Badania rynku

Badania rynku – zespół czynności polegających na gromadzeniu informacji o zjawiskach i procesach na rynku, ich przyczynach, stanie aktualnym i tendencjach rozwojowych. Celem badań rynku jest zdobycie informacji o kształtowaniu się mechanizmów rynkowych takich, jak popyt, podaż, ceny, zachowania i preferencje konsumentów, działania konkurencji, funkcjonowanie systemu dystrybucji, sprzedaży itp. Badania rynku są częścią badań marketingowych. Prowadzenie badań rynku zarówno polepsza pozycje konkurencyjną przedsiębiorstwa jak i jest zalecane przez normy ISO 9000.

Typologia

Badania rynku można podzielić według kilku kryteriów, w tym ze względu na:

Horyzont czasowy

analizy rynku, czyli poznanie aktualnych i przeszłych zjawisk, czynników i procesów rynkowych
prognozowania, czyli przewidywanie trendów i przyszłej sytuacji na rynku.

Metodykę zbierania danych

badania jakościowe służące zrozumieniu przyczyn zachowań i ich dokładnemu opisowi
badania ilościowe służące dostarczeniu wskaźników charakteryzujących powszechność zjawiska

Typ analizowanych danych

badania pierwotne - wykorzystujące dane powstające na użytek danego badania
badania wtórne - reinterpretacja danych powstałych wcześniej

Sposób organizacji badania

wewnętrzne - wykorzystujące dane istniejące w firmie (np. sprzedaż, liczba reklamacji) bez odwoływania się do danych zewnętrznych
zewnętrzne - korzystające z danych spoza firmy - zarówno urzędowych (np. GUS) jak i dostarczanych przez firmy zajmujące się badaniami rynku. Dane pochodzące od agencji badawczych można podzielić na dane syndykatowe (czyli zbierane podczas jednego projektu badawczego a następnie sprzedawane wielu firmom - np. panel gospodarstw domowych) i ad hoc (czyli zbierane na użytek konkretnego klienta).

Cel badania

badania eksploracyjne - opisujące zachowania, potrzeby, wartości, styl życia, wzorce konsumpcji itd.
badania testowe - testy nowych produktów
badania cenowe - służące określeniu elastyczności cenowej i optymalnej ceny
badania marki - służące określeniu siły i wizerunku marki
badania segmentacyjne - służące określeniu użytkowników produktu / usługi i ich podzieleniu na segmenty
badania struktury rynku
panele gospodarstw domowych - służące pokazaniu zmian w konsumpcji, głównie produktów FMCG
badania mediów - służące określeniu zwyczajów konsumpcji mediów (prasa, radio, TV, internet itd.)
badania zachowań przy półce sklepowej
badania reklamy - służące testowaniu reklamy na różnym stopniu jej powstawania, jej zauważalności i skuteczności, a także badania tzw. szumu medialnego
badania satysfakcji klientów
badania satysfakcji pracowników
badania kanałów dystrybucji
badania syndykatowe
badania User Experience (UX)
badanie jakości obsługi klienta (mystery shopping, mystery calling)

W badaniach rynku są często wykorzystywane metody badawcze zaczerpnięte z badań opinii publicznej, psychologii i socjologii. Osoby zajmujące się zawodowo badaniami rynku są zrzeszone w Europejskim Stowarzyszeniu ESOMAR, w Polsce działa też PTBRiO - Polskie Towarzystwo Badaczy Rynku i Opinii oraz stowarzyszenie firm badających rynek OFBOR.

Zobacz też

Badania marketingowe

Bibliografia

Badania rynkowe w praktyce, Paul Hague, Nick Hague, Carol-Ann Morgan, Wydawnictwo Helion 2005
Gilbert A. Churchill (2002), Badania marketingowe w praktyce. Podstawy metodologiczne, Warszawa PWN, ISBN 83-01-13820-3