Ryszard Sikorski (wojskowy)
kapitan żandarmerii | |
Data i miejsce urodzenia |
7 lutego 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1915–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
kierownik referatu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Ryszard Sikorski, ps. Szary[1] (ur. 7 lutego 1897 w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan żandarmerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 7 lutego 1897 w Warszawie, ówczesnej stolicy Królestwa Kongresowego, w rodzinie Antoniego i Bronisławy z Kryckich[2].
Na przełomie 1914 i 1915 był słuchaczem Wolnej Szkoły Wojskowej[3]. 3 września 1915 jako uczeń gimnazjum wstąpił do Legionów Polskich[3]. Służył w 5. kompanii VI batalionu 7 pułku piechoty[3]. 8 listopada 1915 leczył się w szpitalu, a po rekonwalescencji służył w 2. kompanii III batalionu 1 pułku piechoty[3]. Na froncie przebywał łącznie trzynaście miesięcy[3]. Walczył w kampanii wołyńskiej[3]. 22 kwietnia 1917 został odnotowany w Powiatowym Urzędzie Zaciągu w Lubartowie[3]. Od 1918 walczył w szeregach Wojska Polskiego[2]. W 1920 został mianowany podporucznikiem[2]. Od 6 czerwca 1920 do 1 listopada 1921 był dowódcą kolumny taborowej nr 213[4].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy. 1 czerwca 1921 służył w Dowództwie Taborów 9 Dywizji Piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 2 dywizjon taborów w Lublinie[5]. Później został przeniesiony do 9 dywizjonu taborów w Brześciu[6][7][8]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 93. lokatą w korpusie oficerów taborowych[6]. 1 października 1925, w związku z reorganizacją wojsk taborowych, został zatwierdzony na stanowisku w 9 szwadronie taborów w Brześciu[9]. W lipcu 1926, w związku z redukcją stanów liczebnych formacji taborowych, został zatwierdzony na stanowisku w Szefostwie Taborów Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu[10].
W sierpniu 1927 został przeniesiony z korpusu oficerów taborowych do korpusu oficerów żandarmerii z równoczesnym przeniesieniem z kadry oficerów taborowych do 1 dywizjonu żandarmerii w Warszawie[11][12][13]. W dywizjonie pełnił służbę na stanowisku dowódcy plutonu żandarmerii Łomża[1]. 2 grudnia 1930 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 1 stycznia 1931 i 7. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[14][15]. Z dniem 13 lipca 1933 został przeniesiony do Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[16]. W marcu 1939 nadal pełnił służbę w Biurze Personalnym MSWojsk. na stanowisku kierownika referatu 5 łączności i żandarmerii Wydziału III Rezerw[17].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej i osadzono go w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[18]. Figuruje na tzw. liście Gajdideja (poz. 3076)[2].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[19] – mianował go pośmiertnie na stopień majora[20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23][24].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 24 października 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[25][26][1][27]
- Krzyż Walecznych[28][15]
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[29][15]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 1935 „za zasługi w służbie wojskowej”[30][15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
- Odznaka „Za wierną służbę”[3]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-19].
- ↑ a b c d e f g h Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 484.
- ↑ a b c d e f g h Sikorski Ryszard. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-08-19].
- ↑ Lista kapitanów i poruczników, którzy w czasie wojny pełnili funkcje dowódców. [w:] Referat Personalny GISZ, sygn. 701/1/121, s. 395 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1927-01-20. [dostęp 2024-08-20].
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 392.
- ↑ a b Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 284.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1036, 1041.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 946, 951.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925 roku, s. 587.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926 roku, s. 231.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 25 sierpnia 1927, s. 256.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 667, 677.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 289, 791.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 335.
- ↑ a b c d Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 282.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 202.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 431.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 56 [dostęp 2024-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932, s. 198.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-19].
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 289.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 25.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1935, s. 21.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Kapitanowie żandarmerii II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką „Za wierną służbę”
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 2 Dywizjonu Taborów
- Oficerowie 9 Dywizjonu Taborów
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1889
- Zmarli w 1940
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie