mróz

Podobna pisownia: mroz • mrož

wymowa:

IPA: [mrus], AS: [mrus], zjawiska fonetyczne: wygł. ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) temperatura poniżej 0 stopni Celsjusza; zob. też mróz w Wikipedii

(1.2) pot. szron, szadź

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	mróz	mrozy
dopełniacz	mrozu	mrozów
celownik	mrozowi	mrozom
biernik	mróz	mrozy
narzędnik	mrozem	mrozami
miejscownik	mrozie	mrozach
wołacz	mrozie	mrozy

przykłady:

(1.1) Mróz całkowicie zniszczył tegoroczne zbiory.

składnia:

kolokacje:

(1.1) lekki / siarczysty mróz • Dziadek Mróz

(1.2) mróz na szybie

synonimy:

antonimy:

(1.1) upał

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. przymrozek

zdrobn. mrozek, mrozik

czas. mrozić, odmrozić, zmrozić, zamrozić, mierzić

przym. mroźny, mrozowy

przysł. mroźno

związki frazeologiczne:

kogoś przenika mróz • mróz chwyta/mróz puszcza • trzaskający mróz • przysłowia: Fabian i Sebastian gdy mróz dadzą, srogą zimę przyprowadzą • gdy luty bez mrozów i nieburzliwy, rok bywa słotny i nieurodziwy • gdy na Małgorzaty mróz, jeszcze długo nie pojedzie wóz • gdy Trzech Króli mrozem trzyma, będzie jeszcze długa zima • gdy w Katarzynę lód nie stanie – szykuj sanie, gdy w Katarzynę mróz – szykuj wóz • gdy w Katarzynę zima, śnieg nie poleży, mróz nie potrzyma • gdy w styczniu mrozy i śniegi, będą stodoły po brzegi, gdy styczeń mrozów nie daje, prowadzi nieurodzaje • gdy w styczniu woda huczy, to na wiosnę mróz dokuczy • jak słońce jasno świeci na Gromnicę, to przyjdą wielkie mrozy i śnieżyce • przyjdzie na psa mróz • styczeń mrozem trzeszczeć musi, wtedy chłopa plon przydusi

etymologia:

prasł. *morzъ

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) acar m
• angielski: (1.1) frost
• białoruski: (1.1) мароз
• bułgarski: (1.1) мраз m
• chorwacki: (1.1) mraz m
• dolnołużycki: (1.1) mroz m
• duński: (1.1) frost w
• esperanto: (1.1) frosto
• fiński: (1.1) pakkanen
• francuski: (1.1) gel m
• hiszpański: (1.1) escarcha ż
• islandzki: (1.1) frost n
• jidysz: (1.1) פֿראָסט m (frost)
• kaszubski: (1.1) marz m, môrz m, mróz m
• kataloński: (1.1) fred m
• kazachski: (1.1) аяз
• koreański: (1.1) 서리
• luksemburski: (1.1) Frascht m
• niemiecki: (1.1) Frost m
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• połabski: (1.1) morz m
• rosyjski: (1.1) моро́з m
• rumuński: (1.1) ger n
• slovio: (1.1) mroz (мроз)
• słowacki: (1.1) mráz m
• szkocki gaelicki: (1.1) reòthadh m
• szwedzki: (1.1) frost w
• ukraiński: (1.1) мороз m
• volapük: (1.1) flod
• węgierski: (1.1) fagy
• wilamowski: (1.1) fröst m, frȫst m
• włoski: (1.1) gelata ż, gelo m

źródła:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) mróz

odmiana:

przykłady:

(1.1) Mróz ju przëszedł. → Mróz już przyszedł.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) marz

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

czas. mrozëc, wëmrozëc, zamrozëc, òdmrozëc

przym. mrozny

przysł. mrozno

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła: