Rei Rainier

Lo Rei Rainier o Rainier lo Bòn (var. non locala: Rainièr/Rainèir/Rainèr), sonat pus formalament Rainier I de Provença o Rainier I de Nàpols, Anjau, Sicília e Provença (nascut en 1409 a Angieus - mòrt lo 10 de julhet de 1480 as Ais de Provença), foguèt lo darrier còmte important de Provença (1434-1480) avans l'annexion francesa de 1481 e es restat dins la memòria collectiva coma un dei pus grands senhors medievaus d'Occitània.

Exactament, renhèt pas sonque en Provença. Foguèt senhor puei còmte de Guisa (1417-1425), duc de Bar (1430-1480) de fach tre 1420, duc de Lorena (1431-1453), rei de Nàpols e Sicília (1435-1442), duc d'Anjau (1434-1480), còmte de Provença e de Forcauquier (1434-1480), e rei titular (teoric) de Jerusalèm (1435-1480) e d'Aragon (1466-1480). Teniá son títol de "rei" gràcias au reiaume de Nàpols.

Durant la Guèrra de Cent Ans, sostenguèt Carles VII de França contra leis Anglés. (Carles VII esposèt sa sòrre Maria). Fidèu entre lei fidèus, assistiguèt au sacrament de Rems en 1429. Amic de totjorn dau rei e òme de fisança, contribuiguèt a l'arrèst dei luchas francoanglesas en jogant un ròtle actiu dins lei negociacions de Tors. Maridèt sa filha Margarida d'Anjau a Enric VI d'Anglatèrra en 1445.

Consacrèt son temps a l'administracion e au desvolopament d'Anjau, de Lorena e de Provença. Faguèt prosperar ansin lei vilas d'Angieus, Ais de Provença, Avinhon e Tarascon. Enriquiguèt son castèu dei Ponts de Cé e mai son capmàs de Chanzé, totei dos situats en Anjau.

As Ais de Provença e a Angieus, entretenguèt una cort literària e sabenta e desdenhèt pas eu mesme de compausar d'òbras (Traité de la forme et devis comme on fait les tournois, 1451-1452 ; le Livre du cœur d'amour épris, 1457). Foguèt especialament lo protector en Avinhon dau pintor Nicolau Froment. Comandèt vèrs 1460-1470 l'òbra Le Mystère des Actes des Apôtres a Simon Greban, canonge dau Mans e a son fraire Arnoul Greban, dramaturg francés.

Rainer I moriguèt as Ais de Provença lo 10 de julhet de 1480. Lei Provençaus vouguèron gardar la despuelha dau Bòn Rei Rainier dins sei tèrras provençalas, mai leis Anjavins o entendián pas ansin. Aquelei darriers endreicèron, de nuech, la fugida dau defunt en lo botant dins una piparda. Un còp botat sus una embarcacion, s'alunhèt sus Ròse. Lo còrs dau Rei Rainier arribèt en Anjau e foguèt enterrat amb onor dins la catedrala d'Angieus.