Piotr Arszinow
Piotr Arszinow w roku 1926 | |
Pełne imię i nazwisko |
Piotr Andrieiewicz Arszinow |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
Piotr Andrieiewicz Arszinow, pseud. Piotr Marin (ros. Пётр Андреевич Аршинов, pseud. Piotr Marin, ros. Пётр Марин; ur. w 1887 w Jekaterynosławiu, zm. w 1937) – ukraiński działacz anarchistyczny, uczestnik powstania Machny na Ukrainie, redaktor prasy anarchistycznej, autor historii ruchu machnowskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie robotnika z Jekaterynosławia (obecnie Dniepr), samemu z czasem kształcąc się na ślusarza. W 1904 wstąpił do partii bolszewickiej, zostając redaktorem partyjnego pisma „Mołot”. W 1906 związał się z ruchem anarchistycznym i brał udział w wydarzeniach rewolucji 1905–1907. Aresztowany w marcu 1907, po dokonaniu udanego zamachu na naczelnika warsztatów kolejowych w mieście Aleksandrowsk (obecne Zaporoże), schwytany i skazany przez trybunał wojskowy na śmierć przez powieszenie. Pod koniec kwietnia 1907 uciekł z więzienia wraz z innymi aresztantami, chroniąc się we Francji. W 1909 wrócił potajemnie do Rosji, gdzie kontynuował działalność rewolucyjną. W 1910 szmuglując broń i materiały propagandowe z Austro-Węgier został schwytany i przekazany Rosjanom. W Rosji sądzony i skazany na dwadzieścia lat więzienia, został osadzony w Butyrkach, gdzie poznał Nestora Machnę. Uwolniony po rewolucji lutowej współorganizował Federację Grup Anarchistycznych w Moskwie.
Machnowszczyzna
[edytuj | edytuj kod]Odegrał ważką rolę w formowaniu Konfederacji Nabat – federacji ukraińskich grup anarchistycznych; działał w Komisji Kulturalno-Edukacyjnej Nabatu. Brał udział w powstaniu Machny, po upadku którego w 1921 zmuszony był do ucieczki z Rosji. W 1923 opublikował swoją Historię ruchu machnowskiego, najpierw w Berlinie po rosyjsku[1], następnie w Paryżu we francuskim przekładzie Wolina, z przedmową tłumacza i Sébastiena Faure[2]. Od 1925 wraz z Nestorem Machną redagował rosyjskojęzyczne pismo „Dieło Truda”, organ rosyjskich anarchokomunistów. W 1926 napisał wraz z Machną, Idą Mett i innymi Platformę organizacyjną wolnościowego komunizmu, wzywającą do ustanowienia Powszechnego Związku Anarchistów, która spotkała się z gwałtowną krytyką działaczy anarchistycznych na Zachodzie[a].
Powrót do ZSRR
[edytuj | edytuj kod]Na początku lat 30. uznawszy, że nie ma perspektyw dla działalności anarchistycznej we Francji i w Europie Zachodniej, postanowił wrócić do ZSRR, by tam działać na rzecz anarchizmu. Poprzez Sergo Ordżonikidze, którego poznał 20 lat wcześniej w więzieniu, uzyskał zgodę na powrót do kraju. W 1933 wrócił do ZSRR i ponownie wstąpił do partii[3]. W 1937 został oskarżony o próbę „odbudowy anarchizmu w Związku Radzieckim”, skazany na śmierć i rozstrzelany[4].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- История махновского движения 1918-1921 гг. (1923)
- Организационная платформа Всеобщего союза анархистов (Проект) (wraz z Nestorem Machną oraz Idą Mett; 1926)
- Два побега. Из воспоминаний анархиста 1906 - 1909 гг. (1929)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Z krytyką wystąpili m.in. Wolin, Aleksander Berkman, Emma Goldman, Sébastien Faure, Errico Malatesta i Rudolf Rocker.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Piotr Arszinow: Istorija machnowskogo dwiżenija (1918-1921 gg.). Berlin: Izd. „Gruppy russkich anarchistow w Giermanii”, 1923. (ros.).
- ↑ Pierre Archinov: L'histoire du mouvement makhnoviste (1918-1921). Paris: Librarie internationale, 1923. (fr.).
- ↑ Paul Avrich: The Russian anarchists. Stirling: AK Press, 2006, s. 243. (ang.).
- ↑ Alexandre Skirda: Facing the enemy…. op. cit., s. 141. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alexandre Skirda: Facing the enemy: a history of anarchist organization from Proudhon to May 1968. Edinburgh: AK Press, 2002, s. 121. ISBN 1-902593-19-7. (ang.).
- Alexandre Skirda: Nestor Makhno: anarchy's cossack: the struggle for free Soviets in the Ukraine 1917-1921. Edinburgh: AK Press, 2004, s. 121. ISBN 1-902593-68-5. (ang.).
- Paul Avrich: The Russian anarchists. Stirling: AK Press, 2006, s. 243. (ang.).
- Volin: Preface. W: Peter Arshinov: History of the Makhnovist Movement (1918-1921). Detroit: Black & Red, 1974.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tekst rosyjskiego oryginału Historii ruchu machnowskiego. [dostęp 2010-02-12]. (ros.).
- Tekst angielskiego przekładu Historii ruchu machnowskiego. [dostęp 2010-02-12]. (ang.).
- Arshinov, Peter, 1887-1937. libcom.org. [dostęp 2010-09-15]. (ang.).
- ISNI: 0000000120329856
- VIAF: 114548446
- LCCN: n87906223
- GND: 120569825
- NDL: 00917723
- LIBRIS: c9prrctw0b99qp5
- BnF: 13748353z
- SUDOC: 149527594
- NKC: js20191055478
- BNE: XX838626
- NTA: 070206317, 084561335
- BIBSYS: 10046161
- CiNii: DA09346558
- Open Library: OL438863A
- PLWABN: 9810599847205606
- NUKAT: n01026184
- J9U: 987007368293005171
- PTBNP: 6769
- CANTIC: a19903959
- NSK: 000103575
- CONOR: 103300451
- ΕΒΕ: 95357
- LIH: LNB:CTtT;=B1