Arrhenia
Arrhenia Fr. (języczek) – rodzaj grzybów należący do rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
 Języczek półkolisty | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
języczek |
| Nazwa systematyczna | |
| Arrhenia Fr. Summa veg. Scand., Section Post. (Stockholm): 312 (1849) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Arrhenia auriscalpium (Fr.) Fr. 1849 | |
Charakterystyka
edytujBazydiokarpy pępówkowate lub języczkowate, szare, szarawobrązowe lub niebieskawoszare, rzadko ciemne i łuskowate w środku z beżowym lub jasnobrązowym brzegiem. Hymenium jaśniejsze, blaszkowate, kantarelloidalne, merulioidalne lub gładkie. Podstawki wydłużone lub nie, ze sprzążkami lub bez. Nie tworzą barwników DOPA i karotenoidów[2].
Są to pasożytnicze rozwijające się na mchach lub glonach. Często jako grzyby mszakolubne występują na mchach torfowcach, niektóre gatunki są prawdopodobnie także grzybami koprofilnymi rozwijającymi się na odchodach. Nie tworzą symbiozy z glonami, są więc grzybami niezlichenizowanymi[2].
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Takson utworzył Elias Fries w 1849 r.[1] Synonimy naukowe:
- Boehmia Raddi, Corniola Gray
- Dictyolus Quél., Geotus Pilát & Svrček
- Leptoglossum P. Karst.
- Leptotus P. Karst[3].
Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1896 r.[4]
- Arrhenia acerosa (Fr.) Kühner 1980 – języczek półkolisty
- Arrhenia discorosea (Pilát) Zvyagina, A.V. Alexandrova & Bulyonk. 2015 – tzw. pępówka fioletowoblaszkowa
- Arrhenia epichysium (Pers.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002 – języczek nadrzewny[5], pępówka nadrzewna
- Arrhenia glauca (Batsch) Bon & Courtec. 1987 – języczek szarobrązowy
- Arrhenia griseopallida (Desm.) Watling 1989 – języczek bocznotrzonowy
- Arrhenia lilacinicolor (Bon) P.-A. Moreau & Courtec. 2008[6]
- Arrhenia lobata (Pers.) Kühner & Lamoure ex Redhead 1984 – języczek uchowaty
- Arrhenia obatra (J. Favre) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002 – języczek rdzawoczarny
- Arrhenia obscurata (D.A. Reid) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002 – języczek czarnobrązowy
- Arrhenia parvivelutina (Clémençon & Irlet) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002[6]
- Arrhenia peltigerina (Peck) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002[6]
- Arrhenia philonotis (Lasch) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002
- Arrhenia retiruga (Bull.) Redhead 1984 – języczek siatkowany
- Arrhenia rustica (Fr.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002 – języczek rdzawobrązowy
- Arrhenia spathulata (Fr.) Redhead 1984 – języczek strefowany
- Arrhenia trigonospora (Lamoure) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002 – języczek trójkątnozarodnikowy
- Arrhenia umbratilis (Fr.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys 2002 – języczek ciemny
Nazwy naukowe według Index Fungorum[7]. Wykaz gatunków według W. Wojewody[4] i innych[6]. Nazwy polskie według W. Wojewody lub według internetowego atlasu grzybów[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-05-12] (ang.).
- ↑ a b Mahajabeen Padamsee D. Jean Lodge i inni, Molecular phylogeny, morphology, pigment chemistry and ecology in Hygrophoraceae, „Fungal Diversity”, DOI: 10.1007/s13225-013-0259-0.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 63, 64, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b Arrhenia (pępówka) [online], grzyby.pl [dostęp 2022-12-01] (pol.).
- ↑ a b c d Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-10].
- ↑ Index Fungorum (wyszukiwarka taksonów) [online] [dostęp 2014-01-03] (ang.).