Furkot
 Furkot od strony Doliny Furkotnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2402 m n.p.m. |
| Wybitność |
14 m |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°10′07,2″N 20°01′38,6″E/49,168667 20,027389
| |
Furkot (słow. Furkotský štít, węg. Furkota-csúcs, niem. Furkotaspitze[1]) – szczyt o wysokości 2402 m n.p.m.[2] (według wcześniejszych pomiarów 2404[3] lub 2405[1] m) w bocznej grani Tatr Wysokich, w tzw. głównej grani odnogi Krywania[3].
Jest to szczyt zwornikowy położony pomiędzy Hrubym Wierchem (Hrubý vrch) a Ostrą (Ostrá), od której oddziela go Furkotna Przełęcz (Furkotské sedlo). W kierunku południowo-wschodnim od Furkotu odchodzi boczna grań oddzielająca Dolinę Młynicką od Doliny Furkotnej, tzw. Grań Soliska (hrebeň Soliska), od której oddziela go Bystry Przechód (Bystré sedlo)[1]. Najbliższymi turniami w tej grani są Bystre Czuby[3]. W grani łączącej Furkot z Hrubym Wierchem znajduje się płytka Furkotna Przehyba (Furkotská priehyba)[4].
Zachodnia ściana Furkotu (ok. 150 m wysokości) opada w kierunku doliny Niewcyrki[5].
Pochodzenie nazwy Furkotu i sąsiednich obiektów, np. Doliny Furkotnej, nie jest znane[6]. Według J. Mihalika ma ona genezę celtycką – przywołuje on Tacyta wspominającego o fakcie, że celtyccy niewolnicy pracujący przy rudach żelaza w Karpatach słowem „furka” określali szczyty o ostrych kształtach. Takie pochodzenie miałoby też zastosowanie do Furkaski w Tatrach Zachodnich. Według Ivana Bohuša bardziej prawdopodobne jest, że nazwy te mają źródło w określeniu „furkotać”, dotyczącym odgłosu wydającego przez potoki (w tym przypadku Furkotny Potok) na kamieniach. Tego typu nazwy dotyczą jednak jedynie dwóch punktów w Tatrach, podczas gdy woda płynie wszędzie w podobny sposób[4].
Na szczyt nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny, jedynie w pobliżu (przez Bystrą Ławkę) przebiega oznaczona kolorem żółtym trasa z Doliny Młynickiej do Furkotnej[5]. Drogi prowadzące na szczyt były znane od dawna koziarzom. Na szczycie prowadzono także, już przed 1880 r., pomiary kartograficzne. Pierwsze odnotowane wejście – Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Tadeusz Boy-Żeleński z polskimi przewodnikami około 1889–1893 r.; zimą – E. Baur, Alfred Martin, H. Schäfer 4 stycznia 1906 r.[1]
Furkot jest łatwo dostępny z Bystrego Przechodu, dlatego często jest odwiedzany przez turystów. Panorama ze szczytu obejmuje większość ważnych szczytów tatrzańskich[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 82–84.
- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ a b c Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 138, 334. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ a b Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 328. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.