Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pierwaja Liga SSSR (ros. Первая Лига СССР – pol. Pierwsza Liga ZSRR ) – druga klasa rozgrywek Mistrzostw Związku Radzieckiego w piłce nożnej . Mistrzostwa klubów były rozgrywane od 1936 do końca istnienia ZSRR w 1991 . System rozgrywek zmieniał się na przestrzeni lat. Najczęściej turnieje o Mistrzostwo ZSRR toczyły się w formie rozgrywek ligowych (mecz i rewanż) w systemie wiosna-jesień. Zmieniała się także nazwa najwyższej ligi. Nazwę Pierwaja Liga nadano jej w sezonie 1971 . W latach 1936 –1941 nosiła nazwę Grupa B (W 1938 nie istniała), w latach 1945 –1949 Wtoraja grupa , w latach 1950 –1962 Klasa B , w latach 1963 –1969 Wtoraja grupa A , a w 1970 Pierwaja Grupa A .
Sezon
Mistrz
Wicemistrz
III miejsce
Król strzelców
Uwagi
Gruppa B (ros. Группа Б)
1936 (w)
1
Dinamo Tiflis ZIS Moskwa
Staliniec Leningrad
?
?
1936 (j)
1
Sierp i Mołot Moskwa Temp Baku
Staliniec Moskwa
?
?
1937
1
Spartak Leningrad Dinamo Rostów nad Donem
Temp Baku
?
?
1938
była częścią Grupy A
1939
1
Krylja Sowietow Moskwa Lokomotiwi Tbilisi
Dinamo Rostów nad Donem
?
?
tylko 1 runda
1940
1
Krasnaja Zaria Leningrad Spartak Leningrad
Stroitiel Juga Baku
?
?
1941
wstrzymane przez II wojnę światową
1942–1944
nie rozgrywano z powodu II wojny światowej
Wtoraja gruppa (ros. Вторая группа)
1945
1
Krylja Sowietow Kujbyszew WWS Moskwa
MWO Moskwa
?
?
1946
Jug
1
WWS Moskwa DO Tbilisi
Łokomotyw Charków
?
?
2 grupy+finał
Wostok
1
Piszczewik Moskwa Torpedo Gorki
MWO Moskwa
finał
1
WWS Moskwa
Piszczewik Moskwa
1947
Centralnaja
1
Lokomotiw Moskwa MWO Moskwa
Dinamo Ryga
?
?
6 grup+finał
1 zona RSFSR
1
Torpedo Gorki Dinamo Saratów
Zenit Iżewsk
2 zona RSFSR
1
Dzierżyniec Czelabińsk ODO Nowosybirsk
Krylja Sowietow Mołotow
zona USSR
1
Łokomotyw Charków Szachtar Stalino
Charczowyk Odessa
Zakawkazskaja
1
ODO Tbilisi Dinamo Erywań
Lokomotiwi Tbilisi
Sredneaziatskaja
1
Dinamo Stalinabad Dinamo Ałmaty
Dinamo Taszkent
finał
1
Lokomotiw Moskwa
Torpedo Gorki
Łokomotyw Charków
1948
Centralnaja
1
Metallurg Moskwa Dinamo Ryga
MWO Moskwa
?
?
6 grup+finał
1 zona RSFSR
1
Dinamo Kazań Torpedo Gorki
Krasnoje Znamia Iwanowo
2 zona RSFSR
1
Dzierżyniec Czelabińsk ODO Nowosybirsk
ODO Swierdłowsk
zona USSR
1
Łokomotyw Charków Stal Dniepropetrowsk
ODO Kijów
Jużnaja
1
Dinamo Erywań ODO Tbilisi
Spartaki Tbilisi
Sredneaziatskaja
1
ODO Taszkent Dinamo Ałmaty
Lokomotiw Aszchabad
finał
1
Łokomotyw Charków
Metallurg Moskwa
Dinamo Erywań
1949
Centralnaja
1
Spartaki Tbilisi Dinamo Kutaisi
Spartakas Wilno
?
?
