Newcastle United F.C.

Newcastle United

Pełna nazwa	Newcastle United Football Club
Przydomek	The Magpies (Sroki) The Toon
Barwy	czarno-białe
Data założenia	9 grudnia 1892
Liga	Premier League
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Stadion	St James’ Park (52.305 miejsc)
Sponsor techniczny	Castore Sportswear
Właściciel	Public Investment Fund (80%) RB Sports & Media (10%) PCP Capital Partners (10%)[1]
Prezes	Jasir al-Rumajjan
Trener	Eddie Howe
Asystent trenera	Steve Agnew Stephen Clemence Ben Dawson
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Trzeci strój
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Newcastle United Football Club – angielski klub piłkarski z siedzibą w Newcastle upon Tyne, występujący w rozgrywkach Premier League. Zdobywca czterech tytułów mistrza Anglii. Swoje mecze rozgrywa na St James’ Park.

Początki Newcastle United FC sięgają jeszcze czasów wiktoriańskich i rywalizacji dwóch lokalnych zespołów: Newcastle East End i Newcastle West End. Usytuowane po przeciwnych stronach miasta drużyny uformowały się na początku lat 80. XIX wieku i pierwotnie specjalizowały się w grze w krykieta. Rwalizacja pomiędzy nimi trwała przez wiele lat, aż w 1892 roku wyraźna stała się przewaga East End. Drugi z klubów szybko popadł w kłopoty finansowe, w związku z czym rywale przejęli jego stadion – St James’ Park. Niebawem zmieniono nazwę klubu na Newcastle United, a czerwono-białe koszulki zastąpiono trykotami w czarno-białe pasy, które od tej chwili są jednym z symboli drużyny. W 1893 klub został włączony do Football League. Tuż przed końcem wieku Newcastle uzyskało promocję do najwyższej klasy rozgrywek po serii „Test Matches” – ówczesnej wersji dzisiejszych spotkań play-off. Zapoczątkowano politykę sprowadzania utalentowanych piłkarzy z innych regionów Wysp Brytyjskich (głównie Szkocji) i w ten sposób powstała mocna na skalę krajową drużyna. Do pochodzących z Newcastle Billa McCrackena, Jimmy’ego Howie, Petera McWilliama i Andy’ego Aitkena dołączyli tacy piłkarze jak: Colin Veitch, Jackie Rutherford, Jimmy Lawrence i Albert Shepherd. W tym czasie zawodnicy Newcastle trzy razy zdobyli mistrzostwo ligi i pięciokrotnie dotarli do finału Pucharu Anglii. Okres do rozpoczęcia I wojny światowej był czasem dominacji Newcastle.Lata powojenne również były pełne sukcesów. W 1924 roku drużyna zdobyła Puchar Anglii, pokonując na Wembley Aston Villę. Rekordowy jak na tamte czasy transfer szkockiego środkowego napastnika Hughiego Gallachera sprawił, że trzy lata później Newcastle zdobyło czwarte mistrzostwo. Koszulkę w czarno-białe pasy przywdziały także inne wielkie nazwiska – oprócz legendarnego Gallachera barw Newcastle bronili Neil Harris, Stan Seymour i Frank Hudspeth. Drugi z wymienionych odegrał dużą rolę w historii klubu, również jako późniejszy trener i dyrektor. W 1932 roku Newcastle ponownie zagrało w finale FA Cup, w bardzo kontrowersyjnych okolicznościach pokonując Arsenal 2-1. W tym czasie w klubie grali tak znani zawodnicy jak Sammy Weaver, Jack Allen, a dodatkowo został zatrudniony pierwszy w historii menedżer – Andy Cunningham. Po triumfie na Wembley przyszedł gorszy okres i w 1934 roku po raz pierwszy w historii Newcastle zostało zdegradowane do niższej klasy rozgrywkowej. Proces odbudowy klubu trwał przez kilka lat aż do rozpoczęcia II wojny światowej, w czym udział miał jego były piłkarz Stan Seymour, który dołączył do zarządu.

W latach 50. Sroki wygrały trzykrotnie Puchar Anglii, pokonując kolejno: Blackpool 2-0 (1951), Arsenal 1-0 (1952) i Manchester City 3-1 (1955). W klubie grali cenieni w całym kraju piłkarze, a Jackie Milburn i Bobby Mitchell wyrobili sobie rangę na arenie międzynarodowej. Jednak już w 1961 roku, pomimo posiadania w swym składzie wielu gwiazd (między innymi Ivora Allchurcha, George'a Easthama czy Lena White'a, drużyna Newcastle spadła do niższej ligi. Tam objął ją Joe Harvey, rozpoczynając swoją długą karierę na stanowisku szkoleniowca klubu z północnej Anglii. Pod jego wodzą powrócił on w 1965 roku na piłkarskie salony. Podopieczni Harveya po raz pierwszy zakwalifikowali się do europejskich pucharów i w 1969 roku zdobyli Puchar Miast Targowych. W 1974 w finale Pucharu Anglii Newcastle zmierzyło się z Liverpoolem, a dwa lata później walczyło o Puchar Ligi z Manchesterem City. W obydwu przypadkach Sroki nie zdołały przywieźć trofeów do Tyneside.

