Olgierd Pożerski
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
8 grudnia 1880 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 sierpnia 1930 |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
VIII Brygada Artylerii |
Stanowiska |
dowódca brygady artylerii |
Główne wojny i bitwy |
wojna rosyjsko-japońska |
Odznaczenia | |
Olgierd Pożerski (ur. 26 listopada?/8 grudnia 1880[1] w Kursku, zm. 23 sierpnia 1930 na poligonie Leśna) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Władysława Leona Pożerskiego h. Pomian (1852–1924)[2], majora wojsk rosyjskich i Łucji z Misiewiczów[3].
Ukończył szkołę kadetów w Połocku i uzyskał maturę w 1898. Następnie ukończył oficerską Michajłowską Szkołę Artylerii w Petersburgu i uzyskał w sierpniu 1900 stopień podporucznika. Od 1901 pełnił zawodową służbę w Armii Imperium Rosyjskiego. Był oficerem artylerii. Uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej 1904–1905 i I wojny światowej na froncie niemieckim.
Od listopada 1918 w Wojsku Polskim, początkowo w Komisji do Opracowania Planów Organizacji Artylerii. Z dniem 28 listopada 1918 mianowany został dowódcą Twierdzy Zegrze i jednocześnie w Komisji Organizacyjno-Kwalifikacyjnej Artylerii. 15 maja 1919 został mianowany dowódcą VIII Brygady Artylerii[4]. Czasowo pełnił również obowiązki dowódcy XVI Brygady Piechoty. Styczeń – marzec 1920 dowódca artylerii Grupy Operacyjnej gen. Józefa Lasockiego, kwiecień – maj 1920 inspektor wyszkolenia artylerii 1 Armii, maj – czerwiec 1920 dowódca artylerii Grupy Operacyjnej gen. J. Lasockiego, czerwiec – lipiec 1920 dowódca 8 Dywizji Piechoty, lipiec – sierpień 1920 dowódca artylerii Grupy Operacyjnej pułkownika Stanisława Burhardta-Bukackiego. W bitwie o Warszawę – sierpień 1920 dowódca artylerii odcinka Ząbki. Od sierpnia 1920 do stycznia 1921 dowodził 8 Dywizją Piechoty.
W styczniu 1921 objął stanowisko szefa artylerii i uzbrojenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 18. lokatą w korpusie oficerów artylerii[5]. Od 15 listopada 1923 do 15 sierpnia 1924 był słuchaczem I Kursu w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. 31 marca 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, generała dywizji Władysława Sikorskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 17. lokatą w korpusie generałów[6][7].
Z dniem 1 października 1924 został mianowany dowódcą 18 Dywizji Piechoty w Łomży[8]. 1 lipca 1925 został wyznaczony na stanowisko komendanta Obozu Warownego „Wilno”[9]. Po przeformowaniu dowództwa objął w nim stanowisko dowódcy Obszaru Warownego „Wilno”. 3 listopada 1926 Prezydent RP mianował go dowódcą 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach[10]. Od października 1926 pełnił obowiązki dowódcy Obszaru Warownego „Wilno”, a następnie dowódcy 20 Dywizji Piechoty łączył z funkcją generała inspekcjonującego. 30 września 1926 zostały mu przydzielone pod względem inspekcji wielkie jednostki i oddziały stacjonujące na terenie Okręgu Korpusu Nr IX, w tym 9 Dywizja Piechoty i 9 Samodzielna Brygada Kawalerii[11]. W 1927 ukończył kurs doskonalący dla wyższych dowódców w Wersalu. Zmarł 23 sierpnia 1930 w Obozie Ćwiczeń Leśna k. Baranowicz[12]. 27 sierpnia 1930 został pochowany na cmentarzu Bernardyńskim w Wilnie[13].
30 września 1930 Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał mu pośmiertnie z dniem 1 września 1930 stopień generała dywizji[14].