6 grup+grupa finałowa+finał
1 zona RSFSR
1
Dinamo Rostów nad Donem WMS Moskwa
Dinamo Krasnodar
2 zona RSFSR
1
DO Swierdłowsk DO Nowosybirsk
Dzierżyniec Czelabińsk
3 zona RSFSR
1
Sudostroitiel Leningrad DO Leningrad
Metallurg Moskwa
4 zona RSFSR
1
z-d im.Kalinina Kaliningrad Stroitiel Dulowo
Krasnoje Znamia Oriechowo-Zujewo
zona USSR
1
Charczowyk Odessa Spartak Lwów
ODO Kijów
finał
1
Spartaki Tbilisi
z-d im.Kalinina Kaliningrad
Charczowyk Odessa
Klass B (ros. Класс Б)
1950
1
WMS Moskwa Torpedo Gorki
Spartakas Wilno
?
?
1951
1
m.Kalinin Dynama Mińsk
Lokomotiw Moskwa
?
?
1952
Charków
1
Spartakas Wilno Łokomotyw Charków
WMS Moskwa
?
?
3 grupy+2 grupy finałowe
Iwanowo
1
DO Tbilisi Krasnoje Znamia Iwanowo
Dinamo Ałmaty
Baku
1
Nieftianik Baku Burevestnic Kiszyniów
Torpedo Gorki
finał
1
Łokomotyw Charków
Spartakas Wilno
DO Tbilisi
1953
1 zona
1
Spartaki Tbilisi Dinamo Erywań
Torpedo Rostów nad Donem
?
?
3 grupy+finał
2 zona
1
Znamia Iwanowo Dynama Mińsk
Metałurh Odessa
3 zona
1
Szachtar Stalino Torpedo Gorki
Metałurh Zaporoże
finał
1
Dynama Mińsk
Torpedo Gorki
Szachtar Stalino
1954
1 zona
1
Spartak Erywań Nieftianik Baku
ODO Tbilisi
?
?
3 grupy+finał
2 zona
1
Zenit Moskwa Spartakas Wilno
Chimik Moskwa
3 zona
1
Szachtar Stalino Torpedo Rostów nad Donem
Metałurh Zaporoże
finał
1
Szachtar Stalino
Spartakas Wilno
Nieftianik Baku
1955
1 zona
1
Burevestnic Kiszyniów Spartak Kalinin
ODO Kijów
?
?
2 grupy
2 zona
1
ODO Swierdłowsk Spartak Erywań
ODO Tbilisi
1956
1 zona
1
Spartak Mińsk Torpedo Taganrog
Metałurh Zaporoże
?
?
2 grupy
2 zona
1
Krylja Sowietow Kujbyszew ODO Tbilisi
Spartak Erywań
1957
1 zona
1
Awangard Leningrad Torpedo Taganrog
Awanhard Charków
?
?
4 grupy+finał
2 zona
1
Spartak Stanisław SKWO Lwów
Trudowyje Riezierwy Leningrad
3 zona
1
SKWO Tbilisi Spartak Erywań
Nieftianik Baku
Dalnij Wostok
1
SKWO Chabarowsk Dinamo Władywostok
Burewiestnik Tomsk
finał
1
Awangard Leningrad
Spartak Stanisław
SKWO Tbilisi
1958
1 zona
1
SKWO Odessa Trudowyje Riezierwy Leningrad
Awanhard Mikołajów
?
?
6 grup+finał
2 zona
1
SKCzF Sewastopol Metałurh Zaporoże
Rostsielmasz Rostów nad Donem
3 zona
1
SKWO Lwów Spartak Mińsk
Łokomotyw Winnica
4 zona
1
SKWO Rostów nad Donem Spartak Erywań
Kubań Krasnodar
5 zona
1
SKWO Swierdłowsk Kajrat Ałmaty
Zwiezda Perm
6 zona
1
SKWO Chabarowsk Tomicz Tomsk
Urożaj Barnauł
finał
1
SKWO Rostów nad Donem
SKWO Swierdłowsk
SKCzF Sewastopol
1959
1 zona
1
Trud Woroneż Dinamo Kirow
Awanhard Mikołajów
?
?
