Atelopus
Atelopus – rodzaj płazów bezogonowych z rodziny ropuchowatych (Bufonidae) występujących w Ameryce Centralnej i Ameryce Południowej.
| Atelopus[1] | |||
| A.M.C. Duméril & Bibron, 1841[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – A. zeteki | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Atelopus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Atelopus flavescens A.M.C. Duméril & Bibron, 1841 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Występowanie
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące od Kostaryki do Boliwii i Gujany Francuskiej[8]. Zamieszkują one strumienie na średniej i dużej wysokości.
Systematyka
edytujEtymologia
edytuj- Atelopus (Ateleopus[b], Antelopus[c]): gr. ατελης atelēs „niekompletny”, od negatywnego przedrostka α- a-; τελειος teleios „doskonały”; πους pous, ποδος podos „stopa”[2].
- Phrynidium: gr. φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[9]; łac. przyrostek zdrabniający -idium, od gr. przyrostka zdrabniającego -ιδιον -idion[10]. Gatunek typowy: nie podany.
- Hylaemorphus: rodzaj Hyla Laurenti, 1764; gr. μορφη morphē „forma, wygląd”[11]. Gatunek typowy: Hylaemorphus plutonius Jan, 1857.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące gatunki[8]:
- Atelopus andinus Rivero, 1968
- Atelopus angelito Ardila-Robayo & Ruiz-Carranza, 1998
- Atelopus ardila Coloma, Duellman, Almendáriz, Ron, Terán-Valdez & Guayasamin, 2010
- Atelopus arsyecue Rueda-Almonacid, 1994
- Atelopus arthuri Peters, 1973
- Atelopus balios Peters, 1973
- Atelopus barbotini Lescure, 1981
- Atelopus bomolochos Peters, 1973
- Atelopus boulengeri Peracca, 1904
- Atelopus calima Velásquez-Trujillo, Castro-Herrera, Lötters & Plewnia, 2024
- Atelopus carauta Ruiz-Carranza & Hernández-Camacho, 1978
- Atelopus carbonerensis Rivero, 1974
- Atelopus carrikeri Ruthven, 1916
- Atelopus certus Barbour, 1923
- Atelopus chiriquiensis Shreve, 1936
- Atelopus chirripoensis Savage & Bolaños, 2009
- Atelopus chocoensis Lötters, 1992
- Atelopus chrysocorallus La Marca, 1996
- Atelopus coynei Miyata, 1980
- Atelopus cruciger (Lichtenstein & Martens, 1856)
- Atelopus dimorphus Lötters, 2003
- Atelopus ebenoides Rivero, 1963
- Atelopus elegans (Boulenger, 1882)
- Atelopus epikeisthos Lötters, Schulte & Duellman, 2005
- Atelopus erythropus Boulenger, 1903
- Atelopus eusebianus Rivero & Granados-Díaz, 1993
- Atelopus eusebiodiazi Venegas, Catenazzi, Siu-Ting & Carrillo, 2008
- Atelopus exiguus Boettger, 1892
- Atelopus famelicus Rivero & Morales, 1995
- Atelopus farci Lynch, 1993
- Atelopus flavescens A.M.C. Duméril & Bibron, 1841
- Atelopus franciscus Lescure, 1974
- Atelopus fronterizo Veselý & Batista, 2021
- Atelopus galactogaster Rivero & Serna, 1993
- Atelopus gigas Coloma, Duellman, Almendáriz, Ron, Terán-Valdez & Guayasamin, 2010
- Atelopus glyphus Dunn, 1931
- Atelopus guanujo Coloma, 2002
- Atelopus guitarraensis Osorno-Muñoz, Ardila-Robayo & Ruiz-Carranza, 2001
- Atelopus halihelos Peters, 1973
- Atelopus hoogmoedi Lescure, 1974
- Atelopus ignescens (Cornalia, 1849)
- Atelopus laetissimus Ruiz-Carranza, Ardila-Robayo & Hernández-Camacho, 1994
- Atelopus limosus Ibáñez, Jaramillo & Solís, 1995
- Atelopus loettersi De la Riva, Castroviejo-Fisher, Chaparro, Boistel & Padial, 2011
- Atelopus longibrachius Rivero, 1963
- Atelopus longirostris Cope, 1868
- Atelopus lozanoi Osorno-Muñoz, Ardila-Robayo & Ruiz-Carranza, 2001
- Atelopus lynchi Cannatella, 1981
- Atelopus manauensis Jorge, Ferrão & Lima, 2020
- Atelopus mandingues Osorno-Muñoz, Ardila-Robayo & Ruiz-Carranza, 2001
- Atelopus marinkellei Cochran & Goin, 1970
- Atelopus mindoensis Peters, 1973
- Atelopus minutulus Ruiz-Carranza, Hernández-Camacho & Ardila-Robayo, 1988
- Atelopus mittermeieri Acosta-Galvis, Rueda-Almonacid, Velásquez-Álvarez, Sánchez-Pacheco & Peña-Prieto, 2006
- Atelopus monohernandezii Ardila-Robayo, Osorno-Muñoz & Ruiz-Carranza, 2002
- Atelopus moropukaqumir Herrera-Alva, Díaz, Castillo, Rodolfo & Catenazzi, 2020
- Atelopus mucubajiensis Rivero, 1974
- Atelopus muisca Rueda-Almonacid & Hoyos, 1992
- Atelopus nahumae Ruiz-Carranza, Ardila-Robayo & Hernández-Camacho, 1994
- Atelopus nanay Coloma, 2002
- Atelopus nepiozomus Peters, 1973
- Atelopus nicefori Rivero, 1963
