Siarczany: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Usunięto kategorię "Siarczany(VI)"; Dodano kategorię "Siarczany" za pomocą HotCat |
m Siarczany(VI) przeniesiono do Siarczany nad przekierowaniem |
(Brak różnic)
|
Wersja z 22:58, 18 gru 2011
Siarczany(VI) (nazwa półsystematyczna: siarczany) – sole lub estry kwasu siarkowego(VI) (siarkowego).
Właściwości chemiczne
Jon siarczanowy(VI) to dwuujemny anion o wzorze empirycznym SO42− i masie cząsteczkowej 96,06 u; składa się z jednego centralnego atomu siarki otoczonego przez cztery atomy tlenu, ma kształt czworościanu. Jon siarczanowy(VI) jest resztą kwasową kwasu siarkowego(VI) (H2SO4).
Wiele siarczanów(VI) jest dobrze rozpuszczalnych w wodzie. Do wyjątków należą np. siarczan wapnia, strontu, baru, ołowiu(II), srebra i rtęci(I).
Zastosowania
Siarczany mają szerokie zastosowanie:
- siarczan wapnia (gips) jest powszechnie stosowanym materiałem budowlanym
- siarczan magnezu ma właściwości higroskopijne i jest wykorzystywany jako przemysłowy środek suszący
- siarczan miedzi stosuje się w galwanotechnice
- siarczan dimetylu – ester kwasu siarkowego i metanolu, silny czynnik metylujący, wykorzystywany w preparatyce organicznej
Siarczany w mineralogii
Minerały tworzące gromadę siarczanów powstają w niskich temperaturach w środowiskach utleniających. Przeważnie są produktami procesów hipergenicznych, zwłaszcza ewaporacji wód morskich i jeziornych. Wiele siarczanów metali ciężkich tworzy się w strefie utleniania kruszców. Niektóre z nich jako produkty działalności hydrotermalnej powstają w niskich temperaturach. Przeważnie są bezbarwne, lecz niektóre z nich, zwłaszcza siarczany metali ciężkich, odznaczają się żywym zabarwieniem. Przeważnie są przezroczyste. Cechuje je niewielka twardość, która w nielicznych tylko przypadkach osiąga 3,5 w skali Mohsa. Znaczna ich część rozpuszcza się w wodzie, dotyczy to szczególnie siarczanów metali jedno i dwuwartościowych o małych promieniach jonowych np. Na+ i Mg2+. Przy ich rozpoznawaniu najczęściej używa się metod termicznych (DTA, TG, DTG), przydatne są także metody rentgenostrukturalne oraz spektroskopia w podczerwieni.
Klasyfikacja
Ze względu na skład chemiczny wyróżnia się pięć klas siarczanów:
- Klasa 1. Kwaśne siarczany: np. matteucyt NaHSO4 • H2O, mercallit KHSO4
- Klasa 2. Siarczany bezwodne: np. anhydryt CaSO4, celestyn SrSO4, baryt BaSO4
- Klasa 3. Siarczany bezwodne zawierające inny anion: np. brochantyt Cu4[(OH)4SO4], jarosyt KFe3[(OH)6(SO4)2]
- Klasa 4. Siarczany uwodnione: np kizeryt MgSO4 • H2O, Gips CaSO4 • 2H2O, chalkantyt CuSO4 • 5H2O, melanteryt FeSO4 • 7H2O
- Klasa 5. Siarczany uwodnione zawierające inny anion: np. copiapit (Fe[II],Mg)Fe4[III][OH(SO4)3]2 • 20H2O