[go: up one dir, main page]

Alebrije – kolorowa figurka z drewna lub z papier mâché, wywodząca się ze sztuki ludowej Meksyku. Figurki przedstawiają zazwyczaj stworzenia będące połączeniem kilku zwierząt np. osła ze skrzydłami motyla, koguta z rogami byka, lwa z głową orła. Z wyrobu alebrijes słynną miejscowości Arrazola oraz San Martín Tilcajete w meksykańskim stanie Oaxaca[1].

Francisco Cortes Miranda, artysta tworzący alebrijes
Alebrije w Muzeum Regionalnym w Choluli

Pedro Linares

edytuj

Za twórcę alebrijes uważa się rękodzielnika z miasta Meksyk Pedra Linaresa (1906–1992), który specjalizował się w wyrobie piniat i figur z papier mâché, m.in. figur judasza palonych w okresie Wielkanocy. Linares miał zobaczyć alebrijes we śnie podczas ciężkiej choroby. Wedle jego relacji, w wizji sennej szedł on po dziwnej krainie, był szczęśliwy i nic go nie bolało. Wtedy pojawiły się kolorowe potwory, które wykrzykiwały jedno słowo: "Alebrijes!". Uciekając przed trudnym do wytrzymania dźwiękiem Linares miał spotkać mężczyznę, który powiedział mu: "Jeszcze nie powinieneś tutaj być". Po przebudzeniu Linares zaczął tworzyć z papier mâché stworzenia, które zobaczył we śnie[1].

Alebrijes w kulturze

edytuj

W filmie animowanym Coco (2017) alebrijes pojawiają się jako "przewodnicy duchowi", zamieszkujący krainę zmarłych.

Co roku, w okresie Dnia Zmarłych w mieście Meksyk odbywa się parada alebrijes, organizowana od 2007 r. przez Muzeum Sztuki Ludowej (Museo de Arte Popular). Tworzone specjalnie na tę okazję alebrijes można oglądać potem przy alei Reforma[2].

Alebrijes w Polsce

edytuj

Ambasada Meksyku w Polsce wraz z Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Sztuki Ludowej w mieście Meksyk oraz zaproszonymi do Polski rękodzielnikami z Meksyku stworzyła wystawę "Alebrijes: Meksyk tworzony w Polsce”, która swoją premierę miała w 2020 r. w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie[3]. Wystawę można było oglądać także m.in. w Muzeum Regionalnym w Kozienicach[4], Muzeum Narodowym w Szczecinie[5] czy Muzeum Podróżników, im Tony’ego Halika w Toruniu[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Ola Synowiec, Iwona Klemczak, Meksyk, Pascal, 2022, s. 137, ISBN 978-83-8317-039-8.
  2. Gobierno de la Ciudad de México, Regresan a México los Alebrijes Iluminados del MAP [online], 8 lipca 2022 [dostęp 2023-09-20] (hiszp.).
  3. Alebrijes: Meksyk tworzony w Polsce [online], Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie [dostęp 2023-09-20] (pol.).
  4. Noc Muzeów [online], Muzeum Regionalne w Kozienicach [dostęp 2023-09-20] (pol.).
  5. Alebrijes! Alebrijes! Fantastyczne stworzenia z kolekcji Ambasady Meksyku w Polsce [online], Muzeum Narodowe w Szczecinie [dostęp 2023-09-20] (pol.).
  6. Magiczna wystawa w Muzeum Podróżników, im Tony’ego Halika pt. ,,Alebrijes. Fantastyczne stworzenia w sztuce ludowej Meksyku” [online], Muzeum Okręgowe w Toruniu [dostęp 2023-09-20] (pol.).

Bibliografia

edytuj