7 grup+finał RSFSR
2 zona
1
Trudowyje Riezierwy Leningrad Trud Głuchowo
Awanhard Charków
3 zona
1
Spartak Erywań Terek Grozny
Torpedo Taganrog
4 zona
1
Łokomotyw Winnica Baltika Kaliningrad
SKWO Odessa
5 zona
1
Admirałtiejec Leningrad Wołga Kalinin
Zenit Iżewsk
6 zona
1
Pamir Leninabad Maszinostroitiel Swierdłowsk
Metallurg Magnitogorsk
7 zona
1
SKWO Swierdłowsk Łokomotiw Krasnojarsk
SKWO Chabarowsk
finał RSFSR
1
Admirałtiejec Leningrad
Trudowyje Riezierwy Leningrad
Trud Woroneż
1960
1 zona RSFSR
1
Trud Woroneż Spartak Leningrad
Szachtior Stalinogorsk
?
?
5 grup RSFSR, 2 grupy USSR, 2 grupy rep.radzieckich+3 grupy finałowe
2 zona RSFSR
1
Wołga Kalinin Szynnik Jarosław
Dinamo Kirow
3 zona RSFSR
1
Terek Grozny Torpedo Taganrog
Spartak Krasnodar
4 zona RSFSR
1
Mietałłurg Niżny Tagił Zwiezda Perm
Łokomotiw Czelabińsk
5 zona RSFSR
1
Irtysz Omsk SKA-Chabarowsk
Sibelektromotor Tomsk
finał RSFSR
1
Trud Woroneż
Irtysz Omsk
Wołga Kalinin
1 zona USSR
1
Sudnobudiwnyk Mikołajów Łokomotyw Winnica
Arsenał Kijów
2 zona USSR
1
Metałurh Zaporoże SKA Odessa
Trudowi Rezerwy Ługańsk
finał USSR
1
Metałurh Zaporoże
Sudnobudiwnyk Mikołajów
1 zona Sojuznych respublik
1
Lokomotiwi Tbilisi Urożaj Mińsk
Szirak Leninakan
2 zona Sojuznych respublik
1
Torpedo Kutaisi Pamir Leninabad
Progress Baku
finał Sojuznych respublik
1
Torpedo Kutaisi
Lokomotiwi Tbilisi
1961
1 zona RSFSR
1
Wołga Kalinin Mietałłurg Czerepowiec
Dinamo Leningrad
?
?
6 grup RSFSR+finał, 2 grupy USSR+gry o miejsce, 2 grupy rep.radzieckich
2 zona RSFSR
1
Dinamo Kirow Baltika Kaliningrad
Iskra Kazań
3 zona RSFSR
1
Krylja Sowietow Kujbyszew Sokoł Saratów
Traktor Stalingrad
4 zona RSFSR
1
Terek Grozny Rostsielmasz Rostów nad Donem
Torpedo Taganrog
5 zona RSFSR
1
Łokomotiw Czelabińsk Urałmasz Swierdłowsk
Stroitiel Ufa
6 zona RSFSR
1
SKA-Chabarowsk SKA Nowosybirsk
Łucz Władywostok
finał RSFSR
1
Krylja Sowietow Kujbyszew
Terek Grozny
Dinamo Kirow
1 zona USSR
1
Czornomoreć Odessa Łokomotyw Winnica
Zirka Kirowohrad
2 zona USSR
1
SKA Odessa Trudowi Rezerwy Ługańsk
Awanhard Żółte Wody
stykowyje igry USSR
1
Czornomoreć Odessa
SKA Odessa
Łokomotyw Winnica
1 zona Sojuznych respublik
1
Lokomotiwi Tbilisi Szirak Leninakan
Lokomotiv Gomel
2 zona Sojuznych respublik
1
Torpedo Kutaisi Szachtior Karaganda
Metallurg Rustavi
1962
1 zona RSFSR
1
Szynnik Jarosław Spartak Leningrad
Tiekstilszczik Iwanowo
?
?
