Wielka Brytania

Najwyższą jednostką podziału administracyjnego, w której działają organy zarządu jest hrabstwo. Hrabstwa dzielą się na dystrykty oraz zorganizowane w nim miasta. Z kolei dystrykty dzielą się na parafie świeckie. Podstawowym organem w każdej z tych jednostek jest wybierana w demokratycznych wyborach rada, na czele której stoi przewodniczący.

W Wielkiej Brytanii prawie w ogóle nie ma lasów. Jest to skutek rewolucji przemysłowej w XIX w. Brytyjczycy potrzebowali opału ponieważ ogień potrzebny był do działania maszyny parowej.

Wielka Brytania charakteryzuje się łagodnym klimatem, na którego wpływ mają wilgotne masy powietrza napływające znad Oceanu Atlantyckiego, które powodują częste występowanie opadów deszczu.

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej to monarchia parlamentarna o ustroju parlamentarno-gabinetowym. Jest to monarchia oparta o zasadę suwerenności narodu, mającego władzę ustrojodawczą, a rola władzy sprowadza się do funkcji reprezentatywnych. Ponadto ustrój ten charakteryzuje się odpowiedzialnością rządu przed parlamentem i równowagą władz. Na czele rządu stoi obecnie David Cameron. Wielka Brytania pod względem struktury terytorialnej jest unią realną, zawartą między Anglią i Szkocją w 1707 i Wielką Brytanią, a Irlandią w 1800. Królestwo nigdy nie było państwem scentralizowanym i dzieli się na kilka szczebli terytorialnych (miasta, hrabstwa, dystrakty, parafie świeckie). Nie istnieją za to żadne organy rządowej administracji typu prefekt czy polski wojewoda.

Parlament Zjednoczonego Królestwa dzieli się na niższą Izbę Gmin i wyższą Izbę Lordów. Izba Gmin liczy 650 deputowanych, z czego na Anglię przypada 533 mandatów, na Szkocję 59, na Walię 40, a na Irlandię Północną 18 posłów wybieranych w okręgach jednomandatowych. Kadencja Izby Gmin może trwać do pięciu lat. Izba Lordów to izba wyższa dwuizbowego parlamentu brytyjskiego. Nie jest to ciało wybieralne, lecz jego skład i struktura jest uwarunkowana wielowiekową tradycją. Jej obrady plenarne odbywają się w tzw. czerwonej sali (obrady Izby Gmin odbywają się w sali zielonej). Aktualnie Izba Lordów składa się z 743 parów duchownych i świeckich, potocznie zwanych lordami. W Izbie prawa zasiadania mają książęta, hrabiowie, markizowie, wicehrabiowie, baronowie.

Wielka Brytania, wiodące centrum finansowe i handlowe, jest jednym z pięciu krajów Europy Zachodniej o PKB przekraczającym bilion dolarów. W ostatnich dwudziestu latach rząd znacznie zmniejszył własność publiczną i powstrzymał wzrost nakładów na opiekę społeczną. Intensywne, wysoko zmechanizowane i wydajne jak na standardy europejskie, rolnictwo produkuje 60% potrzebnej żywności, zatrudniając poniżej 2% zawodowo czynnych. Wielka Brytania posiada duże zasoby węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego; produkcja energii pierwotnej przynosi 10% PKB (jeden z największych wskaźników spośród krajów uprzemysłowionych). Zdecydowanie najważniejszym sektorem gospodarki są usługi, a zwłaszcza bankowość, ubezpieczenia i usługi dla biznesu, na znaczeniu traci natomiast przemysł.

Obecnie społeczeństwo brytyjskie to wielonarodowa mieszanka, etniczna, religijna i kulturowa. Większość mieszkańców stanowią Anglicy, Walijczycy, Szkoci i Irlandczycy, jednak jest bardzo dużo tutaj Żydów, Hindusów, Pakistańczyków, mieszkańców Hongkongu, Afrykanów oraz coraz więcej narodów słowiańskich, w tym Polaków. Prawie 4/5 ludności Wielkiej Brytanii zamieszkuje miasta, gdzie znajdują oni zatrudnienie we wszelkiego rodzaju usługach i przemyśle.

Wielka Brytania to bardzo nowoczesny kraj, ale zarazem kochający i bardzo przywiązany do tradycji. Najlepszym dowodem na to jest bardzo duże przywiązanie Brytyjczyków do rodziny królewskiej, która po mimo wielu skandalów nadal jest tu wielce szanowana. Brytyjczycy to także miłośnicy sportów. Najbardziej popularnym sportem niewątpliwie jest tutaj piłka nożna, ale również rugby i wywodzący się z Wysp (bardzo popularny w Stanach Zjednoczonych) golf.

