Kusaczka białolica

Kusaczka białolica
	Hypsibemon ridgelyi
	(Krabbe, Agro, Rice, Jácome, Navarrete & Sornoza, 1999)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	kusaczki
Rodzaj	Hypsibemon
Gatunek	kusaczka białolica
Synonimy
	Grallaria ridgelyi Krabbe, Agro, Rice, Jácome, Navarrete & Sornoza, 1999;
	Grallaria ridgelyi Krabbe, Agro, Rice, Jácome, Navarrete & Sornoza, 1999;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kusaczka białolica^[2] (Hypsibemon ridgelyi) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kusaczek (Myrmotheridae). Odkryta została w 1997 roku w południowym Ekwadorze, lecz występuje również w północnym Peru. Zagrożona wyginięciem.

Taksonomia

Gatunek ten po raz pierwszy został opisany w 1999 roku na łamach „The Auk” pod nazwą Grallaria ridgelyi^[3]. Nazwa ta jest obecnie podtrzymywana przez część autorytetów^[1]^[4]^[5], inni umieszczają gatunek w rodzaju Hypsibemon wyodrębnionym z Grallaria^[2]. Nie wyróżnia się podgatunków^[4].

Morfologia

Wymiary holotypu: skrzydło 130 mm (złożone), ogon 59,6 mm, dziób od nozdrzy 19,3 mm, skok 67,1 mm. Masa ciała samców 176–204 g, samic 152–182 g. Samice cechują ponadto mniejsze wymiary średnie^[3].

Kusaczka białolica posiada czarny wierzch głowy, szeroką na 1–2 mm obrączkę oczną z piór, plamy na policzkach oraz przednią część pokryw usznych. Przez kantarek oraz okolice pod okiem biegnie biały pas. Brak jest piór szczeciniastych (rictal bristle), jedynie kilka piór z kantarka posiada stosiny przypominające takowe. Pas za okiem (słabo widoczny), tylna część pokryw usznych oraz boki szyi jasnoszare. Kark czarny, jednak przechodzi w oliwkowozielony na grzbiecie i reszcie wierzchu ciała. Wszystkie pióra na grzbiecie posiadają czarniawe stosiny. Sterówki w liczbie 12 w kolorze umbry. Trzy najbliższe ciału lotki II rzędu oraz pozostałe na chorągiewkach zewnętrznych są jasnokasztanowe. Zewnętrzne chorągiewki lotek I rzędu (w liczbie 10) cynamonowe. Pokrywy podskrzydłowe I rzędu czarne. Dziób czarny, tęczówki czerwonobrązowe, nogi i stopy szaroniebieskie^[3].

Zasięg występowania

Zasiedla południowy Ekwador oraz północne Peru, całkowity zasięg występowania szacowany jest na 1300 km²^[6]. Środowisko życia stanowią wilgotne górskie lasy z zaroślami bambusów. Najwyższa wysokość, na jakiej odnaleziono przedstawicieli kusaczek białolicych wynosiła 2680 m n.p.m. i pokrywała się z górną granicą występowania drzew z rodzaju Cecropia^[3].

Lęgi

Na rok 2013 gniazdo opisano jedynie raz. Mieściło się na epificie rosnącym z boku martwego pnia. Miało kształt dużej kuli, zbudowanej głównie z martwego materiału roślinnego. Zaobserwowano jedno pisklę, 5 dni przed opierzeniem karmione z częstotliwością średnio 1,96 posiłku na godzinę przez oba ptaki z pary^[7].

Status i zagrożenia

Przez IUCN gatunek sklasyfikowany został jako zagrożony wyginięciem (EN, Endangered). Populacja szacowana na 480–600 dorosłych osobników, prawdopodobnie o trendzie spadkowym^[1]. Zagrożenie stanowi niepokojenie ptaków przez transport oraz wycinkę lasów i wydobycie złota, co ma miejsce nawet na terenie Parku Narodowego Podocarpus. Ogółem kusaczka białolica spotykana jest na terenie dwóch obszarów uznanych za Important Bird Area, drugi to Rezerwat Tapichalaca^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Grallaria ridgelyi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-18] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Myrmotheridae MacGillivray, 1839 - kusaczki - Antpittas (wersja: 2020-12-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-18].
↑ ^a ^b ^c ^d Krabbe, N.; Agro, D. J.; Rice, N. H.; Jacome, M.; Navarette, L.; Sornoza M, F.. A new species of antpitta (Formicariidae: Grallaria) from the southern Ecuadorian Andes. „The Auk”. 116, s. 882–890, 1999.
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
↑ Grallaria ridgelyi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-01-18] (ang.).
↑ ^a ^b Jocotoco Antpitta Grallaria ridgelyi. BirdLife International. [dostęp 2022-01-18].
↑ Harold F. Greeney & Mery E. J. Juiña. First Description of the Nest of Jocotoco Antpitta (Grallaria ridgelyi). „The Wilson Journal of Ornithology”. 122 (2), s. 392–395, 2010. DOI: 10.1676/09-074.1.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[iucn-1] BirdLife International, Grallaria ridgelyi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-18] (ang.).

[mk-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Myrmotheridae MacGillivray, 1839 - kusaczki - Antpittas (wersja: 2020-12-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-18].

[org-3] Krabbe, N.; Agro, D. J.; Rice, N. H.; Jacome, M.; Navarette, L.; Sornoza M, F.. A new species of antpitta (Formicariidae: Grallaria) from the southern Ecuadorian Andes. „The Auk”. 116, s. 882–890, 1999.

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-18]. (ang.).

[itis-5] Grallaria ridgelyi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-01-18] (ang.).

[birdlife-6] Jocotoco Antpitta Grallaria ridgelyi. BirdLife International. [dostęp 2022-01-18].

[7] Harold F. Greeney & Mery E. J. Juiña. First Description of the Nest of Jocotoco Antpitta (Grallaria ridgelyi). „The Wilson Journal of Ornithology”. 122 (2), s. 392–395, 2010. DOI: 10.1676/09-074.1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]