Mury miejskie w Kłodzku
50°26′19″N 16°39′19″E/50,438611 16,655278 nr rej. A/4345/688 z 10.05.1960
| |
 Mury miejskie w Kłodzku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Rozpoczęcie budowy |
1426 r. |
| Ważniejsze przebudowy |
1879 do 1911 r. |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie Kłodzka  | |
| 50°26′19″N 16°39′19″E/50,438611 16,655278
| |
Mury miejskie w Kłodzku – system obronnych umocnień miasta.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Najstarsze miejskie mury obronne Kłodzka powstały najprawdopodobniej jeszcze w końcu XIII wieku i zastąpiły umocnienia ziemno-drewniane[1]. Wzmianki źródłowe potwierdzają ich rozbudowę w 1426 roku (zewnętrzny, drugi pierścień murów) i w 1469 roku. W wiekach późniejszych mury były wielokrotnie rozbudowywane, m.in. w pierwszej połowie XVI w. dobudowano baszty przy bramach miejskich[2].
W 1877 roku cesarz niemiecki Wilhelm I wydał zgodę na likwidację obwarowań. Rozpoczęto burzenie bram i murów – w 1879 roku bramy Zielonej, przed 1888 rokiem Czeskiej, w 1904 roku mostowych i w 1911 roku Ząbkowickiej. W miejscach zasypywanych fos i bastionów zaczęto zakładać miejskie promenady[1].
Obecnie istnieją spore fragmenty miejskich fortyfikacji, często są one wbudowane w kamienice. Najlepiej zachowane fragmenty murów są: wzdłuż ul. Nad Kanałem, po obu stronach mostu gotyckiego, wzdłuż ul. Stryjeńskiej, poniżej ul. Łukasińskiego, oraz pomiędzy ul. Zycha i Traugutta[3].
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 10 maja 1960 roku kłodzkie mury obronne zostały wpisane do rejestru zabytków[4]
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Zachowane fragmenty wzniesione z nieregularnych kamieni, uzupełnionych niekiedy cegłą, biegną od wschodu i południowego wschodu, wzdłuż kanału Młynówki, oraz od północnego zachodu, na tyłach ulic Czeskiej i Zycha. Otaczając miasto stykały się po jego północnej stronie z umocnieniami wzgórza zamkowego, później twierdzy[3]. Podwójny pas murów wzmocniony był basztami łupinowymi na planie prostokąta i półkola, i zespolony bramą z mostem gotyckim, przerzuconym nad Młynówką. W drugiej połowie XV wieku baszty i bramy otrzymały zwieńczenia z ostrosłupowych hełmów[1]. Poza górną bramą mostową oraz bramą w dole mostu (na wyspie Piasek) były jeszcze trzy inne: Czeska, Zielona i Ząbkowicka (poprzedzona tzw. bramą wewnętrzną) oraz furty: Wodna i Łazienna[3].
Galeria – stan obecny
[edytuj | edytuj kod]
Galeria – nieistniejące obecnie bramy miejskie
[edytuj | edytuj kod]-
Brama mostowa górna (od strony mostu gotyckiego)
-
Brama mostowa górna widziana z Rynku
-
Brama ząbkowicka zewnętrzna
-
Brama mostowa dolna (od strony mostu gotyckiego)
-
Brama czeska od przedmieścia
-
Brama czeska (od strony miasta)
-
Brama zielona
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Ryszard Gładkiewicz: Kłodzko. Dzieje miasta. Kłodzko: Muzeum Ziemi Kłodzkiej, 1998, s. 51. ISBN 83-904888-0-9.
- ↑ Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 154. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ a b c Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 217, 218.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2013-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ryszard Gładkiewicz (redakcja), „Kłodzko. Dzieje miasta”, Kłodzko, MZK, 1998, ISBN 83-904888-0-9.
- Marek Staffa (redakcja), „Słownik geografii turystycznej Sudetów”, tom 15, Wrocław, I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1.
- Józef Pilch, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2005, ISBN 83-213-4366-X, OCLC 69480077.