Gołdap (gmina)

Gołdap
	gmina miejsko-wiejska
	; Urząd Miasta i Gminy w Gołdapi
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	gołdapski
TERC	2818033
Burmistrz	Konrad Kazaniecki
Powierzchnia	361,73 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 20 327
• gęstość	56,2 os./km²
Nr kierunkowy	87
Tablice rejestracyjne	NGO
	Adres urzędu:pl. Zwycięstwa 14; 19-500 Gołdap
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	30
Liczba miejscowości	71
	Położenie na mapie Polski Gołdap
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gołdap
	54°19′N 22°19′E/54,316111 22,309444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Gołdap – gmina miejsko-wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie suwalskim, a w latach 1999–2001 w powiecie olecko-gołdapskim.

Siedziba gminy to Gołdap.

Według danych z 30 czerwca 2008^[2] gminę zamieszkiwało 19 867 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku^[3] gminę zamieszkiwało 20 132 osób.

Położenie

Gmina Gołdap położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego przy granicy z obwodem królewieckim Federacji Rosyjskiej. Gmina jest położona w czterech mezoregionach: Puszczy Rominckiej, Krainie Węgorapy, Wzgórzach Szeskich i Pojezierzu Zachodniosuwalskim. Najwyższym punktem w gminie są wzgórza Szeskie (ok. 300 m n.p.m.). Gospodarkę leśną prowadzą trzy nadleśnictwa: Olecko, Czerwony Dwór i Gołdap^[4].

Hydrografia

Przez obszar gminy przepływają: Gołdapa, Jarka. Na jej terenie znajdują się także jeziora: Jezioro Gołdap, Kołki, Rakówek, Ostrówek^[4].

Udział wód w powierzchni gminy wynosi 1,34%^[4].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[5] gmina Gołdap ma obszar 361,73 km², w tym:

użytki rolne: 62%
użytki leśne: 26%

Gmina stanowi 46,86% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2010:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	20412	100	10324	50,58	10093	49,42

Piramida wieku mieszkańców gminy Gołdap w 2014 roku^[1].

Ochrona przyrody

Gmina Gołdap należy do obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski, na terenie którego dominuje polityka mająca na celu zachowanie i wzmocnienie funkcji ekologicznej^[4].

Parki Krajobrazowe

Na terenie gminy zlokalizowana jest część Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej^[4].

Rezerwaty przyrody

Na obszarze gminy znajdują się:

rezerwat przyrody Mechacz Wielki chroniący dobrze wykształcony kompleks torfowisk^[4]
rezerwat przyrody Torfowisko na Tatarskiej Górze obejmujący kompleks torfowisk przejściowych i wysokich wraz ze zbiornikiem dystroficznym^[6]
rezerwat przyrody Czarnówko chroniący fragment borealnej świerczyny bagiennej, boru sosnowego bagiennego i torfowiska wysokiego ze stanowiskami rzadkich i zagrożonych gatunków roślin, takich jak: manna litewska, turzyca skąpokwiatowa, turzyca szczupła, turzyca życicowa, fiołek torfowy, listera sercowata, widłak wroniec^[7].

Natura 2000

W poszczególnych częściach gminy zlokalizowane są częściowo obszary Natura 2000^[8]:

południowo-zachodnia Puszcza Borecka (PLB280006) OSOP
południowo-zachodnia Ostoja Borecka (PLH280016) SOOS
północno-wschodnia Puszcza Romincka (PLH280005) SOOS.

Pomniki przyrody

Na terenie gminy znajduje się 19 pomników przyrody ożywionej i 4 nieożywionej.

Osobny artykuł: Pomniki przyrody w gminie Gołdap.

Obszary Chronionego Krajobrazu

Na terenie gminy częściowo znajdują się w poszczególnych rejonach^[4]:

Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Gołdapy i Węgorapy – część północno-zachodnia
Obszar Chronionego Krajobrazu Grabowo – część zachodnia
Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórz Szeskich – część centralna
Obszar chronionego Krajobrazu Dolina Błędzianki – część wschodnia
Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Rominckiej – część wschodnia.

Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

Na obszarze gminy występują dwa zespoły przyrodniczo-krajobrazowe^[4]:

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Gołdapska Struga – chroni siedlisko parzydła leśnego i naturalną dolinę strumienia
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Tatarska Góra – chroni czołowomorenowe jezioro wraz z torfowiskami gdzie rośnie tojad mocny.

Sąsiednie gminy

Banie Mazurskie, Dubeninki, Filipów, Kowale Oleckie. Gmina sąsiaduje z Rosją.

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Gołdap w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Program ochrony środowiska gminy Gołdap na lata 2004-2007. [dostęp 2013-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ [http://olsztyn.rdos.gov.pl/images/zarzadzenia/zarzadzenie_nr_12_tatarskiej_gorze_2012_poz_1095.pdf ZARZĄDZENIE NR 12 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE (Dz. Urz. Woj. Warm-Maz z 2012 r. poz. 1095)]. [dostęp 2013-09-03].
↑ [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/images/zarzadzenia/zarzadzenie_rdos_olsztyn_15_2014.pdf ZARZĄDZENIE NR 15 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE (Dz. Urz. Woj. Warm-Maz z 2014 r. poz. 1280)]. [dostęp 2014-03-30].
↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2013-04-29].

[populacja2016-1] Gmina Gołdap w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[autonazwa2-2] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[3] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[po-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Program ochrony środowiska gminy Gołdap na lata 2004-2007. [dostęp 2013-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].

[autonazwa1-5] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[6] [http://olsztyn.rdos.gov.pl/images/zarzadzenia/zarzadzenie_nr_12_tatarskiej_gorze_2012_poz_1095.pdf ZARZĄDZENIE NR 12 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE (Dz. Urz. Woj. Warm-Maz z 2012 r. poz. 1095)]. [dostęp 2013-09-03].

[7] [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/images/zarzadzenia/zarzadzenie_rdos_olsztyn_15_2014.pdf ZARZĄDZENIE NR 15 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE (Dz. Urz. Woj. Warm-Maz z 2014 r. poz. 1280)]. [dostęp 2014-03-30].

[geo-8] Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2013-04-29].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Miasto	Gołdap
Wsie	Bałupiany Barkowo Bitkowo Dunajek Dunajek Mały Dzięgiele Galwiecie Główka Górne Grabowo Grygieliszki Jabłońskie Jany Jeziorki Małe Jeziorki Wielkie Juchnajcie Kamionki Konikowo Kośmidry Kowalki Łobody Marcinowo Nasuty Osieki Osowo Pietrasze Pietraszki Piękne Łąki Pogorzel Regiele Rożyńsk Wielki Siedlisko Skocze Sokoły Somaniny Suczki Wiłkajcie Włosty Wrotkowo Zatyki
Kolonia	Nowa Boćwinka
Osady	Babki Błażejewo Boćwinka Boćwiński Młyn Botkuny Bronisze Dąbie Dunajek Galwiecie Gieraliszki Gołdap Jabramowo Janowo Jurkiszki Kalniszki Kolniszki Kołkowo Kozaki Mażucie Niedrzwica Okrasin Rostek Rożyńsk Mały Rudzie Skup Szyliny Użbale Wilkasy Wronki Wielkie Zielonka Żelazki
Osada leśna	Czarnowo Wielkie
Części wsi	Cicholaski Czarnówko Głażejewo Jakubiny Łubno Morzęty Moskorzyn Niegocin Nowosady Ostrówko Rakówko Wólka Marcinowska Zaścianek
Przysiółek wsi	Tatary
Nieoficjalna miejscowość	Czarnowo Średnie

Przynależność wojewódzka	woj. białostockie (1946–75)
Miasta	Gołdap
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Banie Mazurskie (od 1973) Dubeninki Gołdap (od 1973) Górne (do 1954) Grabowo Jabłońskie (do 1954)
Gromady (1954–72)	Banie Mazurskie (← 1955–72) Czarne (1954–57 (→)) Dubeninki (1954–72) Gołdap (1972) Górne (1954–71) Grabowo (1954–72) Lisy (← 1955–72) Nasuty (1954–57) Pluszkiejmy (1954–71) Pogorzel (1972) Przerośl-Osada (← 1955–57 →) Rogale (← 1955–71) Skocze (1954–71) Żabin (← 1955–72) Żytkiejmy (1954–72)