Obywateli państw członków Unii Europejskiej, w tym Polski wizy nie obowiązują. Granicę przekracza się na podstawie ważnego paszportu lub dowodu osobistego.

Nie ma ograniczeń w przywożeniu ani wywożeniu pieniędzy na terytorium Wielkiej Brytanii. Posiadanie większej kwoty pieniędzy na granicy musi być odpowiednio udokumentowane, np. wyciągiem z banku, ponieważ zachodzić może podejrzenie o „pranie brudnych pieniędzy”. W Wielkiej Brytanii przewożone towary uznaje się za przeznaczone do użytku osobistego, jeżeli nie przekraczają następujących ilości: 200 sztuk papierosów (nie ma limitu na inne produkty tytoniowe, jeżeli są przeznaczone do własnego użytku), 10 l alkoholi spirytusowych, 20 l wina ze zwiększoną zawartością alkoholu (porto, sherry), 90 l wina, 110 l piwa.

Zabrania się wwożenia m.in. narkotyków (kara do 24 lat pozbawienia wolności), materiałów o tematyce pornograficznej, podrobionych markowych wyrobów, pirackich nagrań. Obowiązuje bezwzględny zakaz przywożenia narzędzi niebezpiecznych (noże składane, kordziki, kastety, sprzęt do wschodnich sztuk walki itp.), których posiadanie w miejscu publicznym jest niedozwolone.

Walutę warto wymienić w Polsce przed wylotem do Wielkiej Brytanii, gdyż lokalne kantory stosują dużo mniej atrakcyjne kursy wymiany niż polskie.

Można odlecieć w każdą stronę świata. Dobra sieć połączeń międzymiastowych.

Drogie pociągi są wygodne i szybkie.

Obowiązuje ruch lewostronny.

Obowiązkowe jest zapinanie pasów bezpieczeństwa na przednich i tylnych siedzeniach. Rozmowa przez telefon komórkowy podczas prowadzenia pojazdu jest zabroniona. Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi kierującego pojazdem wynosi 0,8 promila.

Zielona karta nie jest dokumentem obowiązkowym, nadal jednak służy ona za dowód ubezpieczenia i w razie wypadku ułatwia uzyskanie odszkodowania; pożądane jest wykupienie ubezpieczenia auto casco. W Wielkiej Brytanii polisa ubezpieczeniowa wykupywana jest na kierowcę, a nie na pojazd, jak w Polsce. Dlatego też poruszanie się samochodem użyczonym może wywoływać wątpliwości co do zakresu posiadanego ubezpieczenia. Dopuszczalne jest poruszanie się samochodem zarejestrowanym w innym państwie UE przez 6 miesięcy. Jednak w przypadku osób posiadających zwykłe miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii (habitual residence), władze miejscowe wymagają zarejestrowania pojazdu zaraz po sprowadzeniu go na obszar Wielkiej Brytanii. Niedopełnienie obowiązku zarejestrowania pojazdu w Wielkiej Brytanii powoduje sankcje w postaci wysokich kar pieniężnych.

Osoby przyjeżdżające do Wielkiej Brytanii z zamiarem zamieszkania zobowiązane są do wymiany polskiego prawa jazdy na brytyjskie po upływie 3 lat od momentu osiedlenia się w Wielkiej Brytanii bądź w momencie ukończenia 70 roku życia (źródło: MSZ).

National Express i Megabus serwują szybkie połączenia międzymiastowe. Im wcześniej zarezerwujesz, tym taniej zapłacisz. Lokalne autobusy są drogie w stosunku do międzymiastowych.

