Andy Griffith
Andy Samuel Griffith (ur. 1 czerwca 1926 w Mount Airy, zm. 3 lipca 2012 w Manteo) – amerykański aktor. Odtwórca roli szeryfa Andy’ego Taylora w sitcomie CBS The Andy Griffith Show (1960–1968) i prawnika Bena Matlocka w serialu NBC / ABC Matlock (1986–1995)[1].
 Andy Griffith (2005) | |
| Imię i nazwisko |
Andy Samuel Griffith |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 czerwca 1926 |
| Data i miejsce śmierci |
3 lipca 2012 |
| Zawód |
aktor |
| Lata aktywności |
1955–2012 |
| Odznaczenia | |
| |
21 kwietnia 1976 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6418 Hollywood Boulevard[2][3].
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Mount Airy w stanie Karolina Północna jako syn Genevy (z domu Nunn) i Carla Lee Griffitha[4]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego, a także miała korzenie irlandzkie, niemieckie, francuskie, szkockie i walijskie[5]. Uczęszczał do Mount Airy High School[6]. W 1949 ukończył studia muzyczne na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill[6].
Kariera
edytujBył utalentowanym muzykiem, który wcześnie aspirował do roli śpiewaka operowego[7]. Ale zamiast tego zyskał sławę jego monolog, który został wydany jako singiel „What it Was, Was Football” (1953) przez wytwórnię Colonial Records i stał się hitem, osiągając dziewiąte miejsce na listach przebojów w 1954 i jednym z najpopularniejszych nagranych monologów wszech czasów[8]. W 1955 zadebiutował na Broadwayu w roli poborowego w siłach powietrznych Willa Stockdale’a w komedii Nie ma czasu dla sierżantów[9], za którą otrzymał nagrodę Theatre World i nominację do nagrody Tony[10]. W kinowym dramacie Elii Kazana Twarz w tłumie (A Face in the Crowd, 1957) zagrał żądnego władzy „chłopaka ze wsi”, włóczęgę, który zostaje gospodarzem telewizyjnym i wykorzystał swój program jako bramę do władzy politycznej[11].
W 1960 zdobył nominację do Tony Award za broadwayowską rolę Toma Destry w musicalu Destry znowu w siodle opartym na powieści Maxa Branda. W 1976 otrzymał swoją gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd. Za kreację Asha Robinsona, bogatego członka społeczności Houston w dramacie NBC Morderstwo w Teksasie (Murder in Texas, 1981) opartym na faktach u boku Katharine Ross, Sama Elliotta i Farrah Fawcett był nominowany do nagrody Emmy dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu lub filmie limitowanym lub w antologii[10]. W 1997 powrócił do swojej pierwszej miłości do muzyki i wygrał nagrodę Grammy za album gospel I Love to Tell the Story: 25 Timeless Hymns[12]. W 2005 został odznaczony Prezydenckim Medalem Wolności.
Życie prywatne
edytujBył trzykrotnie żonaty. 26 sierpnia 1949 poślubił Barbarę Bray Edwards, z którą miał dwoje adoptowanych dzieci – Andy’ego Samuela (ur. 8 grudnia 1958), który zmarł 17 stycznia 1996 na alkoholizm w wieku 37 lat i Dixie[13]. 16 października 1972 doszło do rozwodu. 11 czerwca 1975 ożenił się z Solicą Casuto, z którą się rozwiódł w 1981. 2 kwietnia 1983 poślubił Cindi Knight[14].
9 maja 2000 przeszedł czterokrotne pomostowanie aortalno-wieńcowe[15].
Śmierć
edytujZmarł 3 lipca 2012 na atak serca w wieku 86 lat w swoim domu w Manteo[16].
Przypisy
edytuj- ↑ Andy Griffith. Listal. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ Andy Griffith. Walk of Fame. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
- ↑ Susan King: Hollywood Star Walk: Andy Griffith. „Los Angeles Times”, 19 czerwca 2005. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
- ↑ Andy Griffith Biography (1926–). Film Reference. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ Andy Griffith What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ a b Andy Griffith Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ Hal Erickson: Andy Griffith Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ Douglas Martin: Andy Griffith, Folksy TV Sheriff From Mayberry, Dies at 86. „The New York Times”, 2012-05-03. [dostęp 2012-07-03]. (ang.).
- ↑ Andy Griffith. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ a b Andy Griffith Awards. AllMovie. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ Andy Griffith. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ Nils M. Solsvik Jr.: Andy Griffith (1926–2012). Find a Grave. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
- ↑ What Happened To Andy Griffith’s Children: Sam Griffith and Dixie Griffith. Country Thang Daily, 2012-05-03. [dostęp 2012-07-03]. (ang.).
- ↑ Andy Griffith Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-05-02]. (ang.).
- ↑ Andy Griffith Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-05-02]. (ang.).
- ↑ Dennis McLellan: Andy Griffith, folksy TV sheriff and comedian, dies at 86. „Los Angeles Times”, 2012-05-03. [dostęp 2012-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-05)]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Andy Griffith w bazie IMDb (ang.)
- Andy Griffith w bazie Filmweb
- Andy Griffith w bazie Notable Names Database (ang.)
- Andy Griffith w bazie Discogs.com (ang.)