Nieporęt (gmina)

Nieporęt
	gmina wiejska
	; Budynek Urzędu Gminy Nieporęt
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	legionowski
TERC	1408032
Siedziba	Nieporęt
Wójt	Agnieszka Powała
Powierzchnia	95,67 km²
Populacja (2023-06-21); • liczba ludności	; 15 160
• gęstość	158,5 os./km²
Nr kierunkowy	22
Tablice rejestracyjne	WL
	Adres urzędu:pl. Wolności 1; 05-126 Nieporęt
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	15
Liczba miejscowości	22
	Położenie na mapie powiatu;
	52°25′28″N 21°02′01″E/52,424444 21,033611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Nieporęt – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim.

Siedziba gminy to Nieporęt.

Według danych z lutego 2008 gminę zamieszkiwało 11 252^[5] Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 14 369 osób.^[6]

Historia

1867–1954

Gmina Nieporęt powstała 13 stycznia 1867 roku w związku z reformą gminną w Królestwie Polskim. Należała do powiatu warszawskiego w guberni warszawskiej^[7]^[8]^[9].

Około 1877 roku do gmin Nieporęt włączono zniesioną gminę Wieliszew^[10].

W okresie międzywojennym gmina Nieporęt należała do powiatu warszawskiego w woj. warszawskim.

20 października 1933 gminę podzielono na 14 gromad: Augustów, Augustówek, Białobrzegi, Kąty Grodziskie, Kąty Węgierskie, Kobiałka, Komornica, Nieporęt, Olesin, Poddębie, Stanisławów, Wieliszew, Wojdy i Zagroby (w skład tej ostatniej weszły także Zegrze i Zegrze Park z gminy Zegrze w powiecie pułtuskim)^[11].

Podczas II wojny światowej gmina znalazła się w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. Okupant przekształcił gromadę Zagroby w gromadę Zegrze. W 1943 roku gmina Nieporęt liczyła 7377 mieszkańców i składała się z 14 gromad (Dorfgemeinden): Augustów (116 mieszkańców), Augustówek (68), Białobrzegi (195), Kąty Grodziskie (275), Kąty Węgierskie (725), Kobiałka (243), Komornica (57), Nieporęt (1547), Olesin (213), Poddębie (123), Stanisławów (884), Wieliszew (1351), Wojdy (203) i Zegrze (1377)^[12].

Po wojnie gmina reasumowała przynależność administracyjną do powiatu warszawskiego w województwie warszawskim. Powstały cztery nowe gromady: Aleksandrów i Izabelin (z gromady Stanisławów) oraz Rembelszczyzna i Wola Aleksandrowska (z gromady Kąty Węgierskie). Gromadę Wojdy przekształcono w gromadę Wojdy-Mańki^[13].

1 lipca 1952 część obszaru gminy Nieporęt weszła w skład nowo utworzonej gminy Pustelnik w nowo utworzonym powiecie wołomińskim (Augustów, Augustówek, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Olesin i Wojdy-Mańki) oraz nowo utworzonej gminy Skrzeszew (Komornica, Poddębie i Wieliszew) w nowo utworzonym powiecie nowodworskim^[14]. Do gminy Nieporęt włączono natomiast gromady Michałów-Grabina i Szamocin z gminy Jabłonna w powiecie warszawskim^[15] oraz gromady Rynia, Wólka Radzymińska i Beniaminów z gminy Radzymin ze znoszonego powiatu radzymińskiego^[16]. W skład gromady Beniaminów weszły także półenklawa Łąki i enklawa Dąbkowizna o obszarze 38,4 ha, wyłączone z miasta Radzymina tamże^[17]^[18]. Tego samego dnia zniesiono powiat warszawski, a gminę Nieporęt włączono do nowo utworzonego powiatu nowodworskiego^[19]; składała się ona wówczas z 14 gromad: Aleksandrów, Beniaminów, Białobrzegi, Izabelin, Kąty Węgierskie, Michałów-Grabina, Nieporęt, Rembelszczyzna, Rynia, Stanisławów, Szamocin, Wola Aleksandrowska, Wólka Radzymińska i Zegrze^[13].

Gminę zniesiono 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[20]:

Osobny artykuł: Nieporęt (gromada).

Osobny artykuł: Rembelszczyzna (gromada).

Osobny artykuł: Wieliszew (gromada).

Od 1973

Gminę Nieporęt reaktywowano 1 stycznia 1973 w związku kolejną reformą administracyjną kraju^[21], lecz o innych granicach. W jej skład weszło 26 sołectw: Aleksandrów, Augustów, Augustówek, Beniaminów, Białobrzegi, Brzeziny, Grodzisk, Izabelin, Józefów I, Józefów II, Kąty Grodziskie, Kąty Węgierskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy, Michałów-Grabina, Michałów-Reginów, Nieporęt, Olesin, Rembelszczyzna, Rynia, Stanisławów I, Stanisławów II, Szamocin, Wola Aleksandra i Zegrze Południowe^[22]. Dziewięć z tych sołectw włączono tego samego dnia do powiatu nowodworskiego z powiatu wołomińskiego (Augustów, Augustówek, Brzeziny, Grodzisk, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy i Olesin)^[23]. W sumie nowa gmina Nieporęt objęła obszary przedwojennych gmin: Nieporęt, Bródno, Jabłonna i Radzymin oraz powojenych gmin: Jabłonna, Marki, Nieporęt, Pustelnik i Skrzeszew.

