Świtezianka dziewica

Świtezianka dziewica
	Calopteryx virgo
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	ważki
Podrząd	ważki równoskrzydłe
Nadrodzina	Calopterygoidea
Rodzina	świteziankowate
Rodzaj	Calopteryx
Gatunek	świtezianka dziewica
Synonimy
	Libellula virgo Linnaeus, 1758; Agrion virgo (Linnaeus, 1758); Libellula splendeo Harris, 1780; Agrion nicaeensis Risso, 1826; Agrio cyaneus Selys in Meisser, 1831; Agrio oeneus Selys in Meisser, 1831; Agrion festiva Brullé, 1832; Calepteryx anceps Stephens, 1835; Calepteryx ludoviciana Stephens, 1835; Agrion colchicus von Eichwald, 1837; Agrion vesta Charpentier, 1839; Calopteryx inornata Selys, 1840; Calopteryx virgo occitanica Walker, 1853; Calopteryx virgo meridionalis Selys, 1873; Calopteryx violacea Dziedzielewicz, 1902; Calopteryx virgo brittanica Conci, 1952; Calopteryx virgo padana Conci in Conci & Nielsen, 1956; Calopteryx pseudoneurobasis St. Quentin, 1958; Calopteryx virgo feminalis Kosterin, 2017;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Świtezianka dziewica, świtezianka modra (Calopteryx virgo) – gatunek ważki równoskrzydłej z rodziny świteziankowatych (Calopterygidae). Występuje w Europie, północnej Afryce, Anatolii, centralnej Azji i na Syberii. W Polsce w prawie całym kraju, także w górach (do około 1350 m n.p.m.); w sporej części środkowej Polski jest jednak lokalny i rzadki^[5].

Można je spotkać głównie nad wodą, w pobliżu stawów i jezior. Występują również wysoko w górach. Samica składa jaja nurkując pod wodę, na łodygach podwodnych roślin, które nacina pokładełkiem^[6]. Znosi do 300 jaj. Samce mają ciemnoniebieskie, metalicznie błyszczące zabarwienie ciała (w zależności od oświetlenia i kąta padania światła może się wydawać zielone^[5]) i czerwono-niebieskie skrzydła z jaśniejszymi wierzchołkami^[6], u młodych samców skrzydła mają barwę ciemnobrązową. Samice są zielone, a ich skrzydła przezroczyste zabarwienia brązowego, z białą plamką na każdym skrzydle (nie jest to typowa dla ważek pterostygma, lecz struktura zbudowana z zagęszczonych żyłek, nazywana „pseudopterostygmą”^[5]). Długość ciała 33–40 mm, rozpiętość skrzydeł 70 mm^[6].

Młody samiec
Samica
Samiec z samicą w trakcie kopulacji
Calopteryx virgo meridionalis – spreparowany okaz

Zobacz też

świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens)
ważki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-05-22. [dostęp 2022-05-24]. (ang.).
↑ K.K. Linneusz K.K., Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, Holmiae (Sztokholm) 1758, s. 545–546 (łac.).
↑ Calopteryx virgo Linnaeus, 1758. [w:] GBIF Backbone Taxonomy [on-line]. GBIF Secretariat. [dostęp 2022-05-24]. (ang.).
↑ Calopteryx virgo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Ewa Miłaczewska: Świtezianka dziewica Calopteryx virgo. [w:] wazki.pl [on-line]. [dostęp 2022-05-24].
↑ ^a ^b ^c Henryk Sandner: Owady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-08369-7.

Bibliografia

Червона книга України, за ред. І.А. Акімова Глобалконсалтинг, 2009, ISBN 978-966-97059-0-7

[Checklist-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-05-22. [dostęp 2022-05-24]. (ang.).

[oryg-2] K.K. Linneusz K.K., Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, Holmiae (Sztokholm) 1758, s. 545–546 (łac.).

[gbif-3] Calopteryx virgo Linnaeus, 1758. [w:] GBIF Backbone Taxonomy [on-line]. GBIF Secretariat. [dostęp 2022-05-24]. (ang.).

[iucn-4] Calopteryx virgo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[wazkipl-5] Ewa Miłaczewska: Świtezianka dziewica Calopteryx virgo. [w:] wazki.pl [on-line]. [dostęp 2022-05-24].

[Sandner-6] Henryk Sandner: Owady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-08369-7.

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]