Knoxville

Zobacz też: inne znaczenia.

Knoxville

flaga Knoxville↗
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Tennessee
Burmistrz	Indya Kincannon
Powierzchnia	270 km²
Wysokość	270 m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	198 162 774,9 os./km²
Nr kierunkowy	865
Kod pocztowy	37902
Położenie na mapie Tennessee Knoxville
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Knoxville
35°58′22″N 83°56′32″W/35,972778 -83,942222
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Knoxville – miasto w Stanach Zjednoczonych, we wschodniej części stanu Tennessee, nad rzeką Tennessee. Według danych z 2023 roku liczy 198,2 tys. mieszkańców^[1]. Obszar metropolitalny liczy 947 tys. mieszkańców i należą do niego miasta: Oak Ridge, Farragut i Maryville^[2]. Jest jedną z dużych amerykańskich aglomeracji, z najwyższym odsetkiem (85%) białej populacji nielatynoskiej^[3][4].

Knoxville jest domem dla dużego, flagowego kampusu University of Tennessee, jednego z najstarszych państwowych uniwersytetów w kraju^[5].

Miasto znane jest jako Kolebka Muzyki Country^[5].

Knoxville leży na wysokości około 271 m n.p.m. (889 stóp)^[6].

W stanie Tennessee, w którym leży miasto Knoxville, panuje wilgotny subtropikalny klimat z ciepłym latem^[7]. Średnia roczna liczba dni z temperaturą powyżej 90 °F (32 °C) w Knoxville wynosi 29, z czego 11 przypada na lipiec, a 9 na sierpień^[8]. Lata są opisywane jako zawsze zielone i niezbyt gorące, zaś zima krótka i także łagodna. Wiosna rozpoczyna się wcześnie i trwa długo^[9].

Średnia temperatura w Knoxville wynosi 15,25 °C, opady deszczu 1224 mm^[10], a opady śniegu – 30 cm^[9]. Najgorętszym miesiącem jest lipiec, ze średnią najwyższą temperaturą 31,2 °C i najniższą 20,6 °C. Najchłodniejszym miesiącem z kolei jest styczeń – odpowiednio 8,1 °C i -0,9 °C^[10].

W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy, odzieżowy, chemiczny oraz spożywczy^[11]. Do największych pracodawców należą: Departament Energii Stanów Zjednoczonych, sieć szpitali Covenant Health, Uniwersytet Tennessee, szkoły hrabstwa Knox i Walmart^[12].

Historia miasta Knoxville rozpoczyna się wraz z założeniem fortu James White na zachodniej granicy USA w 1786. W 1790 fort ten stał się stolicą Terytorium Południowo-Zachodniego, rok później rozpoczęto budowę miasta. Otrzymało ono nazwę Knoxville na pamiątkę Henry'ego Knoxa, drugiego sekratarza wojny w historii Stanów Zjednoczonych. Stale rozwijające się miasteczko zostało stolicą stanu Tennessee w 1796. Przybywało do niego wielu imigrantów z zachodu, był to także lokalny ośrodek handlu. W 1850 nastąpił nagły wzrost liczby mieszkańców na skutek przyłączenia miasteczka do sieci kolejowej^[13].

Podczas wojny secesyjnej Knoxville było podzielone. Mimo tego, że miasto to jest położone w Tennessee, czyli jednym ze stanów Konfederacji, wielu jego mieszkańców wsparło Unię. Knoxville było okupowane przez siły Południa aż do 1863, kiedy to Północ weszła do niego praktycznie bez użycia siły^[13]. Konfederaci w listopadzie próbowali jeszcze raz oblegać miasto, jednak 29 listopada 1863 miała miejsce bitwa o Fort Sanders, jedno z kluczowych wydarzeń wojny secesyjnej w Tennessee. Pośpieszny szturm sił Południa na ten fort trwał zaledwie około 20 minut, jednak zginęło w nim ponad 800 atakujących żołnierzy (przy kilku zabitych obrońcach). Zmusiło to Konfederatów do wycofania się z Knoxville^[14].

Po zakończeniu wojny, w Knoxville zaczął rozwijać się przemysł hutniczy i tekstylny. Ponadto Knoxville stało się węzłem komunikacyjnym pomiędzy małymi miasteczkami w południowych Appalachach i wielkimi fabrykami na wschodnim wybrzeżu^[13]. W mieście tym znajdowały się także złoża marmuru, który został użyty do budowy wielu budynków. Stąd Knoxville było kiedyś nazywane "The Marble City", czyli Marmurowe Miasto^[15].

Na początku XX wieku gospodarka miasta spowolniła, głównie na skutek lokalnych sporów politycznych w Tennessee. Dopiero w latach 60. miasto zaczęło się ponownie rozwijać, czego dowodem może być przyznanie wystawy światowej 1982 World’s Fair. Obecnie, na skutek silnego rozwoju przedmieść miasta i powstania wielu center handlowych na obrzeżach, centralna dzielnica biznesowa straciła na swoim dawnym znaczeniu^[13].

W 2022 liczba mieszkańców wynosiła 191 857, z czego 18,2% stanowiły osoby poniżej 18. roku życia i 14,2% osoby powyżej 65. roku życia. Kobiety stanowiły 51,5% mieszkańców^[1]. 72,1% ludzi było rasy kaukaskiej (85,1% w obszarze metropolitalnym). Czarnoskórzy stanowili 16,1% populacji, 6,4% było rasy mieszanej, 5,7% Latynosami i 1,6% to Azjaci^[4]. Odsetek ludzi (głównego miasta) żyjących w biedzie wynosił 20,7%, podczas gdy średnia stanowa wynosiła 14%^[1].

Do największych grup w aglomeracji należały osoby pochodzenia angielskiego (14,3%), „amerykańskiego” (12,5%), niemieckiego (10,9%), irlandzkiego (9,6%), afroamerykańskiego (6,5%) i szkockiego lub szkocko–irlandzkiego (5,2%)^[4].

W Knoxville działa Uniwersytet Tennessee, największa uczelnia w stanie Tennessee (w 2011 około 28 tysięcy studentów). Placówka ta specjalizuje się w wielu obszarach, w tym w historii USA, pedagogice specjalnej i odnawialnych źródłach energii. Znajduje się tu także największy ośrodek badawczy Departamentu Energii^[16].

Ponadto od 1981, przy Wydziale Antropologii, działa centrum o nazwie Anthropology Research Facility, popularnie nazywane body farm (pol: trupia farma). W jednostce tej badany jest proces rozkładu ludzkich zwłok, głównie na potrzeby medycyny sądowej^[17]. Prowadzone są tu też badania nad identyfikacją zwłok, w tym na podstawie składu izotopowego ciała. Przykładem może tu być sprawa morderstwa 20-letniej kobiety, której ciało znaleziono 1 stycznia 1985 na drodze międzystanowej 75. Identyfikacji dokonano właśnie w Knoxville, w 2018 roku^[18].

Największe członkostwo w aglomeracji deklarują (2020)^[19]:

• Południowa Konwencja Baptystów – 216,6 tys. członków w 466 zborach,
• bezdenominacyjne zbory ewangelikalne – 83,9 tys. w 275 zborach,
• Zjednoczony Kościół Metodystyczny – 55 tys. w 127 zborach,
• Kościół katolicki – 28,1 tys. w 19 parafiach,
• Kościoły zielonoświątkowe – ponad 15 tys. w 106 zborach,
• Kościoły kalwińskie – ~15 tys. w 82 kościołach,
• Kościoły Chrystusowe – 11,2 tys. w 80 zborach.

Transport publiczny zapewnia Knoxville Aera Transit (KAT), obsługując 23 linie autobusowe^[20].

• Chełm, Polska^[21]
• Chengdu, Chińska Republika Ludowa
• Kaohsiung, Republika Chińska
• Larisa, Grecja
• Muroran, Japonia
• Neuquén, Argentyna
• Yesan, Korea Południowa