W latach 1975–1998 gmina położona była w stołecznym województwie warszawskim.

1 sierpnia 1977 z gminy Nieporęt wyłączono sołectwa Augustów, Augustówek, Brzeziny, Grodzisk, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy, Olesin i Szamocin, włączając je do Warszawy^[24].

Od reformy 1 stycznia 1999 gmina Nieporęt należy do powiatu legionowskiego w województwie mazowieckim.

31 lipca 2007 z gminy Nieporęt wyłączono Michałów-Reginów (449,27 ha) włączając go do gminy Wieliszew^[25].

1 stycznia 2014 do gminy Nieporęt włączono części obszaru obrębu ewidencyjnego Łąki o powierzchni 41,00 ha z gminy Radzymin w powiecie wołomińskim^[26].

Struktura użytkowania gruntów

Po przyłączeniu Michałowa-Reginowa do sąsiedniej Gminy Wieliszew^[27] w 2008 roku gmina Nieporęt zajmowała obszar o powierzchni 9567 ha (co stanowi 24,5% powierzchni powiatu), w tym:

użytki rolne: 36%
użytki leśne: 45%

Demografia

Dane z lutego 2008^[5]

mieszkańców		osób
stałych	kobiet	5654
	mężczyzn	5346
	ogółem	11 000
czasowych	kobiet	129
	mężczyzn	123
	ogółem	252
w sumie	kobiet	5783
	mężczyzn	5469
	ogółem	11 252

Piramida wieku mieszkańców gminy Nieporęt w 2014 roku^[28].

Komunikacja

Linie ZTM Warszawa – 705, 735.
Linie lokalne L8, L31, L50, L45.

Kultura

Gminny Ośrodek Kultury w Nieporęcie.
Biblioteka Publiczna Gminy Nieporęt.

Sport

Kluby piłkarskie Rotavia Nieporęt oraz Madziar Nieporęt obecnie występują w A Klasie I Grupy Warszawskiej
OSiR Nieporęt – pływanie, zajęcia prowadzone są na basenie w Stanisławowie Pierwszym.
Port Jachtowy Nieporęt – żeglarstwo i windsurfing.
K.S. Wólka Radzymińska – piłka nożna.
Ośrodek Sportów Wodnych AZS Środowisko Warszawa w Zegrzu Płd. – szkolenia żeglarskie i motorowodne.
UKS Dębina Nieporęt – siatkówka.
UKS Pogoń Józefów – piłka nożna, tenis stołowy, pływanie.
UKS Pilawa Białobrzegi – judo.

Sołectwa

Aleksandrów, Beniaminów, Białobrzegi, Izabelin, Józefów, Kąty Węgierskie, Michałów-Grabina, Rembelszczyzna, Nieporęt, Rynia, Stanisławów Pierwszy, Stanisławów Drugi, Wola Aleksandra, Wólka Radzymińska, Zegrze Południowe^[2].

Sąsiednie gminy

Jabłonna, Legionowo, Marki, Radzymin, Serock, m.st. Warszawa, Wieliszew

Przypisy

↑ Strona gminy Nieporęt. Statystyki. Liczba mieszkańców w dn. 21.06.2023
↑ ^a ^b BIP gminy,sołtysi
↑ Urząd Statystyczny w Warszawie
↑ GUS. Przeglądanie TERYT
↑ ^a ^b Dane Statystyczne. nieporet.pl. [dostęp 2009-07-21].
↑ Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-22] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, s. 279).
↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, s. 359).
↑ Powiat warszawski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 99 .
↑ Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14
↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
↑ ^a ^b Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 177
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 181
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie. 1952, nr 8
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324
↑ Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103
↑ Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103
↑ Dz.U. z 2013 r. poz. 869
↑ Gmina Wieliszew: Protokół Nr 10/07 Rady Gminy z dnia 11 września 2007r. bip.wieliszew.pl.
↑ Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

Linki zewnętrzne

[gmi-1] Strona gminy Nieporęt. Statystyki. Liczba mieszkańców w dn. 21.06.2023

[soł-2] BIP gminy,sołtysi

[us-3] Urząd Statystyczny w Warszawie

[teryt-4] GUS. Przeglądanie TERYT

[niep-5] Dane Statystyczne. nieporet.pl. [dostęp 2009-07-21].

[6] Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-22] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[7] Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, s. 279).

[8] Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, s. 359).

[9] Powiat warszawski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 99 .

[10] Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2

[11] Warszawski Dziennik Wojewódzki dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14

[12] Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)

[wykaz-13] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[14] Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180

[15] Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180

[16] Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 177

[17] Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 181

[18] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie. 1952, nr 8

[19] Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185

[20] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[21] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[22] Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).

[23] Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324

[24] Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103

[25] Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103

[26] Dz.U. z 2013 r. poz. 869

[27] Gmina Wieliszew: Protokół Nr 10/07 Rady Gminy z dnia 11 września 2007r. bip.wieliszew.pl.

[populacja2016-28] Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

Wsie	Aleksandrów Beniaminów Białobrzegi Izabelin Józefów Kąty Węgierskie Michałów-Grabina Nieporęt Rembelszczyzna Rynia Stanisławów Drugi Stanisławów Pierwszy Wola Aleksandra Wólka Radzymińska Zegrze Południowe
Osady leśne	Białobrzegi Czarna Struga Dąbkowizna Kąty Węgierskie Kontrowers Łysa Góra Wólka Radzymińska
Przysiółki wsi	Anusinek Rybaki
Pozostałe miejscowości	Józefów Drugi Zagroby

Miasta	Legionowo Serock
Gminy miejskie	Legionowo
Gminy miejsko-wiejskie	Serock
Gminy wiejskie	Jabłonna Nieporęt Wieliszew

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1867–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–39) woj. warszawskie (1945–52)
Miasta	Nowy Dwór (Mazowiecki) (→) Okuniew (do 1870) Otwock ((←) 1916/24–1952 →) Piaseczno (do 1870 i 1916–1952 →) Pruszków (1916–1951 →) Radzymin (← 1916–1919 (→) Rembertów (1939–1952 →) Włochy (1939–1951) Zakroczym (← 1916/24–1952 →)
Gminy wiejskie	Blizne (1867–1952) Błędówko (← 1916–1919 (→) Bródno (1867–1951) ~~Celestynów~~ (~~1952~~ (→)) Cząstków (1867–1952 →) Czyste (1867–1916) Falenica Letnisko (1925–1951) Falenty (1867–1952 →) Głusk (← 1916–1919 (→) Góra (1867–1952) ~~Halinów~~ (~~1952~~ (→)) Jabłonna (1867–1952 →) Jeziorna (1867–1952 →) Józefów (1951–1952 (→)) Karczew (← 1916/24–1952 (→)) Klembów (← 1916–1919 (→) Legionowo (1930–1952) Łomianki (1951–1952 →) Marki (1924–1952 →) Miłosna (1867–18??) Młociny (1867–1951) Mokotów (1867–1916) Nieporęt (1867–1952 →) Nowo-Iwiczna (1867–1952) Okęcie (1939–1951) Okuniew (1867–1952 →) ~~Ostrowiec~~ (~~1952~~ (→)) Ożarów (1867–1952 →) Piaseczno (1870–1916) Piastów (1930–1952) Pomiechowo (← 1916/24–52) Powązki (1867–1897) Pruszków (1867–1916) Radzymin (← 1916–1919 (→) Ręczaje (← 1916–1919 (→) Skolimów-Konstancin (1924–1952) Skorosze (1916–1952) Sulejówek (1939–1952 (→)) Wawer (1867–1951) ~~Wesoła~~ (~~1952~~ (→)) Wiązowna (← 1924–1952 (→)) Wieliszew (1867–1874) Wilanów (1867–1951) Włochy (1930–1939) Zaborów (1867–1952 →) Zagóźdź (1867–1939) Załuski (← 1916–1919 (→) Zegrze (← 1916–1919 (→) Zielonka (1948–1952 →)

Przynależność wojewódzka	woj. warszawskie
Miasta	Legionowo Nowy Dwór Mazowiecki (←) Serock (←) Zakroczym (←)
Gminy wiejskie (1952–1954 i 1973–75)	Cząstków (← do 1954) Czosnów (od 1973) Jabłonna (←) Janówek (do 1954) Kampinos (← do 1954) Kazuń (do 1954) Leoncin Łomianki (←) Modlin (do 1954) Nieporęt (←) Pomiechówek Serock (od 1973) Skrzeszew Zakroczym (od 1973) Zegrze (← do 1954)
Gromady (1954–72)	Błędówko (← 1958–61) Borowa Góra (1954–59) Boża Wola (1954–59) Buraków (1954–61) Chotomów (1954–59) Czosnów (1954–72) Głusk (1954–58) Gocławice II (1954–59) Górki (1954–72) Jabłonna (1954–72) Janówek I (1954–72) Kampinos (1954 →) Kazuń Polski (1954–68) Kikoły (1954–59) Kosewo (1954–59) Kosewo (1969–72) Leoncin (1954–72) Łacha (1954–59) Łajski (1954–61) Łomianki (1954–72) Małocice (1954–59) Modlin Stary (1954–61) Nieporęt (1954–72) Nowy Modlin (1961–68) Pieńków (1954–59) Pomiechówek (1954–72) Rembelszczyzna (1954–59) ~~Secymin Polski~~ (←~~1961~~) Serock (1959–72) Skrzeszew (1954–72) Sowia Wola (1954–72) Wieliszew (1954–59) Wola Kiełpińska (1954–72)