Początek lat 80. wiąże się ze spadkiem formy drużyny i degradacją do Second Division, w związku z czym ze stanowiska menedżera ustąpił Joe Harvey. Drużynę z powrotem do First Division wprowadził Arthur Cox, a wśród jego podopiecznych największą uwagę kibiców skupił napastnik Kevin Keegan, który dołączył do drużyny United w 1982 roku. Newcastle awansowało do najwyższej klasy rozgrywek, mając w swym składzie młodych zawodników, takich jak: Peter Beardsley i Chris Waddle, a oraz bardziej doświadczonych graczy jak Terry McDermott czy David McCreery. Wkrótce do klubu przybył Paul Gascoigne, zaś stanowisko trenera objął Jack Charlton. Newcastle umocniło swoją pozycję w First Division, ale wkrótce nastąpiła wyprzedaż najlepszych zawodników – odeszli Beardsley, Gascoigne i Waddle. Klub został zdegradowany do Second Division i wpadł w kłopoty finansowe, w związku z czym pojawił się obawy o jego dalsze losy. Odbudowę Newcastle United zapoczątkował Kevin Keegan, który zastąpił na stanowisku trenera Osvalda Ardilesa, gdy drużyna znajdowała się w dole tabeli Second Division i po raz pierwszy w historii była blisko degradacji do Division Three. Keegan sprowadził nowych piłkarzy (Robert Lee czy Andy Cole), którzy stali się gwiazdami światowego formatu. Po reformie rozgrywek w Anglii Newcastle dołączyło do piłkarskiej elity w 1993 roku. Bardzo szybko wyrobiło sobie mocną pozycję w Premier League, dwukrotnie będąc blisko mistrzowskiego tytułu. W Newcastle pojawili się nowi piłkarze z zagranicy (Tino Asprilla, David Ginola), a także cenieni angielscy gracze (Les Ferdinand, Alan Shearer). Pod wodzą Kenny’ego Dalglisha Newcastle cieszyło się opinią bardzo ofensywnie grającej drużyny. Dostała się ona do Ligi Mistrzów i osiągnęła finał Pucharu Anglii, a w 1998 roku uległa w lidze tylko Arsenalowi. Następną znaną w środowisku postacią na stanowisku trenera był Holender Ruud Gullit. Po raz kolejny Newcastle zagrało w finale FA Cup, tym razem ulegając Manchesterowi United.

Kolejne lata były gorszym okresem w historii klubu – jego apogeum stał się sezon 2008/2009. Na początku sezonu zwolniono (z powodu konfliktu z zarządem) po raz kolejny trenującego Newcastle Kevina Keegana, a jego następcą został Joe Kinnear. Jednak już niecałe pół roku później, w lutym 2009 roku, ze względu na operację serca nowy szkoleniowiec musiał opuścić klub, a jego stanowisko zajął Alan Shearer. Nie udało mu się uratować drużyny przed degradacją do Championship i Sroki po raz pierwszy od założenia Premier League pożegnały się z najwyższą angielską klasą rozgrywkową.

27 października 2009 roku drużynę objął Chris Hughton^[2], który w swoim pierwszym sezonie wywalczył awans do Premier League^[3]. Po dobrym początku rozgrywek w dniu 6 grudnia 2010 roku Hughton został zwolniony, ponieważ zarząd stwierdził, że chciałby mieć bardziej doświadczonego menedżera^[4]. Trzy dni później nowym trenerem został Alan Pardew^[5]. Ostatecznie Sroki zajęły 12. miejsce w ligowej tabeli. Kolejny sezon okazał się bardzo dobry – Newcastle zajęło 5. miejsce w tabeli (wyprzedzając m.in. Chelsea). Najlepszym strzelcem został Demba Ba, który zaliczył 16 trafień. Pozwoliło to klubowi zagrać w Lidze Europy, gdzie zajął drugie miejsce w grupie, a w ćwierćfinale przegrał dwumecz z Benficą. Po raz kolejny Newcastle spadło z ligi w 2016 roku, pomimo zatrudnienia w końcówce sezonu cieszącego się międzynarodową renomą Rafaela Beníteza. Zaledwie po jednym sezonie Newcastle ponownie powróciło do elity, wygrywając rozgrywki Championship.

