Władysław Tarnawski
Władysław Tarnawski w 1923 roku | |
Data i miejsce urodzenia |
3 listopada 1885 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
4 kwietnia 1951 |
Zawód, zajęcie |
Władysław Tarnawski (ur. 3 listopada 1885 w Przemyślu, zm. 4 kwietnia 1951 w Warszawie) – polski profesor, filolog anglista.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 3 listopada 1885 w Przemyślu, w rodzinie Leonarda i Wincenty z Waygartów. Był bratankiem doktora Apolinarego Tarnawskiego[1]. W 1903 ukończył z odznaczeniem C. K. Gimnazjum w Przemyślu, po czym podjął studia na Uniwersytecie Lwowskim w zakresie filologii polskiej. Od 1908 studiował filologię angielską na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1913 otrzymał doktorat na podstawie rozprawy O polskich przekładach dramatów Szekspira. W latach 1914–1924 był profesorem gimnazjalnym w Przemyślu - uczył języka polskiego oraz historii. Działał w Stronnictwie Narodowo-Demokratycznym. Podczas I wojny światowej służył w szeregach armii austriackiej. Redagował „Ziemię Przemyską”. Kontynuował przerwaną przez wojnę pracę naukową, a po pobycie w Anglii w 1922 uzyskał habilitację na UJK na podstawie pracy Życie, dzieło i znaczenie w literaturze angielskiej Krzysztofa Marlowe. W styczniu 1924 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W latach 1924–1934 i 1937–1939 był profesorem filologii angielskiej na UJK. Od 1928 był członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego we Lwowie, w latach 1928–1935 sekretarzem Wydziału Filologicznego.
Był członkiem redakcji i prezesem komitetu redakcyjnego „Lwowskiego Kuriera Porannego”. Po utworzeniu w 1928 Stronnictwa Narodowego został przewodniczącym koła lwowskiego SN i członkiem zarządu dzielnicowego SN. Z Listy Narodowej kandydował do Sejmu RP III kadencji (1930–1935) w okręgu przemyskim nr 48[2][3].
W czasie pierwszej okupacji sowieckiej Lwowa (1939–1941) był kierownikiem katedry języka angielskiego na Uniwersytecie. Podczas okupacji hitlerowskiej ukrywał się w Krakowie, gdzie wykładał filologię angielską w ramach tajnego nauczania. Po ponownym zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną w 1944 wrócił do Lwowa i podjął pracę na Uniwersytecie.
W 1945 zmuszony do wyjazdu ze Lwowa zamieszkał w Krakowie i od 16 października 1945 podjął wykłady na UJ. W tym okresie rozpoczął także aktywną działalność w konspiracji niepodległościowej jako wiceprezes Komitetu Ziem Wschodnich. 4 grudnia 1946 został za to aresztowany przez UB i uwięziony. Skazany na 10 lat więzienia zmarł w więzieniu mokotowskim.
Grób własny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, a symboliczny w Kwaterze „Na Łączce”. Pogrzeb profesora odbył się potajemnie w obecności najbliższej rodziny, był kontrolowany przez UB. Jego żona Maria z domu Kościńska (zm. 1973) została pochowana na Cmentarzu Głównym w Przemyślu w grobowcu Leonarda Tarnawskiego[4].
Dorobek naukowy
[edytuj | edytuj kod]- O polskich przekładach dramatów Szekspira wyd. Kraków 1914, stron 207
- Krzysztof Marlowe. Jego życie, dzieła i znaczenie w literaturze angielskiej wyd. Warszawa 1922, stron 265
- Historia literatury angielskiej:
- Tom I Od czasów najdawniejszych do Drydena i Miltona wyd. Lwów 1926, stron 590
- Tom II Od Swift’a do Burns’a wyd. Lwów 1926, stron 644
- Szekspir – Książka dla młodzieży i dorosłych wyd. Lwów 1931, stron 301
- Szekspir katolikiem wyd. Lwów 1938, stron 97
- Przekład wszystkich dzieł Wiliama Shakespeare'a: trzy z nich – Antoniusz i Kleopatra (1921), Romeo i Julia (1924), Juliusz Cezar (1925) – zapoczątkowały nową serię Biblioteki Narodowej, z kolei pięć innych – Hamlet (1953), Ryszard II (1956), Król Lear (1957), Burza (1958) i Sen nocy letniej (1970) – ukazało się pośmiertnie w tej samej serii, w opracowaniu innych badaczy[5]. Reszta rękopisów znajduje się w Bibliotece Jagiellońskiej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Nicieja. Głodzący lekarz z Kosowa, postać wyjątkowa. „Głos Szczeciński”, s. 8–9, 2011-08-12. ISSN 0137-9178.
- ↑ Wybory. „Ziemia Przemyska”. 59, s. 2, 18 października 1930.
- ↑ Kandydaci do Sejmu z Listy Narodowej 4. w okręgu przemyskim. „Ziemia Przemyska”. 60, s. 1, 25 października 1930.
- ↑ Maria Tarnawska. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2023-04-19].
- ↑ Władysław Tarnawski · Repozytorium polskich przekładów Williama Shakespeare’a w XX i XXI wieku: zasoby, strategie tłumaczenia i recepcja [online], xx.polskiszekspir.uw.edu.pl [dostęp 2024-09-23] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kandydaci do Sejmu z Listy Narodowej 4. w okręgu przemyskim. Władysław Tarnawski. „Ziemia Przemyska”. 60, s. 3, 25 października 1930.
- Skład Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w roku 1935
- Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007. ISBN 978-83-7188-964-6.
- Absolwenci Uniwersytetu Lwowskiego
- Członkowie konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego
- Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie
- Ludzie urodzeni w Przemyślu
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Polacy wysiedleni z Kresów Wschodnich 1944–1946
- Politycy Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego
- Politycy Stronnictwa Narodowego
- Polscy angliści
- Polscy tłumacze literatury angielskojęzycznej
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Urodzeni w 1885
- Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956
- Więźniowie więzienia mokotowskiego (Polska Ludowa)
- Wykładowcy Uniwersytetu Lwowskiego
- Zmarli w 1951
- Żołnierze i działacze podziemia antykomunistycznego (1944–1956)