Blok sudecki
Blok sudecki (Sudety) – jednostka geologiczna w południowo-zachodniej Polsce, południowa, podniesiona część bloku dolnośląskiego[1].
Blok dolnośląski jest najdalej na północ wysuniętą częścią Masywu Czeskiego.
Od północy blok sudecki graniczy z blokiem przedsudeckim linią uskoku sudeckiego brzeżnego; od południa z Płytą Czeską; od zachodu graniczy z Rudawami; od wschodu ze strefą śląsko-morawską. Zbudowany głównie ze skał metamorficznych, w mniejszej ilości występują skały magmowe, zarówno głębinowe, jak i wulkaniczne oraz skały osadowe. Wiek skał metamorficznych jest nadal problematyczny, generalnie przyjmuje się, że jest to późny proterozoik do dewonu, nie licząc skał przeobrażonych kontaktowo. Skały magmowe (niezmienione) pochodzą z karbonu, permu i trzeciorzędu, nie licząc skał żyłowych mezozoicznych. Skały osadowe powstały od dewonu do górnej kredy. Na starszym podłożu zalegają nieciągłe pokrywy i płaty skał kenozoicznych aż do holocenu[2][3].
Ma budowę mozaikową. W obrębie bloku sudeckiego wyróżnia się następujące, mniejsze jednostki (część z nich kontynuuje się na obszarze bloku przedsudeckiego): blok karkonosko-izerski, nieckę północnosudecką, metamorfik kaczawski, nieckę śródsudecką, depresję Świebodzic, blok sowiogórski, strukturę bardzką, masyw gabrowo-diabazowy Nowej Rudy, metamorfik kłodzki, metamorfik bystrzycko-orlicki, masyw kudowski, rów górnej Nysy Kłodzkiej, masyw kłodzko-złotostocki, metamorfik Lądka i Śnieżnika, strefę Starego Miasta. Na obszarze Czech występują: niecka podkarkonoska, jednostka Velkého Vrbna, jednostka Brannej, kopuła Keprnika, kopuła Desny, warstwy vrbneńskie, masyw Żulowej, masyw Jeseníka, masyw Sobotína, kulm wschodniosudecki (strefa morawsko-śląska).
Od bloku przedsudeckiego został oddzielony dopiero w czasie orogenezy alpejskiej[2].
Geograficznie obejmuje prawie całe Sudety, poza częścią Sudetów Wschodnich[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Władysław Pożaryski, Józef Oberc: Budowa geologiczna Polski. T. 4, Tektonika. Cz. 2, Sudety i obszary przyległe. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1972. OCLC 830233279.
- Ewa Stupnicka: Geologia regionalna Polski. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1989. ISBN 978-83-220-0336-7. OCLC 1069025924.
- Andrzej Żelaźniewicz: Regionalizacja tektoniczna Polski. (PDF). Wrocław: Komitet Nauk Geologicznych PAN, 2011. ISBN 978-83-63377-01-4. OCLC 804715570.