7 października 2021 roku klub został kupiony za 300 milionów funtów przez konsorcjum kierowane przez fundusz majątkowy Arabii Saudyjskiej.^[6]

Do tej pory włącznie z sezonem 2015/16 Newcastle spędziło 85 sezonów w najwyższej klasie rozgrywkowej. Pod tym względem są na ósmym miejscu w historycznej tabeli Premier League. Rekord pod względem liczby rozegranych meczów w barwach klubu należy do Jimmy’ego Lawrena, który w latach 1904–1921 rozegrał 496 spotkań. Najwięcej goli zdobył Alan Shearer w latach 1996–2006. Pod względem goli zdobytych w jednym sezonie rekord należy do Andy’ego Cole’a, który w ligowej kampanii 1994/1995 zdobył 41 bramek. Największym zwycięstwem zespołu była wygrana nad Newport County 13-0 w 1946 roku, a największą porażką występ przeciwko Burton Wanderers w 1895 roku. Rekordowa frekwencja na stadionie to 68386 kibiców podczas meczu z Chelsea w 1930 roku. Najwyższą frekwencję w Premier League odnotowano 6 maja 2012 roku z Manchesterem City. Najdroższym graczem w historii klubu jest Michael Owen, sprowadzony za blisko 16 mln funtów z Realu Madryt, natomiast najdrożej sprzedanym zawodnikiem jest Andy Carroll.

Producenci
1974–1975	Bukta
1975–1976	Umbro
1976–1980	Bukta
1980–1993	Umbro
1993–1995	Asics
1995–2010	Adidas
2010–2021	Puma
2021–2024	Castore Sportswear
2024-	Adidas
Sponsorzy
1980–1986	Newcastle Breweries
1986– Dec1990	Greenall’s
Dec1990 -2000	McEwan’s Lager/Newcastle Brown Ale
2000–2003	telewest:ntl
2003–2012	Northern Rock
2012–2013	Virgin Money
od 2013	Wonga.com

• Dyrektor zarządzający: Lee Charnley
• Dyrektor niewykonawczy: Justin Barnes
• Dyrektor niewykonawczy: Steve Hayward
• Rzecznik prasowy: Mark Hannen
• Menedżer: Eddie Howe
• Asystent menedżera: wakat
• Menedżer drużyny rezerw: Willie Donachie
• Menedżer Akademii: Joe Joyce
• Trener pierwszej drużyny: wakat
• Trener bramkarzy: Andy Woodman
• Trener bramkarzy Akademii: Chris Terpcou
• Lekarz klubowy: Paul Catterson
• Fizjoterapeuta: Dave Henderson
• Fizjoterapeuta: Derek Wright
• Fizjoterapeuta: Michael Harding
• Szef łowców talentów: Graham Carr
• Menedżer ds. rozwoju klubu: Peter Beardsley

• Puchar Miast Targowych: 1969
• Mistrzostwo Anglii (4): 1905, 1907, 1909, 1927
• Puchar Anglii (6): 1910, 1924, 1932, 1951, 1952, 1955
• Superpuchar Anglii: 1909

• Wymiary płyty boiska: 105 × 68 m
• Pojemność stadionu: 52 387
• Rekord frekwencji: 68 386 (z Chelsea 03.09.1930 – I liga)

Nazwy poszczególnych trybun

1. Milburn Stand
2. East Stand
3. Sir John Hall Stand
4. Sir John Hall West Corner
5. Sir John Hall East Corner
6. South Stand (Newcastle Brown Stand)

Frank Watt (1895-1932) Andy Cunningham (1930–1935) Tom Mather (1935-1939) Stan Seymour (1939–1947) George Martin (1947-1950) Stan Seymour (1950-1954) Duggie Livingstone (1954-1956) Stan Seymour (1956-1958) Charlie Mitten (1958-1961) Norman Smith (1961-1962) Joe Harvey (1962-1975) Gordon Lee (1975-1977) Richard Dinnis (1977) Bill McGarry (1977-1980) Arthur Cox (1980-1984) Jack Charlton (1984) Willie McFaul (1985-1988) Colin Suggett (1988, tymczasowo na 5 spotkań) Jim Smith (1988-1991) Osvaldo Ardiles (1991-1992)

Kevin Keegan (1992-1997) Terry McDermott (1997, tymczasowo na 1 mecz) Kenny Dalglish (1997-1998) Ruud Gullit (1998-1999) Steve Clarke (1999, tymczasowo na 1 mecz) sir Bobby Robson (1999-2004) John Carver (2004, tymczasowo na 1 mecz) Graeme Souness (2004-2006) Glenn Roeder (2006-2007) Sam Allardyce (2007-2008) Nigel Pearson (2008, tymczasowo na 1 mecz) Kevin Keegan (2008) Joe Kinnear (2008-2009) Alan Shearer (2009) Chris Hughton (2009–2010) Alan Pardew (2010-2015) John Carver (2015, tymczasowo do końca sezonu 2014/2015) Steve McClaren (2015-2016) Rafael Benítez (2016-2019) Steve Bruce (2019-2021) Eddie Howe (2021-)

Stan na 6 września 2024^[7].

• Oficjalna strona klubu