Starnice
54°23′19″N 17°14′02″E/54,388611 17,233889| wieś | |
 Zabudowa mieszkalna we wsi (2019) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
236[2] |
| Strefa numeracyjna |
59[3] |
| Kod pocztowy |
76-248[4] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL[5] |
| SIMC |
0744278[6] |
Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
| 54°23′19″N 17°14′02″E/54,388611 17,233889[1]
| |
Starnice (kaszb. Starnice[7][8], niem. Starnitz) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska[9]. Miejscowość jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzi również osada Starniczki. Do 2020 w skład sołectwa Starnice wchodziły również Troszki, lecz w wyniku zmiany zasięgów terytorialnych sołectw przyłączono je do sołectwa Dobieszewo[10][11].
Według stanu na 30 czerwca 2018 liczba mieszkańców wynosiła 248[12]. 30 września 2013 we wsi mieszkało 269 osób[13].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego[14][15].
We wsi zlokalizowany jest zabytkowy zespół pałacowo–parkowy[16].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa miejscowości, wzmiankowana po raz pierwszy w 1335 w formie Starnicz, ma pochodzenie słowiańskie. Co do jej charakteru wystosowano następujące hipotezy etymologiczne:
- nazwa topograficzna wyprowadzona od pomorskiej nazwy ryby *starńa (por. kaszb. stôrnia, pol. stornia) z formantem -ica[17],
- nazwa patronimiczna wyprowadzona od nazwy osobowej równej pol. Stron, Stronia z formantem -ice[17],
- nazwa etniczna wyprowadzona od pomorskiej nazwy pospolitej *starna „kraj, terytorium, obszar” (por. kaszb. i pol. strona „ts.”) z formantem -ice; w tym wypadku nazwa oznaczałaby ludzi, którzy „mieszkają, żyją na uboczu”[17].
Niemiecka nazwa Starnitz jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[17].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Starnice[8].
Przystanek kolejowy
[edytuj | edytuj kod]Przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 210 z drogą powiatową nr 1174G do Starnic, na południe od zabudowań wsi, znajdował się przystanek kolejowy, będący częścią linii kolejowej Słupsk–Budowo. Pierwszy odcinek, tj. ze Słupska do Dębnicy Kaszubskiej, oddano do użytkowania 15 sierpnia 1894. 12 października 1895 nastąpiło otwarcie następnego fragmentu tejże linii, tj. do Jamrzyna, przy której stanął przystanek kolejowy w Starnicach. Ostatecznie, 1 sierpnia 1906 tory przedłużono do Budowa. Planów połączenia z linią Bytów-Lębork nigdy nie zrealizowano[18][19].
Cmentarz ewangelicki
[edytuj | edytuj kod]W Starnicach znajdują się dwa cmentarze przedwojennych mieszkańców wsi. Pierwszy z nich, prawdopodobnie cmentarz posiadaczy ziemskich, położony jest około 200 m na północny wschód od wschodnich zabudowań wsi. Drugi z cmentarzy zlokalizowany jest w lesie, około 400 m na południowy zachód od zachodnich zabudowań miejscowości. Założony został na planie prostokąta. Niegdyś był wydzielony z otoczenia świerkowymi nasadzeniami. Był to cmentarz wiejski. Zachowały się nieliczne fragmenty nagrobków, żeliwnych krzyży oraz porcelanowych tabliczek inskrypcyjnych, wskazujące na pochówki z drugiej połowy XIX i początku XX wieku[20].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129495
- ↑ Polska w Liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2023-11-24] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 30 października 2013 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telekomunikacyjnych, w których świadczone są publicznie dostępne usługi telefoniczne. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1281)
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2021, s. 1212 [zarchiwizowane 2021-07-18].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2355)
- ↑ Rejestr TERYT. Przeglądanie. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2021-08-08]. (pol.).
- ↑ Kôrta Kraju Kaszëbów / Mapa Kaszub – Kaszëbskô Jednota [online] [dostęp 2023-12-18] (pol.).
- ↑ a b Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 221, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Rada Gminy Dębnica Kaszubska, Uchwała nr XVIII/141/2020 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie wyłączenia miejscowości Troszki ze struktur dotychczasowego Sołectwa Starnice-Troszki, przyłączenia jej do Sołectwa Dobieszewo oraz zmiany nazwy Sołectwo Starnice-Troszki na Sołectwo Starnice [online], Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – Gdańsk, 24 kwietnia 2020 roku, poz. 2098 [dostęp 2021-08-08] (pol.).
- ↑ Rada Gminy Dębnica Kaszubska, Uchwała nr XXI/162/2020 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 30 czerwca 2020 r. w sprawie nadania statutu sołectwu Starnice [online], Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – Gdańsk, 5 sierpnia 2020 roku, poz. 3467 [dostęp 2021-08-08] (pol.).
- ↑ Kinga Trubicka-Czapka (red.). Środki Funduszu Sołeckiego w poszczególnych sołectwach Gminy Dębnica Kaszubska w 2019 roku. „Wieści Gminne”. 18, s. 15, 2018. Gmina Dębnica Kaszubska. ISSN 2450-4300. [zarchiwizowane z adresu 2019-04-22]. (pol.).
- ↑ Wykaz miejscowości gminy Dębnica Kaszubska wraz z liczbą mieszkańców wg stanu w dniu 2013.09.30. Urząd Gminy Dębnica Kaszubska. [dostęp 2020-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-14)]. (pol.).
- ↑ Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. (Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. (Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92)
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 września 2019 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2020-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-29)]. (pol.).
- ↑ a b c d Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 103.
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa. Starnice. [dostęp 2021-08-08]. (pol.).
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa. Linia Słupsk – Budowo. [dostęp 2021-08-08]. (pol.).
- ↑ Krystyna Mazurkiewicz-Palacz: Dawne cmentarze w powiecie słupskim. Słupsk: Starostwo Powiatowe w Słupsku, 2012, s. 67. ISBN 978-83-60228-45-6. [dostęp 2021-08-08].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Starnice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 245.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Kolonia | |
| Pozostałe miejscowości |
