Władysław Grela

Władysław Grela

porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	26 stycznia 1897 Dzietrzkowice
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	5 Pułk Piechoty 9 Pułk Piechoty Legionów 27 Pułk Piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Grela (ur. 26 stycznia 1897 w Dzietrzkowicach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – legionista, porucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego i aspirant Policji Państwowej, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się 26 stycznia 1897 w Dzietrzkowicach, w powiecie wieluńskim, w rodzinie Franciszka i Barbary z Dudkowskich^[1]. Jako uczeń 6 klasy Siedmioklasowej Szkoły Handlowej w Wieluniu przerwał naukę i wraz z innymi kolegami 23 marca 1915 roku wstąpił do Legionów Polskich. Przydzielony do 5 pułku piechoty Legionów Polskich. 23 czerwca 1916 pod Gruziatynem został ranny^[2].

W 1918 roku wstąpił na ochotnika Wojska Polskiego, początkowo służył w 3 pp Legionów, a następnie przydzielony do 9 pułku piechoty Legionów, w którego szeregach walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1919 i 1920 był dwukrotnie ranny, pod Plusami i nad rz. Berezyną.

W 1921 ukończył kurs Szkoły Podchorążych, a następnie został przeniesiony do rezerwy^[1]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 440. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[3][4]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 27 Pułku Piechoty w Częstochowie^[5][6].

W 1922 wstąpił do Policji Państwowej^[1]. W 1933 posiadał stopień starszego przodownika^[7]. Później awansował na aspiranta. W 1939 pełnił funkcję kierownika Wydziału Śledczego PP w Brzeżanach. W 1937 odbył ćwiczenia rezerwy w Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu^[1]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 13. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[8].

W czasie mobilizacji powołany do wojska, walczył w wojnie obronnej 1939. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku^[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[9]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 817^[1].

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-10: Drugi dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

4 października 2007 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Stasiak mianował go pośmiertnie na stopień podkomisarza Policji Państwowej^[10][11], natomiast 5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia kapitana^[12][13][14]. Awanse zostały ogłoszone 9 i 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[15][16][17].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 188 – 17 maja 1921^[18]
• Krzyż Niepodległości – 16 marca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[7]

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• VII Lista strat Legionów Polskich. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Legionów Polskich przy Departamencie Wojskowym NKN, 1916-10-01.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• J. Książek, Grela Władysław [w:] Wieruszowski Słownik Biograficzny, pod red Jana Książka, Wieruszów 2018, s. 56-57. ISBN 978-83-951763-1-9
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.