Bohater licznych anegdot i historyjek. Autor studiów wojskowo-historycznych i taktyki artylerii oraz wspomnień:
- Notatki artylerzysty z wojny światowej 1914–1917 roku:
- cz. I, Przygotowanie się do wojny. Mobilizacja. Forteca Grodno, Przegląd Artyleryjski nr 4-5, Warszawa kwiecień-maj 1925 roku, s. 139–142,
- cz. II, Marsz do Prus Wschodnich, Przegląd Artyleryjski nr 6, Warszawa czerwiec 1925 roku, s. 183–187,
- cz. III, Przegląd Artyleryjski nr 7-8, Warszawa lipiec-sierpień 1925 roku, s. 237–242,
- cz. IV, Bój pod Mariampolem. Pokłosie Prus Wschodnich. Wycofanie się za Niemen i powtórny marsz do Prus Wschodnich, Przegląd Artyleryjski nr 9, Warszawa wrzesień 1925 roku, s. 307–310,
- cz. V, Bitwa pod Warszawą i pościg za Niemcami, Przegląd Artyleryjski nr 10, Warszawa październik 1925 roku, s. 363–367,
- cz. VI, Okres formowania się i wypoczynku, Przegląd Artyleryjski nr 11-12, Warszawa listopad-grudzień 1925 roku, s. 412–416,
- cz. VII, Na rzece Pilicy. Odwrót, Przegląd Artyleryjski nr 2-3, Warszawa luty-marzec 1926 roku, s. 220–237.
- Artyleria towarzysząca, Przegląd Artyleryjski nr 4-5, Warszawa kwiecień-maj 1925 roku, s. 119–121.
- VIII Brygada Artylerii w bitwie pod Warszawą 1920 roku, Przegląd Artyleryjski nr 1, Warszawa styczeń 1926 roku, s. 48–54.
- Zasady użycia artylerii, Przegląd Artyleryjski nr 12, Warszawa grudzień 1927 roku, s. 818–821.
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- podporucznik (Подпоручик) – 1900
- porucznik (Поручик) – 1903
- sztabskapitan (Штабс-Капитан) – 1907
- kapitan (Капитан) – 1915
- pułkownik (Полковник) – 1917
- generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 17. lokatą (w 1924 – 15. lokata, a w 1928 – 8. lokata)
- generał dywizji – 1 września 1930 pośmiertnie
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (26 marca 1921)[15]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[16]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[17][18]
- Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)[19]
- Krzyż Komandorski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)[3]
- Order Św. Anny z Mieczami II, III i IV kl. (Imperium Rosyjskie)[3]
- Order Św. Stanisława z Mieczami II i III kl. (Imperium Rosyjskie)[3]
- Order Św. Włodzimierza z Mieczami III i IV kl. (Imperium Rosyjskie)[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Uwaga: Na płycie nagrobnej został wyryty rok urodzenia: 1881, http://nieobecni.com.pl [dostęp 2020-04-26] (pol.).
- ↑ Olgierd Pożerski h. Pomian [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2020-04-26] .
- ↑ a b c d e Mieczysław Wrzosek , Olgierd Pożerski [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2020-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-04] (pol.).
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 60 z 31 maja 1919 roku, poz. 1908.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 185.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 165.
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 260-261, autor błędnie podał, że awans miał miejsce w 1923 roku ze starszeństwem od 1919 roku.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 100 z 29 września 1924 roku, s. 553.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 lipca 1925 roku, s. 351.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 17 listopada 1926 roku, s. 398.
- ↑ Tomasz Kośmider , Toruński Inspektorat Armii w systemie obronnym państwa polskiego w latach 1921–1939, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009, s. 237, 243, ISBN 978-83-7543-082-0, OCLC 750776270 .
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 312, tu podano, że zmarł w Brześciu.
- ↑ Zgon gen. Pożerskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 196 z 27 sierpnia 1930.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 19 grudnia 1930 roku, s. 323.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921 roku, s. 607.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 23 lipca 1921 roku, s. 1205.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 73.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Mieczysław Wrzosek, Pożerski Olgierd, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984–1985 r.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
- A. Wojtaszak – Generalicja Wojska Polskiego 1921–1926, Szczecin 2005, s. 509–510.
- S. Koper Życie prywatne elit drugiej Rzeczypospolitej Warszawa 2009, ISBN 978-83-11-12148-5, s. 18.
- Dowódcy 18 Dywizji Piechoty (II RP)
- Dowódcy 20 Dywizji Piechoty (II RP)
- Generałowie dywizji II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Kursku
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie artylerii II Rzeczypospolitej przeniesieni do korpusu generałów
- Pochowani na cmentarzu Bernardyńskim w Wilnie
- Polacy odznaczeni Orderem Gwiazdy Rumunii
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (Imperium Rosyjskie)
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Włodzimierza
- Polacy odznaczeni Orderem Świętej Anny
- Polacy w wojnie rosyjsko-japońskiej
- Uczestnicy Bitwy Warszawskiej (1920)
- Urodzeni w 1880
- Zmarli w 1930