Grandidieryt

Grandidieryt

Próbka minerału
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	Mg 0,75Fe2+ 0,25Al 3(BO 4)(SiO 4)O
Twardość w skali Mohsa	7–7,5
Układ krystalograficzny	rombowy[1]
Gęstość	2,85–3,01 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	ciemnozielonkawoniebieski/bezbarwny/ciemnoozielony
Połysk	szklisty[1]
Współczynnik załamania	1,590 i 1,623
Inne	wykazuje dwójłomność i pleochroizm
Dodatkowe dane
Klasyfikacja Strunza	Krzemiany, krzemiany wyspowe (nezosilikaty)

Grandidieryt – rzadki minerał z grupy krzemianów, wykorzystywany jako cenny kamień jubilerski.

Został odkryty na Madagaskarze w 1902 r. przez francuskiego mineraloga Alfreda Lacroix (1863–1948). Nazwał go na cześć Alfreda Grandidiera (1836–1912), francuskiego geografa, podróżnika i przyrodnika, który badał Madagaskar w latach 1865–1870^[2][1].

Grandidieryt jest mieszanym krzemianem i boranem glinu, żelaza(II) i magnezu o wzorze chemicznym Mg
0,75Fe2+

0,25Al
3(BO
4)(SiO
4)O, co czyni go podobnym do ominelitu i kornerupinu^[1][2][3].

Może mieć barwę od zielononiebieskiej, przez niebieskozieloną do niebieskiej. Udział barwy niebieskiej wzrasta wraz z zawartością jonów Fe2+
. Zwykle jest półprzezroczysty lub mętny, pierwsze w pełni przezroczyste okazy uzyskano w 2003 r.^[1] Wykazuje dwójłomność^[1] oraz silny pleochroizm (a ściślej trichroizm^[1]), czyli zmianę zabarwienia w zależności od kierunku obserwowania w świetle spolaryzowanym, w którym może być ciemnozielonkawoniebieski, bezbarwny i ciemnozielony^[3].

Jego twardość w skali Mohsa wynosi 7–7,5 (analogicznie do granatu^[2][3]); współczynnik załamania światła: n_o = 1,590, n_e = 1,623; dwójłomność: Δn = 0,033; gęstość: d = 2,85–3,01 g/cm³^[1].

Zgodnie z klasyfikacją minerałów Strunza grandidieryt należy do krzemianów wyspowych (nezokrzemianów) z grupy 9A^[3] lub 8B^[2].

Jest minerałem rzadkim, towarzyszy innym minerałom w skałach bogatych w glin i bor. Spotykany jest w pegmatytach, aplitach, gnejsach i ksenolitach^[3].

Występuje na południowym Madagaskarze w okolicach miasta Tôlanaro^[3][2], a także w mniejszych ilościach w Nowej Zelandii i na Sri Lance^[1]. Po odkryciu w 2014 r. na Madagaskarze jego dużych pokładów, jego wydobycie znacznie wzrosło. Jedynie niewielki odsetek znajdowanych grandidierytów ma jakość jubilerską^[1].