• Dover – Calais we Francji

• Swansea – Cork w Republice Irlandii

• Newcastle w różne strony

• Harwich do Hoek van Holland, Hamburg

• Wyspy Pitcairn

• Bezludna Wyspa Hendersona wchodząca w skład Pitcairn
• Granice Cesarstwa Rzymskiego – Wał Hadriana i rzymski Limes w Niemczech (wspólnie z Niemcami)
• Grobla Olbrzymów (Giant’s Causeway) i bazaltowe wybrzeże Północnej Irlandii
• Katedra, Opactwo św. Augustyna i romańsko-gotycki Kościół św. Marcina w Canterbury
• Krajobraz przemysłowy Blaenavon w Walii
• Krajobraz górniczy Kornwalii i zachodniego Devonu
• Królewskie Ogrody Botaniczne Kew
• Liverpool – wybrzeże handlowe
• Neolityczne stanowiska archeologiczne na Orkadach – Skara Brae, Maes Howe i inne
• New Lanark w Szkocji, osada związana z działalnością Roberta Owena
• Osada przemysłowa z XIX wieku w Saltaire (West Yorkshire)
• Pałac i Opactwo Westminsterskie oraz kościół św. Małgorzaty w Londynie
• Pałac w Blenheim
• Park Studley Royal i ruiny opactwa w Fountains
• Rezerwat przyrody na Wyspie Gough, Święta Helena
• Stare i Nowe Miasto w Edynburgu
• Stonehenge, Avebury i pobliskie miejsca kultowe
• Twierdza Tower w Londynie
• Warowne zamki i mury obronne króla Edwarda I w dawnym księstwie Gwynedd
• Wąwóz Ironbridge – pierwszy most żeliwny w Anglii nad rzeką Severn w miejscowości Coalbrookdale
• Wschodnie wybrzeże klifowe hrabstwa Devon i hrabstwa Dorset
• Wyspa Świętej Kildy (Hebrydy) na Oceanie Atlantyckim, z rezerwatem ptaków
• Zabytki Greenwich, łącznie z królewskim obserwatorium
• Zabytkowe miasto Bath
• Zabytkowe miasto St. George's i jego fortyfikacje na Bermudach
• Zakłady przemysłowe w dolinie rzeki Derwent w środkowej Anglii
• Zamek oraz klasztor z katedrą w Durham z XI-XII wieku

Nauka języka angielskiego jest dostępna w każdym mieście, najlepiej wybierać szkoły akredytowane przez British Council.

Warto wiedzieć, iż w Wielkiej Brytanii obowiązuje tzw. National Minimum Wage – aktualnie (styczeń 2013) wynosi ona £6.19 brutto za godzinę pracy dla osób 21-letnich i starszych. Generalnie jest to niezgodne z prawem UK, by zatrudnić kogokolwiek za stawkę niższą niż NMW, jednak niektórzy pracodawcy znaleźli sposób, aby to obejść – w restauracjach często oferują pracownikom stawki niższe niż NMW i tłumaczą, iż uznaniowe napiwki otrzymane od klientów uzupełniają kwoty brakujące do NMW. Trwa zmiana legislacyjna, która będzie zapobiegać tego typu praktykom.

Jeśli kontrakt nie stanowi inaczej, pracownikowi należy się 28 dni płatnego urlopu w ciągu roku kalendarzowego – niektóre firmy rozliczają rok od kwietnia do marca (zgodnie z rokiem podatkowym), inne rozliczają urlop “tradycyjnie” od stycznia do grudnia.

Ważne: definicja dni wolnych obejmuje również dni ustawowo wolne od pracy, których w Wielkiej Brytanii jest 8 w ciągu roku; 1 stycznia, Good Friday (Wielki Piątek), Easter Monday (Poniedziałek Wielkanocny), Early Spring Bank Holiday (pierwszy poniedziałek maja), Late Spring Bank Holiday (ostatni poniedziałek maja), Summer Bank Holiday (ostatni poniedziałek sierpnia), Christmas (Boże Narodzenia, 25 grudnia) oraz Boxing Day (26 grudnia). Reguła ta nie dotyczy osób pracujących w systemie zmianowym ciągłym (czyli niektóre fabryki, restauracje, puby itp.) – w takim wypadku pracownik może wykorzystać wszystkie wolne dni w dowolnym terminie.

Brytyjczycy mają dość liberalne podejście do “chorobowego” – panuje zasada – jeśli jesteś chory, nie zarażaj innych. Chorobę należy najszybciej jak się da zgłosić swojemu managerowi / przełożonemu – nie obecność w pracy do 3 dni nie musi być usprawiedliwiona zwolnieniem lekarskim, ale w większości wypadków nie będzie też zapłacone (czyli chorujesz, nie zarabiasz). Jeśli choroba trwa dłużej niż 3 dni lub przewidujemy, iż potrwa dłużej niż 3 dni – należy umówić się na wizytę u GP (lekarz pierwszego kontaktu) – lekarz oceni stan chorobowy i jeśli będzie to potrzebne, wypisze zwolnienie (list). Zwolnienie lekarskie jest płatne, ok. £80 tygodniowo (o ile nie mamy innej umowy z pracodawcą). Ważne: nie należy nadużywać jedno lub dwudniowych “chorobowych”, gdyż pracodawca może zażyczyć sobie konsultacji lekarskiej (jeśli np. tłumaczymy się przewlekłą grypą czy ciągłymi problemami z żołądkiem).