5 grup RSFSR, 3 grupy USSR, 2 grupy rep.radzieckich+3 grupy finałowe
2 zona RSFSR
1
Trud Woroneż Trudowyje Riezierwy Kursk
m.Sierpuchow
3 zona RSFSR
1
Spartak Krasnodar Traktor Wołgograd
Rostsielmasz Rostów nad Donem
4 zona RSFSR
1
Urałmasz Swierdłowsk Łokomotiw Czelabińsk
Iskra Kazań
5 zona RSFSR
1
SKA Nowosybirsk SKA-Chabarowsk
Łucz Władywostok
finał RSFSR
1
Spartak Krasnodar
Trud Woroneż
Urałmasz Swierdłowsk
1 zona USSR
1
Czornomoreć Odessa Polissia Żytomierz
Łokomotyw Donieck
2 zona USSR
1
SKA Odessa Metałurh Zaporoże
SKA Kijów
3 zona USSR
1
Trudowi Rezerwy Ługańsk Awanhard Symferopol
Łokomotyw Winnica
finał USSR
1
Trudowi Rezerwy Ługańsk
Czornomoreć Odessa
Awanhard Symferopol
1 zona Sojuznych respublik
1
Lokomotiv Gomel Szirak Leninakan
Nairi Erywań
2 zona Sojuznych respublik
1
Szachtior Karaganda Alga Frunze
Metallurg Chimkent
finał Sojuznych respublik
1
Szachtior Karaganda
Lokomotiv Gomel
Klass A, wtoraja gruppa (ros. Класс А (вторая группа))
1963
1
Szynnik Jarosław Torpedo Gorki
Trud Woroneż
?
?
1964
1 podgruppa
1
Awanhard Charków Czornomoreć Odessa
Žalgiris Wilno
?
?
2 grupy+finał
2 podgruppa
1
SKA Odessa Szachtior Karaganda
Lokomotiw Moskwa
finał
1
Lokomotiw Moskwa
SKA Odessa
Paxtakor Taszkent
1965
1 podgruppa
1
Tiekstilszczik Iwanowo Urałmasz Swierdłowsk
Awanhard Charków
?
2 grupy+finał
2 podgruppa
1
Szynnik Jarosław Zoria Ługańsk
Žalgiris Wilno
finał
1
Ararat Erywań Kajrat Ałmaty
Awanhard Charków
1966
1 podgruppa
1
Žalgiris Wilno Tiekstilszczik Iwanowo
Kubań Krasnodar
?
3 grupy+finał
2 podgruppa
1
Zoria Ługańsk SKA Kijów
SKA Lwów
3 podgruppa
1
Politotdel Taszkentskaja obł. Szachtior Karaganda
Stroitiel Ufa
finał
1
Zoria Ługańsk
Žalgiris Wilno
Politotdel Taszkentskaja obł.
1967
1 podgruppa
1
Dinamo Kirovbad Daugava Ryga
Kubań Krasnodar
?
3 grupy+finał
2 podgruppa
1
SKA Kijów Metałurh Zaporoże
SKA Lwów
3 podgruppa
1
Szachtior Karaganda Urałmasz Swierdłowsk
Ałga Frunze
finał
1
Dinamo Kirovbad
Szachtior Karaganda
SKA Kijów
1968
1 podgruppa
1
Karpaty Lwów SKA Kijów
SKA Odessa
?
4 grupy+finał
2 podgruppa
1
Sudnobudiwnyk Mikołajów Metalist Charków
Dnipro Dniepropetrowsk
3 podgruppa
1
Urałmasz Swierdłowsk Spartak Ordżonikidze
Dinamo Machaczkała
4 podgruppa
1
Irtysz Omsk Kuzbass Kemerowo
SKA-Chabarowsk
finał
1
Urałmasz Swierdłowsk
Karpaty Lwów
Irtysz Omsk
1969
1 podgruppa
1
Spartak Ordżonikidze Dinamo Leningrad
Kubań Krasnodar
?
