Grań Soliska
Grań Soliska (słow. hrebeň Soliska, Soliskový hrebeň, niem. Soliskograt, węg. Szoliszkó-gerinc[1]) – długi grzbiet tatrzański ciągnący się od przełęczy Bystry Przechód i opadający w okolicach Szczyrbskiego Jeziora. Grań odchodzi w wierzchołku Furkotu (Furkotský štít) od głównej grani odnogi Krywania w kierunku południowo-wschodnim i oddziela Dolinę Młynicką od Doliny Furkotnej. Początkowo skalista, za Smrekowicką Przełęczą traci swój wysokogórski charakter i opada zboczami porośniętymi kosodrzewiną, a niżej lasem.
Przebieg grani
[edytuj | edytuj kod]W grani wyróżniają się (w kierunku od Bystrego Przechodu)[2][3]:
- Bystre Czuby:
- Zadnia Bystra Czuba (Zadni Bystry Garb, Zadný bystrý hrb),
- Zadnia Bystra Szczerbina (Zadná bystrá štrbina),
- Pośrednia Bystra Czuba (Pośredni Bystry Garb, Prostredný bystrý hrb),
- Bystra Szczerbina (Bystrá štrbina),
- Skrajna Bystra Czuba (Skrajny Bystry Garb, Predný bystrý hrb) – najciekawsza w kształtach turniczka z grupy Bystrych Czub,
- Bystra Ławka (Bystrá lávka) – wąska przełączka, przez którą prowadzi żółto znakowany szlak turystyczny,
- Bystre Turniczki:
- Wielka Bystra Turniczka (Veľká bystrá vežička) – najbardziej rozłożysta z czterech Bystrych Turniczek,
- Mała Bystra Szczerbina (Malá bystrá štrbina) – płytka przełączka, nie opada z niej do Doliny Furkotnej żaden żleb (ścianki Wielkiej i Zadniej Bystrej Turniczki stanowią jedną całość),
- Zadnia Bystra Turniczka (Zadná bystrá vežička),
- Pośrednia Bystra Szczerbina (Prostredná bystrá štrbina),
- Pośrednia Bystra Turniczka (Prostredná bystrá vežička),
- Skrajna Bystra Szczerbina (Predná bystrá štrbina) – wyraźnie wgłębiona przełączka, zwłaszcza widziana z Doliny Furkotnej,
- Skrajna Bystra Turniczka (Predná bystrá vežička),
- Zadnia Soliskowa Szczerbina (Zadná Solisková štrbina) – przełęcz oddzielająca Bystre Turniczki od względnie długiej północnej grani Wielkiego Soliska,
- Bystra Kopa[a],
- Soliskowe Kopy:
- Zadnia Soliskowa Kopa (Zadná solisková kopa),
- Zadni Soliskowy Karb (Zadný soliskový zárez),
- Pośrednia Soliskowa Kopa (Prostredná solisková kopa),
- Pośredni Soliskowy Karb (Prostredný soliskový zárez),
- Mała Soliskowa Kopa[b],
- Skrajna Soliskowa Kopa (Wielka Soliskowa Kopa, Predná solisková kopa),
- Skrajny Soliskowy Karb (Predný soliskový zárez),
- Wielkie Solisko (Veľké Solisko, 2412 m n.p.m.) – najwyższy punkt grani,
- Wyżnia Soliskowa Ławka (Solisková lávka),
- Pośrednie Solisko (Prostredné Solisko, ok. 2400 m), pierwsze odnotowane przejście – Karol Englisch, Paul Spitzkopf senior – 19 lipca 1903 r., podczas wejścia na Wielkie Solisko,
- Leskowska Przełączka (Vyšná Solisková štrbina), pierwsze odnotowane przejście – Karol Englisch, Paul Spitzkopf senior – 19 lipca 1903 r.,
- Soliskowe Czuby (Soliskové hrby) – cztery występy skalne (Zadnia, Pośrednia, Skrajna i Mała Soliskowa Czuba) górujące nad trawiastym stokiem schodzącym w kierunku Doliny Furkotnej, pierwsze odnotowane przejście – Karol Englisch, Paul Spitzkopf senior – 19 lipca 1903 r.,
- Pośrednia Soliskowa Ławka (Prostredná Solisková štrbina), pierwsze odnotowane wejście – Karol Englisch, Paul Spitzkopf senior – 19 lipca 1903 r.
