Plac Sofijski w Kijowie

Plac Sofijski w Kijowie

Софійська площа

rejon szewczenkowski
Plac Sofijski w Dzień Świętego Mikołaja, 2014
Państwo	Ukraina
Miasto wydzielone	Kijów
Położenie na mapie Kijowa Plac Sofijski w Kijowie
Położenie na mapie Ukrainy Plac Sofijski w Kijowie
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Plac Sofijski w Kijowie
50°27′13,0″N 30°30′58,0″E/50,453611 30,516111
Multimedia w Wikimedia Commons

Plac Sofijski^[1] (ukr. Софійська площа) – plac w rejonie szewczenkiwskim miasta Kijowa, w obszarze urbanistycznym Starego Kijowa(inne języki). Znajduje się pomiędzy ulicami: Włodzimierską, Pasażem Włodzimierskim, Ałły Tarasowej, Sofijską i Rylską.

W 1036 roku na miejscu późniejszego placu Sofijskiego Jarosław Mądry pokonał Pieczyngów. Plac jako taki zaczął się zarysowywać po wybudowaniu Soboru św. Zofii i od tego czasu był znany jako plac Starokijowski^[2].

Później obszar placu został zabudowany, na początku XIX wieku znajdowały się tam robocze budynki klasztorne. Około 1840 roku na ich miejscu przywrócono plac^[3].

Po wybudowaniu gmachu Obecności Prowincjonalnych w latach 1854–1857 plac został oddzielony od sąsiedniego placu Mychajłowskiego i uformowany w obecnych granicach.

W 1869 roku zatwierdzono oficjalną nazwę placu – Sofijski (ros. Софіевская^[4]). 11 lipca^?/23 lipca 1888 w ramach obchodów 900-lecia chrztu Rusi został odsłonięty pomnik Bohdana Chmielnickiego^[5].

22 stycznia 1919 roku na placu Sofijskim uroczyście ogłoszono Akt Zjednoczenia Ukraińskiej Republiki Ludowej i Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej w zjednoczoną (soborną) Ukrainę^[6].

W 1921 władze sowieckie zmieniły nazwę placu na plac Czerwonych Bohaterów Perekopu, na cześć zwycięstwa Armii Czerwonej nad wojskami Wrangla pod Perekopem w 1920 roku^[7]. W 1926 skrócono nazwę jego nazwę do placu Bohaterów Perekopu. Od 1944 roku plac nosił imię Bohdana Chmielnickiego^[8].

Współczesną nazwę przywrócono w 1993 roku^[9].

Od czasów Rusi Kijowskiej plac był politycznym centrum miasta, na którym odbywały się spotkania i wiece. Pomiędzy XVI a XIX wiekiem odbywały się na nim targi i jarmarki. W 1648 roku na placu kijowianie powitali przywódcę Kozaków Bohdana Chmielnickiego, który rozpoczął powstanie przeciwko Rzeczypospolitej^[10].

Na początku XX wieku odbywały się tu liczne wiece i manifestacje różnych partii i ugrupowań politycznych. W 1943 roku mieszkańcy Kijowa zebrali się na placu Sofijskim w celu uczczenia wyzwolenia Kijowa spod niemieckiej okupacji, a w 1961 roku z okazji nadania miastu-bohaterowi Kijowowi drugiego Orderu Lenina^[11].

W historii najnowszej, począwszy od lat 90. XX w., plac stał się stałym miejscem spotkań kijowian z okazji ważnych społecznie wydarzeń. 21 stycznia 1990 roku, w przeddzień rocznicy Aktu Zjednoczenia, na placu Sofijskim w Kijowie oraz jednocześnie we Lwowie pod pomnikiem Iwana Franki odbyły się akcje modlitewne. Tam też rozpoczęła się jedna z najdonioślejszych akcji Ludowego Ruchu Ukrainy lat 90. – Żywy Łańcuch, który połączył Kijów, Lwów i Iwano-Frankiwsk rękoma w sumie miliona uczestników^[12]. Patriarcha Kijowa i Całej Rusi-Ukrainy Włodzimierz (1925–1995) został pochowany na placu przy bramie dzwonnicy Soboru św. Zofii^[13]. W czasie pogrzebu na placu Sofijskim doszło do zamieszek określanych jako „krwawy wtorek”^[14].

7 czerwca 2014 roku prezydent Ukrainy Petro Poroszenko złożył na placu Sofijskim ślubowanie Naczelnego Wodza Sił Zbrojnych Ukrainy, po czym odbyła się uroczystość wręczenia nominacji dowódcom Sił Zbrojnych Ukrainy i podniesienia sztandaru Prezydenta Ukrainy^[15].

• 
  Plac Sofijski z widokiem na sobór św. Zofii, jeszcze ze starą dzwonnicą. Akwarela M. Sażyna, ok. 1840
• 
  Sobór św. Zofii już z nową dzwonnicą. Fotografia z końca XIX wieku
• 
  Pocztówka z XIX wieku
• 
  Skwer na placu Sofijskim (ok. 1900)
• 
  Plac Sofijski i Sobór św. Zofii, lata 1910–1920
• 
  Ogłoszenie Trzeciego Uniwersału Ukraińskiej Rady Centralnej na pacu Sofijskim. W środku zdjęcia stoją: Semen Petlura, Mychajło Hruszewski i Wołodymyr Wynnyczenko, 1917
• 
  Manifestacja zwolenników Ukraińskiej Republiki Ludowej na placu Sofijskim, 1917
• 
  Hruszewski na paradzie wojskowej na placu Sofijskim, 1917
• 
  Święto Wolności na placu Sofijskim, 19 marca 1917
• 
  Fasada Soboru św. Zofii, 1918
• 
  Molebień na placu Sofijskim z okazji ogłoszenia Pawło Skoropadskiego hetmanem, 1918

• 
  Krajobraz z dzwonnicy
• 
  Pomnik Bohdana Chmielnickiego