Wielka Brytania stała się ulubioną destynacją na wakacyjny zarobek – nawet pomimo kryzysu nadal pozwala zarobić w krótkim czasie jakieś pieniądze lub chociaż pozwolić przeżyć kilka miesięcy.

Przyjeżdżając do Wielkiej Brytanii z zamiarem pracy wakacyjnej należy liczyć się z:

• pracodawca wymagał będzie znajomości języka angielskiego na co najmniej średniozaawansowanym poziomie,
• znalezienie pracy może zająć 3 dni lub 3 tygodnie,
• pierwsza pensja wpłynie na konto po 2–4 tygodniach od rozpoczęcia pracy,
• pracy na wakacje należy szukać w czerwcu, przed sezonem urlopowym (pracodawca musi mieć czas, żeby wyszkolić pracownika),
• jako cel poszukiwania pracy warto wybierać miejsca atrakcyjne turystycznie – lotniska (Heathrow, Gatwick), kurorty nadmorskie (Brighton, Portsmouth, Blackpool) czy duże miasta (Londyn, Edynburg),
• nie zrażać się pierwszymi niepowodzeniami, skorzystać z pomocy JobCentre Plus, agencji pracy (np. BlueArrow ) – Ważne: zgodnie z prawem UK pracownik nie ponosi żadnych kosztów pośrednictwa pracy – jeśli ktoś oczekuje jakichkolwiek pieniędzy, to jest naciągaczem,
• należy sobie wyrobić numer ubezpieczenia NIN niezwłocznie po przyjeździe (bezpłatnie, pomoże znaleźć pracę) oraz po otrzymaniu pracy zarejestrować się w WRS (tylko jeśli planujemy pracować dłużej niż miesiąc, £90). Od kwietnia 2011 WRS nie jest wymagane od obywateli przybywających miedzy innymi z Polski,
• przed przyjazdem warto zorganizować sobie nocleg przynajmniej na kilka pierwszych dni – dobrym pomysłem są hostele lub bezpośrednio przez portale ogłoszeniowe (szczególnie polecany tu jest gumtree , bezpłatny, a przy tym oferujący zarówno ogłoszenia mieszkaniowe, jak i oferty pracy).

Nie obrażając nikogo, wiele osób z tzw. młodej emigracji, wracając do Polski przedstawia Wielką Brytanię jako miejsce łatwego i szybkiego zarobku. O ile przy odrobinie szczęścia rzeczywiście można dość szybko awansować z pomocnika kelnera do asystenta managera w restauracji, czy zarabiać £100 napiwków dziennie, to rzeczywistość nie jest niestety taka różowa. Pracując 30 godzin tygodniowo za najniższą stawkę bez napiwków można zarobić niecałe £800 funtów miesięcznie – po odjęciu kosztów mieszkania, dojazdu do pracy i wyżywienia może niewiele zostać w kieszeni.

W niektórych miejscach są nadal stare wersje okrągłych budek telefonicznych na monety. Nowsze, często czerwone, są wyposażone w możliwość sprawdzenia internetu.

Kod kierunkowy do Zjednoczonego Królestwa to 0044.

Kafejki internetowe można znaleźć w każdym mieście. Na terenach wiejskich, gdzie nie znajduje się kafejka internetowa, biblioteka może okazać się dobrym miejscem do sprawdzenia szybko informacji. Ceny wahają się w stosunku do miejsca.

Poczta jest w każdym miejscu, nawet na dalekich końcach Szkocji. Mierzenie ceny listu jest nie tylko za pomocą wagi, jak również i rozmiaru koperty czy paczki.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej

47 Portland Place, Londyn W1B 1JH

Telefon: +44 207 29 13 520

Fax: +44 207 29 13 575

Strona www: https://londyn.msz.gov.pl/pl/

E-mail: london@msz.gov.pl

Ambasada Wielkiej Brytanii w Warszawie

ul. Kawalerii 12

00-468 Warszawa

Telefon: +48 22 311 00 00

Fax: +48 22 311 03 13

Strona www: https://www.gov.uk/world/poland

E-mail: info@britishembassy.pl