4 grupy+finał
2 podgruppa
1
SKA-Chabarowsk Rubin Kazań
Mietałłurg Kujbyszew
3 podgruppa
1
Dnipro Dniepropetrowsk SKA Kijów
Metalist Charków
4 podgruppa
1
Žalgiris Wilno Szachtior Karaganda
Lokomotiwi Tbilisi
finał
1
Spartak Ordżonikidze
Dnipro Dniepropetrowsk
SKA-Chabarowsk
Klass A, pierwaja gruppa (ros. Класс А (первая группа))
1970
1
Karpaty Lwów Kajrat Ałmaty
Dnipro Dniepropetrowsk
24
Janosz Habowda (Karpaty)
Pierwaja liga (ros. Первая лига)
1971
1
Dnipro Dniepropetrowsk Lokomotiw Moskwa
Czornomoreć Odessa
24
Witalij Razdajew (Kuzbass)
1972
1
Paxtakor Taszkent Szachtar Donieck
Czornomoreć Odessa
34
Birodar Abduraimov (Paxtakor)
1973
1
Czornomoreć Odessa Nistru Kiszyniów
Lokomotiw Moskwa
38
Anatolij Szepel (Czornomoreć)
1974
1
Lokomotiw Moskwa SKA Rostów nad Donem
Dynama Mińsk
25
Aleksandr Markin (Zwiezda Perm), Mykoła Klimow (Tawrija)
1975
1
Krylja Sowietow Kujbyszew Dynama Mińsk
Torpedo Kutaisi
27
Anatolij Ionkin (Kajrat)
1976
1
Kajrat Ałmaty Neftçi Baku
Paxtakor Taszkent
28
Elbrus Abbasov (Neftçi)
1977
1
Spartak Moskwa Paxtakor Taszkent
Tawrija Symferopol
19
Anatolij Zinczenko (Dinamo Leningrad), Witalij Razdajew (Kuzbass), Ihor Nadiejin (Nistru)
1978
1
Krylja Sowietow Kujbyszew SKA Rostów nad Donem
Dynama Mińsk
20
Aleksandr Płosznik (Kubań), Siergiej Andriejew (SKA Rostów)
1979
1
Karpaty Lwów Kubań Krasnodar
Pamir Duszanbe
42
Stepan Jurczyszyn (Karpaty)
1980
1
Tawrija Symferopol Dnipro Dniepropetrowsk
Metalist Charków
33
Wołodymyr Naumenko (Tawrija)
1981
1
Metalist Charków Torpedo Kutaisi
Lokomotiw Moskwa
26
Rawil Szaripow (Metałurh)
1982
1
Žalgiris Wilno Nistru Kiszyniów
Kołos Nikopol
26
Heorhij Koladiuk (Kołos)
1983
1
Kajrat Ałmaty SKA Rostów nad Donem
Fakieł Woroneż
25
Jurij Bondarenko (Tawrija)
1984
1
Fakieł Woroneż Torpedo Kutaisi
SKA Karpaty Lwów
27
Rewaz Czelebadze (Dinamo Batumi)
1985
Zapad
1
Daugava Ryga SKA Karpaty Lwów
Kotajk Abowian
29
Walerij Szmarow (CSKA)
2 grupy+finał z 2 grup
Wostok
1
Szynnik Jarosław Pamir Duszanbe
CSKA Moskwa
Finał
1
Daugava Ryga
CSKA Moskwa
SKA Karpaty Lwów
1986
1
CSKA Moskwa Guria Lanczchuti
Daugava Ryga
27
Wazhen Manasian (Pamir), Besik Pridoniszwili (Guria)
1987
1
Czornomoreć Odessa Lokomotiw Moskwa
Daugava Ryga
23
Wiktor Pimuszin (Kuzbass)
1988
1
Pamir Duszanbe Rotor Wołgograd
CSKA Moskwa
22
Muhsin Muhammadijew (Pamir), Aleksandr Nikitin (Rotor)
1989
1
CSKA Moskwa Guria Lanczchuti
Kajrat Ałmaty
32
Walerij Masalitin (CSKA)
1990
1
Spartak Władykaukaz Paxtakor Taszkent
Metałurh Zaporoże
37
Igor Shkvirin (Paxtakor)
1991
1
Rotor Wołgograd Tiligul Tyraspol
Urałmasz Swierdłowsk/Jekaterynburg
25
Serhij Husiew (Tiligul)
↑ rozgrywki niedokończone z powodu rozpoczęcia Wielkiej Wojny Ojczyźnianej
Reprezentacje Rozgrywki ligowe Rozgrywki pucharowe Rozgrywki młodzieżowe Nagrody i wyróżnienia
Pozostałe
Drugi poziom rozgrywek piłkarskich w Europie (
UEFA )
Funkcjonujące
Nieistniejące
