Powiat golubsko-dobrzyński

Powiat golubsko-dobrzyński
	powiat
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
TERC	0405
Siedziba	Golub-Dobrzyń
Starosta	Jacek Foksiński
Powierzchnia	613 km²
Populacja (31.12.2020); • liczba ludności	; 44 855
• gęstość	73,4 os./km²
Urbanizacja	38,03%
Tablice rejestracyjne	CGD
	Adres urzędu:Plac Tysiąclecia 25; 87-400 Golub-Dobrzyń
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	1
Liczba gmin wiejskich	4
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat golubsko-dobrzyński – powiat w Polsce (we wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Golub-Dobrzyń.

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

gmina miejska: Golub-Dobrzyń
gmina miejsko-wiejska: Kowalewo Pomorskie
gminy wiejskie: Ciechocin, Golub-Dobrzyń, Radomin i Zbójno
miasta: Golub-Dobrzyń i Kowalewo Pomorskie

Historia

Powiat golubsko-dobrzyński został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie bydgoskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat golubsko-dobrzyński złożyły się 2 miasta i 17 gromad, które wyłączono z czterech ościennych powiatów w tymże województwie^[2]:

z powiatu wąbrzeskiego:
- miasta Golub-Dobrzyń i Kowalewo Pomorskie
- gromady Lipienica, Mlewo, Ostrowite, Pluskowęsy, Sokoligóra, Wielka Łąka i Wielkie Rychnowo
z powiatu brodnickiego:
- gromada Wrocki
z powiatu lipnowskiego:
- gromady Ciechocin, Działyń, Nowogród i Świętosław
z powiatu rypińskiego:
- gromady Dulsk, Radomin, Róże^[3], Szafarnia i Zbójno

1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy^[4]. Powiat golubsko-dobrzyński podzielono na 2 miasta i 5 gmin^[5]:

miasta Golub-Dobrzyń i Kowalewo Pomorskie
gminy Ciechocin, Golub-Dobrzyń, Kowalewo Pomorskie, Radomin i Zbójno

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku główna część terytorium zniesionego powiatu golubsko-dobrzyńskiego weszła w skład nowo utworzonego województwa toruńskiego; jedynie gminę Zbójno przyłączono do nowego województwa włocławskiego^[6].

2 lipca 1976 do gminy Zbójno włączono sołectwo Obory ze znoszonej gminy Chrostkowo^[7] (gminę reaktywowano w 1982 roku^[8]). 1 stycznia 1992 roku miasto Kowalewo Pomorskie i gminę wiejską Kowalewo Pomorskie połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską^[9]. 27 listopada 1996 roku miasto Golub-Dobrzyń stało się gminą miejską^[10].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w nowym województwie kujawsko-pomorskim przywrócono powiat golubsko-dobrzyński o granicach identycznych jak w roku 1975^[11].

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2013):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	45 439	100	22 926	50,45	22 513	49,55
Miasto	17 272	38,01	9000	19,81	8272	18,20
Wieś	28 167	61,99	13 926	30,65	14 241	31,34

Źródło: Publikacja GUS^[12].

Piramida wieku mieszkańców powiatu golubsko-dobrzyńskiego w 2014 roku^[13].

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[14] powiat zamieszkiwało 45 018 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 44 952 osoby^[15].

Gospodarka

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 9,5% do aktywnych zawodowo^[16].

Jednostki organizacyjne

Dom Pomocy Społecznej
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy
Powiatowy Urząd Pracy
Powiatowy Zakład Dróg i Transportu
Publiczna Szkoła Muzyczna I stopnia w Golubiu-Dobrzyniu
Publiczna Szkoła Muzyczna I stopnia w Kowalewie Pomorskim
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Wielgiem
Zespół Szkół Nr 1 im. Anny Wazówny w Golubiu-Dobrzyniu
Zespół Szkół Nr 2 w Golubiu-Dobrzyniu
Zespół Szkół Nr 3 w Golubiu-Dobrzyniu
Zespół Szkół w Kowalewie Pomorskim

Transport

Transport drogowy

Starostowie golubsko-dobrzyńscy

Na podstawie źródła^[17]:

Ryszard Szymczak (1 stycznia 1999 – 19 listopada 2002)
Henryka Zawadzka (19 listopada 2002 – 22 listopada 2006)
Wojciech Andrzej Kwiatkowski (22 listopada 2006 – 1 grudnia 2014)
Andrzej Okruciński (1 grudnia 2014 – 19 listopada 2018)
Franciszek Gutowski (19 listopada 2018 – 6 maja 2024)
Jacek Foksiński (od 6 maja 2024 - nadal)

Sąsiednie powiaty

Przypisy

↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 289.
↑ Obecna pisownia: Ruże.
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
↑ Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 166.
↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397.
↑ Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612.
↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
↑ JoannaJ. Stańczak JoannaJ., AgnieszkaA. Znajewska AgnieszkaA., Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., wyd. I, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 30 października 2013, s. 37, ISSN 1734-6118 [dostęp 2014-03-10] (pol. • ang.).
↑ Powiat rypiński w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-04] (pol.).
↑ Rafał Rudka, Joanna Gryboś-Chechelska, Tomasz Smaś: Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. II: Starostowie województwa kujawsko-pomorskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 20. ISBN 978-83-62251-85-8. [dostęp 2024-04-07].

[1] Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .

[2] Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 289.

[3] Obecna pisownia: Ruże.

[4] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.

[zarys-5] Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.

[6] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.

[7] Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.

[8] Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 166.

[9] Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397.

[10] Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612.

[11] Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.

[12] JoannaJ. Stańczak JoannaJ., AgnieszkaA. Znajewska AgnieszkaA., Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., wyd. I, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 30 października 2013, s. 37, ISSN 1734-6118 [dostęp 2014-03-10] (pol. • ang.).

[populacja2016-13] Powiat rypiński w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[14] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[15] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[16] GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-04] (pol.).

[17] Rafał Rudka, Joanna Gryboś-Chechelska, Tomasz Smaś: Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. II: Starostowie województwa kujawsko-pomorskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 20. ISBN 978-83-62251-85-8. [dostęp 2024-04-07].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Miasta na prawach powiatu	Bydgoszcz (siedziba wojewody) Grudziądz Toruń (siedziba sejmiku) Włocławek
Powiaty	aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Golub-Dobrzyń Kowalewo Pomorskie
Gminy miejskie	Golub-Dobrzyń
Gminy miejsko-wiejskie	Kowalewo Pomorskie
Gminy wiejskie	Ciechocin Golub-Dobrzyń Radomin Zbójno

Przynależność wojewódzka	woj. bydgoskie
Miasta (← 1956–75)	Golub-Dobrzyń Kowalewo Pomorskie
Gromady (1954–72)	Ciechocin (← 1956–72) Dulsk (← 1956–61) Działyń (← 1956–71) Gałczewko (1958–71) Golub-Dobrzyń (1972) Kowalewo (1958–72) Lipienica (← 1956–57) Mlewo (← 1956–59) Nowogród (← 1956–71) Ostrowite (← 1956–71) Pluskowęsy (← 1956–61) Radomin (← 1956–72) Róże (← 1956–59) Sokoligóra (← 1956–57) Szafarnia (← 1956–71) Świętosław (← 1956–71) Wielka Łąka (← 1956–68) Wielkie Rychnowo (← 1956–72) Wrocki (← 1956–72) Zbójno (← 1956–72)
Gminy wiejskie (1973–75)	Ciechocin Golub-Dobrzyń Kowalewo Radomin Zbójno