- Atelopus nocturnus Bravo-Valencia & Rivera-Correa, 2011
- Atelopus onorei Coloma, Lötters, Duellman & Miranda-Leiva, 2007
- Atelopus orcesi Coloma, Duellman, Almendáriz, Ron, Terán-Valdez & Guayasamin, 2010
- Atelopus oxapampae Lehr, Lötters & Lundberg, 2008
- Atelopus oxyrhynchus Boulenger, 1903
- Atelopus pachydermus (Schmidt, 1857)
- Atelopus palmatus Andersson, 1945
- Atelopus pastuso Coloma, Duellman, Almendáriz, Ron, Terán-Valdez & Guayasamin, 2010
- Atelopus patazensis Venegas, Catenazzi, Siu-Ting, Carrillo, 2008
- Atelopus pedimarmoratus Rivero, 1963
- Atelopus peruensis Gray et Cannatella, 1985
- Atelopus petersi Coloma, Lötters, Duellman & Miranda-Leiva, 2007
- Atelopus petriruizi Ardila-Robayo, 1999
- Atelopus pictiventris Kattan, 1986
- Atelopus pinangoi Rivero, 1982
- Atelopus planispina Jiménez de la Espada, 1875
- Atelopus podocarpus Coloma, Duellman, Almendáriz, Ron, Terán-Valdez & Guayasamin, 2010
- Atelopus pulcher Boulenger, 1882
- Atelopus pyrodactylus Venegas & Barrio, 2006
- Atelopus quimbaya Ruiz-Carranza & Osorno-Muñoz, 1994
- Atelopus reticulatus Lötters, Haas, Schick & Böhme, 2002
- Atelopus sanjosei Rivero & Serna, 1989
- Atelopus seminiferus Cope, 1874
- Atelopus senex Taylor, 1952
- Atelopus sernai Ruiz-Carranza & Osorno-Muñoz, 1994
- Atelopus simulatus Ruiz-Carranza & Osorno-Muñoz, 1994
- Atelopus siranus Lötters & Henzl, 2000
- Atelopus sonsonensis Vélez-Rodriguez & Ruiz-Carranza, 1997
- Atelopus sorianoi La Marca, 1983
- Atelopus spumarius Cope, 1871
- Atelopus spurrelli Boulenger, 1914
- Atelopus subornatus Werner, 1899
- Atelopus tamaense La Marca, García-Pérez & Renjifo, 1990
- Atelopus tricolor Boulenger, 1902
- Atelopus varius (Lichtenstein & Martens, 1856) – kikutnik pstry[12]
- Atelopus vogli Müller, 1934
- Atelopus walkeri Rivero, 1963
- Atelopus zeteki Dunn, 1933
Status
edytujLiczebność osobników tego rodzaju przez ostatnich 20 lat uległa spadkowi[13], wiele gatunków zagrożonych jest wyginięciem, a niektóre już wyginęły. Wśród przyczyn tego stanu rzeczy znajduje się przedstawiciel skoczkowców Batrachochytrium dendrobatidis, a także pestycydy i utrata środowiska[13].
Uwagi
edytuj- ↑ Gatunek typowy: nie podany; być może Hylaemorphus bibroni Schmidt, 1857 (= Phrynidium varium M.H.C. Lichtenstein & Martens, 1856) lub Hylaemorphus dumerilii Schmidt, 1857 (= Phrynidium varium M.H.C. Lichtenstein & Martens, 1856).
- ↑ Nieuzasadniona poprawka Atelopus A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
- ↑ Niepoprawna, późniejsza pisownia Atelopus A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
Przypisy
edytuj- ↑ Atelopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b A.M.C. Duméril & G. Bibron: Erpétologie générale, ou, Histoire naturelle complète des reptiles. T. 8. Paris: Roret, 1841, s. 660. (fr.).
- ↑ Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 39. (łac.).
- ↑ M.C.H. Lichtenstein & E.C. von Martens: Nomenclator Reptilium et Amphibiorum Musei Zoologici Berolinensis. Namenverziechniss der in der zoologischen Sammlung der Königlichen Universität zu Berlin aufgestellten Arten von Reptilien und Amphibien nach ihren Ordnungen, Familien und Gattungen. Berlin: Gedruckt in der Buchdruckerei der Koniglichen Akademie der Wissenschaften, 1856, s. 40. (niem.).
- ↑ G. Jan: Cenni sul Museo Civico di Milano ed Indice Sistematico dei Rettili ed Anfibi Esposti nel Medesimo. Milano: Luigi di Giacomo Pirola, 1857, s. 53. (wł.).
- ↑ a b O. Schmidt. Diagnosen neuer Frösche des zoologischen Cabinets zu Krakau. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 24, s. 14, 1857. (niem.).
- ↑ J. Orton: The Andes and the Amazons; or, Across the Continent of South America. New York: Harper and Brothers, 1876, s. 108. (ang.).
- ↑ a b Darrel F. Frost: Atelopus Duméril and Bibron, 1841. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-05-18]. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 173.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 109.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 139.
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 437. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ a b Atelopus.com. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
- Encyclopedia of Life. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).