Kapusta warzywna głowiasta

Kapusta warzywna głowiasta

Kapusta głowiasta biała
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	kapusta
Gatunek	kapusta warzywna
Odmiana	Kapusta warzywna głowiasta
Nazwa systematyczna
Brassica oleracea L. var. capitata L. Sp. pl. 2:667. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Kapusta warzywna głowiasta, popularnie nazywana kapustą głowiastą (Brassica oleracea L. var. capitata L.) – odmiana kapusty warzywnej^[3]. Jest to roślina dwuletnia należąca do rodziny kapustowatych. Nie występuje w stanie dzikim, jedynie w uprawie.

Pokrój

Wytwarza zwartą, pojedynczą głowę, okrytą liśćmi. Wewnątrz tworzą ją liście płonne.

Łodyga

Skrócony pęd tworzy razem z liśćmi głowę. Odmiany wczesne mają mniejsze główki i bardziej luźne liście. Odmiany późne tworzą głowy większe, bardziej zbite, czasami nalot woskowy.

Kwiaty

Kwiatostan groniasty, kwiaty żółte, po zapłodnieniu tworzy się owoc – łuszczyna, a w niej kilka sztuk nasion.

Wyróżniano dawniej kilka form:

• kapusta głowiasta biała (B. oleracea var. capitata f. alba) – zewnętrzne liście są zielone, jest szerzej rozpowszechniona.
• kapusta głowiasta czerwona (B. oleracea var. capitata f. rubra) – jej liście zawierają antocyjany, co nadaje jej ciemny czerwonofioletowy kolor.
• B. oleracea var. conica DC.

Według nowszych ujęć taksonomicznych są to tylko synonimy tej samej odmiany^[3].

Najważniejsze cechy odmianowe:

• długość okresu wegetacji (od sadzenia rośliny do zbioru)
  • wczesne 60-90 dni;
  • średnio wczesne 100–120 dni;
  • średnio późne 120–140 dni;
  • późne > 140 dni
• kształt głowy:
  • kuliste;
  • kuliste spłaszczone;
  • stożkowate;
  • jajowate
• twardość głów (im odmiana wcześniejsza tym bardziej luźna):
  • bardzo luźne;
  • luźne;
  • średnio twarde;
  • twarde;
  • bardzo twarde

W 2018 r. światowa produkcja kapusty wynosiła 69,4 miliona ton, w czołówce największych producentów kapusty znalazły się takie kraje jak:

• Chiny 33,1 miliona ton,
• Indie 9,0 miliona ton,
• Korea 2,5 miliona ton,
• Rosja 2,4 miliona ton.

W Polsce w 2018 roku wyprodukowano 985 347 ton kapusty.^[4]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Potrawy z kapusty.

Jest uprawiana jako warzywo. Często jest kiszona. Stanowi podstawę surówki Coleslaw, której nazwa jest skrótem 'koolsalade' (surówka z kapusty).

W kapuście występuje szereg związków zwanych glukozynolanami oraz produkty ich rozkładu izotiocyjaniany będące czynnikiem chemoprewencyjnym: sulforafan, indolo-3-karbinol, izotiocyjanian allilu, askorbigen, glukobrassycyna, izotiocyjanian fenyloetylu, synigryna, 3,3’-diindolilometan oraz mające szereg działań prozdrowotnych^[5].