- Zadnia Soliskowa Turnia (Zadná Solisková veža, ok. 2350 m), od strony Doliny Młynickiej zbocza Soliskowych Turni i Małego Soliska przecina rozległy, pokryty złomowiskiem skalnym taras nazwany Soliskowym Ogrodem. Pierwsze odnotowane wejście na Zadnią Soliskową Turnię – podczas przejścia grani – Günter Oskar Dyhrenfurth, Hermann Rumpelt – 10 czerwca 1906 r.,
- Niżnia Soliskowa Ławka (Nižná Solisková štrbina, ok. 2325 m), ostro wcięta przełęcz pomiędzy Soliskowymi Turniami, dawniej nazywana była Przełączką w Soliskowych Turniach, pierwsze odnotowane wejście – Ernő Kaczander, István Laufer, 4 września 1909 r.,
- Skrajna Soliskowa Turnia (Predná Solisková veža, ok. 2342 m), nazywana bywa także Przednią Soliskową Turnią,
- Soliskowa Przełęcz (Solisková štrbina, ok. 2285 m), szeroka, mocno obniżona przełęcz, łatwo dostępna z położonych poniżej dolin,
- Małe Solisko (Malé Solisko, 2334 m), dawniej uważane za dwuwierzchołkowy szczyt, obecnie niższy, południowo-wschodni wierzchołek uznawany jest za odrębny szczyt,
- Wysoka Ławka (Vysoká lávka, ok. 2305 m),
- Furkotne Solisko (Furkotské Solisko, ok. 2320 m), szczyt dawniej uważany za niższy wierzchołek Małego Soliska,
- Szara Ławka (Šedá lávka, ok. 2290 m),
- Szczyrbskie Solisko (Štrbské Solisko, 2302 m),
- Niska Ławka (Nízka lávka), niewielka przełęcz rozdzielająca Szczyrbskie Solisko od Młynickiego Soliska, dawniej te dwa wierzchołki uważane były za jeden, dwuwierzchołkowy szczyt – Szczyrbskie Solisko,
- Młynickie Solisko (Mlynické Solisko, ok. 2301 m),
- Smrekowicka Przełęcz (Soliskové sedlo), szeroka przełęcz podzielona na dwa siodła:
- Wyżnia Smrekowicka Przełęcz (Zadné Soliskové sedlo, 2099 m),
- Smrekowicka Czuba (Soliskový hrb),
- Niżnia Smrekowicka Przełęcz (Predné Soliskové sedlo, ok. 2080 m),
- Skrajne Solisko (Predné Solisko, 2093 m), jedyny szczyt dostępny dla turystów w Grani Soliska, na jego południowo-wschodnim zboczu znajdują się wyciągi i trasy narciarskie (dolna stacja zlokalizowana jest w pobliżu Szczyrbskiego Jeziora, a górna na zboczu, na wysokości ok. 1850 m).
Historia wejść
[edytuj | edytuj kod]Wejścia na poszczególne szczyty i przełęcze Grani Soliska nie należą do trudnych. Zbocza grani były miejscem znanym przez koziarzy urządzających tu polowania na kozice. Pierwsze odnotowane przejścia całej grani
- latem – Günter Oskar Dyhrenfurth, Hermann Rumpelt – w dwóch odcinkach, w dniach 3 czerwca i 10 czerwca 1906 r.
- zimą:
- od Szczyrbskiego Soliska do Zadniej Soliskowej Turni – Gyula Hefty, Lajos Rokfalusy – 25 marca 1913 r.
- od Bystrego Przechodu do Soliskowej Przełęczy – Adam Karpiński, Stefan Osiecki 12 kwietnia 1925 r.
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]- – żółty szlak ze Szczyrbskiego Jeziora dnem Doliny Młynickiej obok wodospadu Skok i dalej na Bystrą Ławkę, stamtąd dalej do Doliny Furkotnej. Przejście szlakiem przez przełęcz jest dozwolone w obie strony, jednak zalecany jest kierunek z Doliny Młynickiej do Furkotnej w celu uniknięcia zatorów na łańcuchach[4].
- Czas przejścia ze Szczyrbskiego Jeziora na Bystrą Ławkę: 3:30 h, ↓ 2:35 h
- Czas przejścia z Bystrej Ławki do rozstaju ze szlakiem niebieskim w Dolinie Furkotnej: 1:30 h, ↑ 2 h
- – czerwony szlak rozpoczynający się przy Schronisku na Solisku i prowadzący wzdłuż grani na Skrajne Solisko. Czas przejścia: 1 h, ↓ 30 min[5]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. [dostęp 2013-06-23].
- ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 138. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ Tatry – Bystry Przechód. [dostęp 2008-09-20].
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Arno Puškáš: Vysoké Tatry, horolezecký sprievodca monografia, diel IX. Bratislava: Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1988.