Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk
Data założenia |
1954[a] |
---|---|
Typ |
instytut naukowy |
Patron | |
Państwo | |
Adres |
ulica Smętna 12, 31-343 Kraków |
Dyrektor | |
Strona internetowa |
Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN – instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk z siedzibą w Krakowie.
Historia i działalność
[edytuj | edytuj kod]W 1954 został utworzony Zakład Farmakologii PAN w Krakowie. Został przekształcony w samodzielny instytut w roku 1974. Jest zlokalizowany w Bronowicach na terenie zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego, do którego należą do niego między innymi dziewiętnastowieczny pałac Fischerów-Benisów i dworek-willa Rutkowskich zbudowany w latach 20. XX wieku[1].
Główna tematyka badawcza instytutu to neuropsychofarmakologia. Instytut prowadzi studia doktoranckie w tej specjalności. Instytut publikuje czasopismo naukowe Pharmacological Reports w języku angielskim[1]. Przy instytucie znajduje się ogród botaniczny.
Do priorytetowych obszarów badań instytutu należą poszukiwania etiologii i leczenia chorób psychicznych (depresja, zaburzenia lękowe, schizofrenia, uzależnienia od substancji psychoaktywnych i inne), chorób neurodegeneracyjnych (choroba Parkinsona, choroba Huntingtona, choroba Alzheimera) oraz przewlekłego bólu[1]. Badacze z instytutu wskazali komórkowe mechanizmy związane z rozwojem depresji i przeciwdepresyjnym działaniem leków oraz opracowali szereg potencjalnych leków mogących mieć zastosowanie w terapii zaburzeń psychicznych[1].
Badania naukowe prowadzone są w czternastu zakładach oraz sześciu wyspecjalizowanych pracowniach wyposażonych w aparaturę badawczą [b][1]. Instytut dysponuje zwierzętarnią, z wydzielonymi pomieszczeniami hodowlanymi i doświadczalnymi dla gryzoni[c][1]. Instytut realizował projekty finansowane przez krajowe i międzynarodowe agencje badawcze oraz podejmował współpracę z firmami farmaceutycznymi i biotechnologicznymi[1]. Instytut prowadzi kształcenie doktorantów w ramach Krakowskiej Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej i posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinie nauk medycznych oraz doktora w dyscyplinie nauk farmaceutycznych[d][1]. Instytut bierze aktywny udział w popularyzacji nauki jako organizator międzynarodowych konferencji naukowych, w tym Central European Biomedical Congress, oraz wykładów popularnonaukowych w ramach Światowego Dnia Mózgu i Festiwalu Nauki i Sztuki[1].
Na podstawie zmiany statutu zatwierdzonej przez Prezesa Polskiej Akademii Nauk 25 marca 2019 roku, Instytut przyjął za patrona Jerzego Maja, zmieniając nazwę na Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN[2]. Od 2024 przy instytucie działa Centrum Rozwoju Nowych Farmakoterapii Zaburzeń Ośrodkowego Układu Nerwowego (CEPHARES)[3][4][5].
Dyrektorzy
[edytuj | edytuj kod]Zakład Farmakologii PAN
- Janusz Supniewski (1954–1964)
- Józef Hano (1964–1974)
Instytut Farmakologii PAN
- Józef Hano (1974–1977)
- Jerzy Maj (1977–1993)
- Edmund Przegaliński (1993–2006)
- Krzysztof Wędzony (2007–2016)
- Władysław Lasoń (2017–2019)
Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN
- Władysław Lasoń (2019–2021)
- Małgorzata Filip (od 2021)[6]
Pracownicy Instytutu
[edytuj | edytuj kod]Kryterium umieszczenia na tej liście danej postaci było posiadanie przez nią biogramu w polskiej Wikipedii.
- Jerzy Vetulani[7][8][9][10]
- Stanisław Wolfarth[11][12][13]
- Ryszard Przewłocki[14]
- Irena Nalepa[15]
- Jacek Spławiński[16]
- Mirosława Melzacka
- Katarzyna Starowicz-Bubak
- Marek Sanak
- Piotr Popik[17]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN. pan.pl. [dostęp 2024-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Statut Instytutu Farmakologii PAN. Instytut Farmakologii PAN. [dostęp 2019-05-19].
- ↑ O inwestycji. cephares.pl. [dostęp 2024-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Inauguracja Centrum Rozwoju Nowych Farmakoterapii Zaburzeń Ośrodkowego Układu Nerwowego - CEPHARES. if-pan.krakow.pl, grudzień 2024. [dostęp 2024-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Joanna Gąska: Kraków prężnym ośrodkiem nowoczesnych badań nad lekami Ośrodkowego Układu Nerwowego. radiokrakow.pl, 27 grudnia 2023. [dostęp 2024-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Prof. Małgorzata Filip na czele Instytutu Farmakologii PAN. forumakademickie.pl, 23 lutego 2021. [dostęp 2021-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Irena Nalepa, Lucyna Antkiewicz-Michaluk, Grzegorz Kreiner, Elżbieta Pyza, Jolanta Zawilska. Jerzy Vetulani (1936–2017). O mentorze, przyjacielu i niepokornym wirtuozie naukowej narracji. „Kosmos”. 67 (2), s. 233–244, 2018. [dostęp 2018-08-15].
- ↑ Ryszard Przewłocki, Edmund Przegaliński. Jerzy Vetulani – naukowiec, popularyzator neuronauki, artysta. „Nauka”. 2/2017. s. 169–176. [dostęp 2022-05-22]. Wersja zarchiwizowana.
- ↑ Irena Nalepa: Prof. Jerzy Vetulani. ptbun.org.pl, sierpień 2016. [dostęp 2022-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Wybitni uczeni we wspomnieniach. Jerzy Vetulani. Warszawa: Biuro Upowszechniania i Promocji Nauki PAN, 2019. ISBN 978-83-63305-73-4.
- ↑ Stanisław Wolfarth. Gostyński Słownik Biograficzny – Muzeum w Gostyniu. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Prof. Stanisław Wolfarth (1933–2007). Polskie Towarzystwo Badań Układu Nerwowego. [dostęp 2020-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Krystyna Ossowska , Professor Stanis³aw Wolfarth, Ph.D., M.D. (1933–2007). Obituary [online], ptbun.org.pl [dostęp 2024-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-20] .
- ↑ Ryszard Przewłocki. Federation of European Neuroscience Societies. [dostęp 2018-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-30)].
- ↑ People Biosketch. The International College of Neuropsychopharmacology. [dostęp 2013-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-25)]. (ang.).
- ↑ Prof. dr hab. Jacek Spławiński. kierunekfarmacja.pl. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Zakład Badań Nowych Leków. Instytut Farmakologii PAN}. [dostęp 2019-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu].