Góra lodowa A-68
Góra lodowa A-68 – jedna z największych znanych gór lodowych, która powstała w Antarktyce w lipcu 2017 roku[1]. W chwili powstania miała powierzchnię około 5800 km².
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Góra oderwała się od Lodowca Szelfowego Larsena przy Półwyspie Antarktycznym na Antarktydzie, w efekcie zmniejszając powierzchnię lodowca o około 10%[1]. Niedługo potem oderwał się od niej północny fragment A-68B, ale w ciągu następnego roku główna część, oznaczona A-68A, pozostawała w odległości kilkudziesięciu kilometrów od lodowca, gdyż pływający lód uniemożliwiał jej odpłynięcie[2]. Góra lodowa A-68A minęła Półwysep Antarktyczny na przełomie 2019 i 2020 roku, wpłynęła na cieplejsze wody w pobliżu Orkadów Południowych i spodziewano się jej rozpadu[3]. Tymczasem opuściła ona Morze Weddella, wpłynęła na Morze Scotia i podążała w stronę Georgii Południowej[4].
Na początku grudnia 2020 pozostała część góry lodowej A-68A miała powierzchnię ok. 4200 km², zbliżoną do powierzchni Georgii Południowej[5]. Przypuszczano, że podobnie jak mniejszy fragment A-68C ominie ona tę wyspę, niesiona prądami morskimi i rozpadnie się, płynąc ku północy[4]. Jednak A-68A miała zanurzenie oceniane na około 200 metrów, co budziło obawy, że może osiąść na szelfie kontynentalnym blisko wyspy[5]. W takim przypadku mogłaby wywrzeć duży negatywny wpływ na zwierzęta polujące w morzu (pingwiny i płetwonogie), a także na rybołówstwo[5]. 13 grudnia góra lodowa najbardziej zbliżyła się do wyspy i oderwał się od niej fragment A-68D o powierzchni ok. 144 km²[6]. Około tydzień później powiększające się szczeliny oddzieliły od niej dwie części o powierzchniach 655 km² (A-68E) i 225 km² (A-68F); największy pozostały fragment A-68A miał powierzchnię ok. 2600 km²[6].
Na przełomie stycznia i lutego 2021 A-68A rozpadła się na szereg fragmentów o porównywalnych rozmiarach. Prąd morski odsunął ją w tym czasie na południe od Georgii Południowej[7]. A-68A uległa ostatecznej dezintegracji w kwietniu 2021 roku[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Antarctic Ice Shelf Sheds Massive Iceberg. [w:] Earth Observatory [on-line]. NASA, 2017-07-13. [dostęp 2020-12-09].
- ↑ One Year Adrift, but Not Far. [w:] Earth Observatory [on-line]. NASA, 2018-07-16. [dostęp 2020-12-09].
- ↑ A-68A Holding it Together. [w:] Earth Observatory [on-line]. NASA, 2020-04-22. [dostęp 2020-12-09].
- ↑ a b Iceberg A-68A Nears South Georgia. [w:] Earth Observatory [on-line]. NASA, 2020-11-16. [dostęp 2020-12-09].
- ↑ a b c A68 iceberg on collision path with South Georgia. BBC, 2020-12-04. [dostęp 2020-12-09].
- ↑ a b Giant iceberg A68a shatters into large fragments. BBC, 2020-12-22. [dostęp 2021-01-04].
- ↑ Is this the end of the A-68A iceberg?. Europejska Agencja Kosmiczna, 2021-02-03. [dostęp 2021-02-11]. (ang.).
- ↑ Shuman, Christopher: Tracking an Antarctic Iceberg’s Epic Journey. [w:] earthobservatory.nasa.gov [on-line]. [dostęp 2021-12-30]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Iceberg on collision course with South Georgia. Europejska Agencja Kosmiczna, 2020-12-11. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).
