Rhodocollybia
 Monetnica maślana | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
monetnica |
| Nazwa systematyczna | |
| Rhodocollybia Singer Schweiz. Z. Pilzk. 17: 71 (1939) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Rhodocollybia maculata (Alb. & Schwein.) Singer 1939 | |
Rhodocollybia Singer (monetnica) – rodzaj grzybów należący do rodziny Omphalotaceae[1].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Grzyby kapeluszowe o kapeluszach średniej wielkości, często o średnicy ponad 5 cm, początkowo wypukłych, w stanie dojrzałym płaskich, czasami z garbkiem. Powierzchnia kapelusza jest często nierówna, śluzowata lub śliska w dotyku, kolor od białawego do ciemnoczerwonobrązowego. Hymenofor blaszkowaty, blaszki o barwie od białawej do różowawokremowej, przyrośnięte do trzonu. Trzon zwykle długi i gruby (w stosunku do średnicy kapelusza), często ma wysokość ponad 7 centymetrów i co najmniej 0,5 centymetra grubości. Powierzchnia zwykle biaława lub tej samej barwy co blaszki. Wysyp zarodników jasny, o barwie od różowawej, płowożółtej do różowawokremowej[2].
Bazydiospory kuliste lub elipsoidalne, szkliste, ze ścianą o grubości do 0,5 µm. Endosporium w odczynniku Melzera dekstrynoidalne, czasami także cyjanofilne[3]. Cheilocystydy występują u wszystkich gatunków, ale są zmieszane z podstawkami i dlatego często niepozorne i łatwe do przeoczenia. Kształt cheilocystyd jest zmienny, od prostych cylindrycznych, wrzecionowatych, maczugowatych, przez koralikowate, rozgałęzione, po nieregularne. Pleurocystyd brak. Skórka kapelusza typu epicutis lub ixocutis, zbudowana z mniej lub bardziej cylindrycznych strzępek, które czasami wykazują również ślady koralikowatych wyrostków, ale zwykle mają tylko kształt cylindryczny. Sprzążki liczne we wszystkich częściach owocników, choć z różną częstotliwością[4].
Naziemne grzyby saprotroficzne występujące grupkami lub pojedynczo w lasach na resztkach organicznych i dobrze spróchniałym drewnie[3].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Omphalotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były też jako bedłka lub pieniążek[5].
- Rhodocollybia butyracea (Bull.) Lennox – monetnica maślana
- Rhodocollybia filamentosa (Velen.) Antonín – monetnica sucha
- Rhodocollybia fodiens (Kalchbr.) Antonín & Noordel. – monetnica korzeniasta
- Rhodocollybia maculata (Alb. & Schwein.) Singer – monetnica plamista
- Rhodocollybia prolixa (Hornem.) Antonín & Noordel. – monetnica karbowanoblaszkowa
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[6]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
- ↑ J.W. Lennox, Collybioid genera in the Pacific Northwest, „Mycotaxon”, 9 (1), 1979, s. 117–231.
- ↑ a b R.E. Halling, Notes on Colybia III. Three neotropical species of subg. Rhodocollybia, „Mycologia. Mycological Society of America”, 81 (6), 1989, s. 870–75, DOI: 10.2307/3760105, JSTOR: 3760105.
- ↑ A monograph of Marasmius, Collybia and related genera in Europe. Part 2: Collybia, Gymnopus, Rhodocollybia, Crinipellis, Chaetocalathus, and additions to Marasmiellus, [w:] Vladimír Antonín, Machiel Evert Noordeloos, Libri Botanici. Band 17, Eching Data=1997: IHW, s. 256.
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 588–590, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).