Triturus ivanbureschi

	Triturus ivanbureschi
	Arntzen & Wielstra in Wielstra, Litvinchuk, Naumov, Tzankov & Arntzen, 2013
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Rodzina	salamandrowate
Rodzaj	Triturus
Gatunek	Triturus ivanbureschi
	Zasięg występowania
	Multimedia w Wikimedia Commons

Triturus ivanbureschi – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych występujący w południowo-wschodniej części Półwyspu Bałkańskiego oraz w północno-zachodniej Turcji. Z wyglądu jest identyczny jak blisko spokrewniona traszka Karelina (T. karelinii). Gatunek ten obecnie nie posiada kategorii zagrożenia IUCN, przewiduje się natomiast, że zagrażać mu może np. fragmentacja i utrata siedlisk.

Etymologia

Gatunek nazwany na cześć bułgarskiego zoologa Iwana Buresza^[2].

Pozycja taksonomiczna

Gatunek ten został w 2013 roku wyodrębniony z taksonu Triturus karelinii sensu lato w związku ze znaczącymi różnicami w DNA jądrowym i mitochondrialnym oraz z brakiem przepływu genów^[2]. W 2016 roku dla populacji T. ivanbureschi z północnej Anatolii utworzony został osobny gatunek Triturus anatolicus^[3].

Wygląd

Z wyglądu identyczny jak traszka Karelina, a te dwa gatunki można rozróżnić jedynie wykorzystując mitochondrialny DNA. T. ivanbureschi dorasta do 87,5 – 109,5 mm (samce, wraz z ogonem) i 96,0 – 122,5 mm (samice). Głowa dłuższa niż szersza. Skóra na grzbiecie, bokach ciała i gardle szorstka, a na ogonie i brzuchu gładka. Ogon spłaszczony bocznie z widoczną płetwą grzbietową i mniej wyraźnie zaznaczoną płetwą brzuszną. Grzbiet i boki ciała ciemnobrązowe (prawie czarne), brzuch i gardło są z kolei jasnopomarańczowe i pokryte są czarnymi kropkami^[4].

Zasięg występowania i siedlisko

T. ivanbureschi występuje w południowo-wschodnich Bałkanach w prawie całej Bułgarii, wschodniej Grecji, europejskiej części Turcji oraz w Serbii i Macedonii Północnej. Ponadto, spotykany jest w północno-zachodniej azjatyckiej części Turcji wzdłuż wybrzeża Morza Egejskiego oraz zachodniego i środkowego wybrzeża Morza Marmara. Gatunek ten występuje zazwyczaj na wysokościach 857–1700 m n.p.m. W azjatyckiej części Turcji dochodzi do krzyżowania z T. anatolicus, a w Serbii z Triturus macedonicus. T. ivanbureschi zasiedla głównie stawy charakteryzujące się występowaniem bujnej roślinności w ich okolicach^[4].

Rozmnażanie

Okres godowy trwa od marca do lipca^[5]. Samice składają jaja pojedynczo i obwijają je wokół podwodnej roślinności. Występuje rozwój złożony. Larwy wykluwają się około 16 dni po zapłodnieniu jaj, a po 88 dniach dochodzi do przeobrażenia^[4].

Zagrożenia i ochrona

Gatunek ten nie posiada obecnie kategorii zagrożenia IUCN (stan na 29.05.2023). Przewiduje się natomiast, że zagrażać mu może fragmentacja i utrata siedlisk, zmiany klimatu oraz hybrydyzacja ze spokrewnionymi T. anatolicus i T. macedonicus. Gatunek ten występuje na kilku obszarach chronionych^[4].

Przypisy

↑ Triturus ivanbureschi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b B.B. Wielstra B.B. i inni, A revised taxonomy of crested newts in the Triturus karelinii group (Amphibia: Caudata: Salamandridae), with the description of a new species, „Zootaxa”, 3682 (3), 2013, s. 441–453, DOI: 10.11646/zootaxa.3682.3.5, ISSN 1175-5326, PMID: 25243299 .
↑ B.B. Wielstra B.B., J.W.J.W. Arntzen J.W.J.W., Description of a new species of crested newt, previously subsumed in Triturus ivanbureschi (Amphibia: Caudata: Salamandridae), „Zootaxa”, 4109 (1), 2016, s. 73–80, DOI: 10.11646/zootaxa.4109.1.6, ISSN 1175-5334, PMID: 27394852 .
↑ ^a ^b ^c ^d Triturus ivanbureschi: Balkan Crested Newt; Buresch's Crested Newt, [w:] AmphibiaWeb [online], University of California, Berkeley, CA, USA, 2022 [dostęp 2023-05-29] .
↑ Dufresnes Ch., Amphibians of Europe, North Africa and the Middle East, 19 stycznia 2019, s. 138, ISBN 978-1-4729-4137-4.

[itis-1] Triturus ivanbureschi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[:0-2] B.B. Wielstra B.B. i inni, A revised taxonomy of crested newts in the Triturus karelinii group (Amphibia: Caudata: Salamandridae), with the description of a new species, „Zootaxa”, 3682 (3), 2013, s. 441–453, DOI: 10.11646/zootaxa.3682.3.5, ISSN 1175-5326, PMID: 25243299 .

[3] B.B. Wielstra B.B., J.W.J.W. Arntzen J.W.J.W., Description of a new species of crested newt, previously subsumed in Triturus ivanbureschi (Amphibia: Caudata: Salamandridae), „Zootaxa”, 4109 (1), 2016, s. 73–80, DOI: 10.11646/zootaxa.4109.1.6, ISSN 1175-5334, PMID: 27394852 .

[:1-4] Triturus ivanbureschi: Balkan Crested Newt; Buresch's Crested Newt, [w:] AmphibiaWeb [online], University of California, Berkeley, CA, USA, 2022 [dostęp 2023-05-29] .

[5] Dufresnes Ch., Amphibians of Europe, North Africa and the Middle East, 19 stycznia 2019, s. 138, ISBN 978-1-4729-4137-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]