmfríður Gísladóttir , Samskiptastjóri Carbfix var efasemdamaður í loftslagsmálum - Vísir [online], visir.is, 28 marca 2023 [dostęp 2023-12-24] (isl.).
- ↑ Ólafur svarar gagnrýni um fyrri efasemdir [online], www.mbl.is [dostęp 2023-12-24] (isl.).
- ↑ Svanur Már Snorrason , Sæll Ólafur Teitur: Ná sinnaskipti þín líka til annarra málaflokka? - [online], Mannlíf.is, 28 marca 2023 [dostęp 2023-12-24] (isl.).
- ↑ Demo Sites – GECO – Geothermal Emission Control [online] [dostęp 2023-12-24] (ang.).
- ↑ Our story [online], www.carbfix.com [dostęp 2023-12-24] (ang.).