Morski Dywizjon Żandarmerii
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca |
„Morski” |
| Patron |
nie posiadał |
| Tradycje | |
| Święto | |
| Nadanie sztandaru |
nie posiadał |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr żand. Władysław Hercok |
| Ostatni |
mjr żand. Władysław Hercok |
| Działania zbrojne | |
| Obrona Wybrzeża w kampanii wrześniowej | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Dowództwo Żandarmerii M.S.Wojsk. |
Morski Dywizjon Żandarmerii (mors. dżand.) – pododdział żandarmerii Wojska Polskiego.
Historia dywizjonu
[edytuj | edytuj kod]Morski Dywizjon Żandarmerii był jednostką wojska utrzymywaną z budżetu Marynarki Wojennej[1]. Wraz z podporządkowanymi pododdziałami stacjonował na terenie Obszaru Nadmorskiego. Dowódca dywizjonu pełnił równocześnie funkcję szefa żandarmerii w Dowództwie Floty.
Oddziałem gospodarczym dla dowództwa dywizjonu oraz 1 i 3 plutonu był 1 Morski Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej w Gdyni, natomiast dla 2 plutonu Dywizjon Artylerii Nadbrzeżnej w Helu. Zaopatrzenie w przedmioty mundurowe dla całego dywizjonu leżało w gestii 2 Morskiego Batalionu Strzelców.
Jednostka nie posiadała sztandaru i odznaki pamiątkowej. Oficerowie i podoficerowie mogli otrzymać odznakę pamiątkową Żandarmerii. W 1939 roku zamierzano wprowadzić do użytku „Znak Służbowy Żandarmerii”. Znaki miały być numerowane. Dla morskiego dywizjonu żandarmerii przewidziano numery od 11.000 do 11.999. Święto obchodzono 13 czerwca[2].
Morski Dywizjon Żandarmerii był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” dywizjon mobilizował w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym:
- dowództwo morskiego dywizjonu żandarmerii w Gdyni (pozostawało na etacie pokojowym),
- 1 morski pluton żandarmerii w Gdyni Oksywiu według organizacji wojennej krajowego plutonu żandarmerii,
- 2 morski pluton żandarmerii w Helu według organizacji wojennej plutonu pieszego żandarmerii,
- 3 morski pluton żandarmerii w Gdyni według organizacji wojennej krajowego plutonu żandarmerii,
- Dowództwo grupy fortyfikacyjnej nr 83 w Gdyni[3].
11 czerwca 2015 roku Wydział Żandarmerii Wojskowej w Gdyni otrzymał imię majora Bolesława Żarczyńskiego oraz przejął dziedzictwo tradycji Morskiego Dywizjonu Żandarmerii w Gdyni[4].
Organizacja pokojowa i obsada personalna morskiego dywizjonu w 1939
[edytuj | edytuj kod]Dowództwo Morskiego Dywizjonu Żandarmerii w Gdyni Oksywiu, budynek nr 48[5]
- dowódca - mjr żand. Władysław Hercok
- oficer śledczy - kpt. żand. Wilhelm Szaffer
1 Morski Pluton Żandarmerii Gdynia Oksywie, budynek nr 42
- dowódca plutonu - por. żand. Marian Litwiniak
2 Morski Pluton Żandarmerii Hel, ul. Wiejska 52a
- dowódca plutonu - kpt. żand. Bolesław Żarczyński
- Posterunek Żandarmerii Puck przy Morskim Dywizjonie Lotniczym
3 Morski Pluton Żandarmerii Gdynia, ul. Morska 7
- dowódca plutonu - por. żand. Adam Krzywicki
- Posterunek Żandarmerii Wejherowo
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Siły Zbrojne RP dzieliły się ówcześnie na wojsko (wojska lądowe) i marynarkę wojenną.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych 12 grudnia 1935 r., Nr 6, poz. 142.
- ↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, s. 719.
- ↑ Decyzja Nr 202/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 czerwca 2015 roku w sprawie przejęcia dziedzictwa tradycji i nadania imienia patrona Wydziałowi Żandarmerii Wojskowej w Gdyni (Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej z 11 czerwca 2015 roku, poz. 158. Decyzja weszła w życie z dniem ogłoszenia.
- ↑ Według Grzegorza Ratajczyka wiosną 1939 roku w skład Morskiego Dywizjonu Żandarmerii wchodził 1 Morski Pluton Żandarmerii Gdynia Oksywie z posterunkami w Gdyni Mieście i Wejherowie oraz 2 Morski Pluton Żandarmerii Puck z posterunkiem w tej samej miejscowości.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bolesław Żarczyński, Wspomnienia ze służby w 2 Morskim Plutonie Żandarmerii na Helu, w: Ostatnia Reduta. Sprawozdania z walk i relacje obrońców Helu, wyboru dokonał, opracował i wstępem opatrzył Rafał Witkowski, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973, wyd. I, s. 276-302.
- Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, Toruń: Dom Wydawniczy DUET, 2004, ISBN 83-89706-20-2, OCLC 309915820.
- Ryszard Rybka, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, Kamil Stepan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010, ISBN 978-83-86100-83-5, OCLC 674626774.
- Jan Suliński, Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918-1945, Warszawa: Kompas II, 2003, ISBN 83-912638-5-1, OCLC 189611436.
- Jan Suliński, Żandarmeria Wojskowa w latach 1918-1947. Szkic organizacyjno-historyczny, Drukarnia Warszawskiego Okręgu Wojskowego, Warszawa 1994.