-anka

Podobna pisownia: Anka • anka • ankka • änka

-anka (język polski)

przyrostek

(1.1) … tworzący rzeczownik od czasownika, oznaczający rzecz, obiekt, sytuację związaną z działaniem określanym przez dany czasownik

(1.2) … tworzący rzeczownik oznaczający kobietę, która urodziła się lub sporo przebywa w miejscu wskazanym przez temat słowotwórczy

(1.3) … tworzący rzeczownik oznaczający rzecz, powiązaną z miejscem określonym przez temat słowotwórczy

(1.4) rzad. …tworzący rzeczownik – nazwę córki od nazwiska lub tytułu ojca^[1]

(1.1-4)

przykłady:: (1.1) kolorowanka → książeczka do kolorowania; (1.1) pisanka → malowane jajko (zob. pisać – dawne znaczenie); (1.1) strzelanka → gra komputerowa, w której się strzela; (1.1) mijanka → odcinek torowiska, na którym pojazdy szynowe mogą się wymijać; (1.2) Albanka → mieszkanka Albanii; (1.2) rzymianka → mieszkanka Rzymu; (1.2) niebianka → mieszkanka nieba; (1.2) galerianka → bywalczyni galerii; (1.3) zakopianka → droga do Zakopanego; (1.4) Pakulanka → córka Pakuły; (1.4) Sapieżanka → córka Sapiehy; (1.4) starościanka → córka starosty

uwagi:: zobacz słowa kończące się na „-anka”; (1.4) Formy z sufiksem -anka tworzy się od rzeczowników zakończonych na -a i występują w nich wymiany głosek – ch:sz, d:dź, g:ż, h:ż, k:cz, ł:l, n:ń itd. Nazwy córek od nazwisk ojców od rzeczowników niezakończonych na -a są nazwami ludowymi (np. Bielski → Bielszczanka, Kowalski → Kowalszczanka)^[3].; (1.4) Przyrostek ten coraz częściej zastępowany jest przez formant -ówna, którego jednak nie należy stosować przy nazwach zakończonych na -ga.

↑ Stanisław Szober, Gramatyka języka polskiego, PWN, Warszawa 1968, s. 122.
↑ Jeszcze o nazwiskach córek, „Poradnik Językowy” nr 7/1921, s. 90.
↑ Poradnik językowy. Zapytania i odpowiedzi, „Język Polski i Poradnik Językowy” nr 1/1916, s. 30.