Menelik II
Menelik II (17 d'aost de 1844 - 12 de decembre de 1913) foguèt lo negus de l'Empèri Etiopian dau 3 de novembre de 1889 au 12 de decembre de 1913. Succediguèt a Yohannes IV (1872-1889) e foguèt remplaçat per Iyasu V (1913-1916).
Èra a l'origina lo fiu dau negus de Choa, un dei senhors feodau major de l'Etiopia dau sègle XIX. En 1856, venguèt ostatge a la Cort de Tewodros II (1855-1868). I demorèt fins a 1868 e sa fugida vèrs son país natau onte foguèt coronat negus un an pus tard. Refusèt tanben de reconóisser la legitimat dau negus de Tekle Giyorgis II (1868-1872) e assaièt de reversar son successor Yohannes IV. Pasmens, son armada poguèt pas resistir ais armas modèrnas de son rivau e deguèt se sometre en 1878. Obtenguèt una autonòmia larga en Choa e lo drech d'estendre son territòri en direccion dau sud e de l'èst. Gràcias a una tiera de victòrias e a de contactes bòns ambé leis Europèus, creèt pauc a pauc una armada poderosa e ben equipada que li permetèt de conquistar Arsi, Kaffa, lo país de Welayta e la ciutat-estat de Harar. A la mòrt de Yohannes, lei fèus de Menelik representavan aperaquí la mitat dau territòri etiopian e l'aristocracia auta de l'Empèri lo sostenguèt per venir lo negus novèu.
Son rèine marquèt l'emergéncia de l'Etiopia modèrna amb una politica de defensa de l'independéncia nacionala, de modernizacion de l'economia ò deis institucions e de perseguida de l'expansion territòriala acomençada dins leis annadas 1880 que donèt au país son territòri actuau. En particular, Menelik II venguèt famós per sa victòria d'Adua (1èr de març de 1896) còntra lei temptativas de conquista coloniala italiana. Favorizèt tanben l'introduccion dei tecnologias occidentalas (creacion d'escòlas, d'espitaus, bastida dau camin de fèrre entre Addis Abeba e Jiboti... etc.). Pasmens, aquel esfòrç donèt gaire de resultat en causa de la feblessa dau nivèu iniciau de desvolopament de l'Empèri e la modernizacion regardèt subretot la capitala.
En 1909, Menelik II foguèt tocat per una malautiá grèva e deguèt a cha pauc abandonar lo poder. Per defugir un conflicte de succession entre lei partisans de sa frema e lei grands senhors etiopians, lo negus designèt son felen Iyasu coma eiretier. Pasmens, lei tensions demorèron importantas e Iyasu foguèt despausat tre 1916 car èra jutjat tròp pròche d'Alemanha.