Zygmunt Kramsztyk
Data i miejsce urodzenia |
16 lipca 1849 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
30 maja 1920 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
lekarz okulista, publicysta |
Alma Mater | |
Rodzice | |
Małżeństwo |
Helena z d. Zweigbaum |
Krewni i powinowaci |
Zygmunt Kramsztyk (ur. 16 lipca 1849 w Warszawie, zm. 30 maja 1920 tamże) – polski lekarz okulista, publicysta, redaktor, wydawca medyczny i badacz literatury żydowskiego pochodzenia.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, jako syn rabina Izaaka Kramsztyka (1814–1899). Jego braćmi byli: Stanisław (1841–1906), Julian (1851–1925) i Feliks (1853–1918).
Po ukończeniu gimnazjum warszawskiego rozpoczął studia medyczne na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Dyplom lekarza otrzymał w 1872. Rok później został ordynatorem na uniwersyteckiej Klinice Oftalmologicznej. W 1879 doktoryzował się i został ordynatorem Oddziału Ocznego Szpitala Starozakonnych w Warszawie. Od 1898 do sierpnia 1902 był naczelnym lekarzem tego szpitala. Jego stanowisko objął Jakub Szwajcer.
Był inicjatorem założenia ogrodu zoologicznego w Warszawie, współzałożycielem Towarzystwa Miłośników Przyrody i Towarzystwa Medycyny Społecznej oraz propagatorem zakładania miast-ogrodów. Przez wiele lat był członkiem Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, z którego wystąpił w 1905 po tym jak zaczęto nie dopuszczać do członkostwa w towarzystwie Żydów. Od 1904 nie pracował w szpitalnictwie, a prowadził prywatną praktykę, przyjmując ubogich pacjentów za darmo. Zajmował się również studiami nad polskimi twórcami romantyzmu, m.in. twórczością Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Seweryna Goszczyńskiego.
Zajmował się także filozofią medycyny i należał do polskiej szkoły filozofii medycyny[1].
Był członkiem zarządu utworzonego w 1906 w Królestwie Kongresowym Towarzystwa Kultury Polskiej[2].
Był żonaty z Heleną z domu Zweigbaum (1857–1935)[3]. Pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 52)[4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Publikował głównie z dziedziny medycyny i okulistyki na łamach licznych gazet, takich jak Gazeta Lekarska, Nowiny Lekarskie, Krytyka Lekarska (którą założył w 1897), Medycyna. Jego naukowe publikacje przekraczają 60 pozycji.
- 1879: Optometrya obiektywna
- 1892: O znaczeniu szpitali : odczyt publiczny Zygmunta Kramsztyka
- 1899: Wzrok
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polska szkoła filozofii medycyny. Przedstawiciele i wybrane teksty źródłowe, pod redakcją Michała Musielaka i Jana Zamojskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2010
- ↑ Janina Bemówna, Towarzystwo Kultury Polskiej, w: Nasza walka o szkołę polską 1901–1917 : opracowania, wspomnienia, dokumenty, t. II, warszawa 1934, s. 187–188.
- ↑ Grób Heleny Kramsztyk w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- ↑ Grób Zygmunta Kramsztyka w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
Bibliografia, linki
[edytuj | edytuj kod]- Agnieszka Polak, Andrzej Grzybowski, Jarosław Sak, Zygmunt Kramsztyk - patriota, działacz społeczny, filozof medycyny i lekarz w: Archiwum Historii i Filozofii Medycyny z.78 s.96 -108, Poznań 2013, wersja zdigitalizowana
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.
- Zenon Maćkowiak, Zygmunt Kramsztyk, (w:) Polska szkoła filozofii medycyny. Przedstawiciele i wybrane teksty źródłowe, pod redakcją Michała Musielaka i Jana Zamojskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2010.
- Wspomnienia Emilii Kramsztykowej, Z pamięci dla pamięci, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2003, nr 39.
- Prace Zygmunta Kramsztyka dostępne w Sieci (Katalog HINT)
- Publikacje Zygmunta Kramsztyka w bibliotece Polona
- Absolwenci i studenci Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego
- Lekarze naczelni Szpitala Starozakonnych w Warszawie
- Członkowie Towarzystwa Kultury Polskiej
- Wykładowcy Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego
- Polscy encyklopedyści
- Polscy wydawcy
- Polscy okuliści
- Polscy filozofowie medycyny
- Polscy Żydzi
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Pochowani na cmentarzu żydowskim na Woli w Warszawie
- Urodzeni w 1849
- Zmarli w 1920