Experiéncia de Rutherford

L’experiéncia de Rutherford, nomenada tanben experiéncia Geiger-Marsden, es una importanta experiéncia de fisica menada en 1909 per Hans Geiger (1882-1945) e Ernest Marsden (1889-1970) sota la direccion d'Ernest Rutherford (1871-1937). Permetèt de mostrar la concentracion de la carga positiva de la matèria dins un espaci de volum fòrça pichon. Aquò foguèt a l'origina dau modèl lacunari de la matèria e dau desvolopament dau modèl modèrne de l'atòm.

L'experiéncia èra realizada dins un environament sota vuege. Una fònt radioactiva emetritz de particulas α permetiá de produrre un fais de particulas α qu'èra dirigit còntra una fuelha d'aur fòrça fina (6 000 Å). Darrier aquela fuelha, un ecran foguèt plaçat per visualizar lei posicions d'arribada dei particulas α après passatge a travèrs la fuelha. Lo bombardament de particulas α durèt quauquei minutas.

La màger dei ponchs d'arribada dei particulas èran dins l'axe dau fais (99,9%). Pasmens, leis autors de l'experiéncia foguèron suspres per la preséncia d'un nombre important de ponchs situats en fòra de l'axe e per lo retorn en darrier de certanei particulas α. Aquò permetèt de desvolopar una representacion novèla dau modèl atomic basada sus :

• un atòm principalament format de « vuege » (caractèr lacunari de la matèria).
• la concentracion dins un volum fòrça feble dau nuclèu atomic (qu'assosta sa carga positiva).

A partir d'aquelei resultats, Rutherford desvolopèt lo modèl planetari de l'atòm : leis electrons cargats negativament èran en orbita a l'entorn d'un pichon nuclèu cargat positivament. Pasmens, aqueu modèl durèt gaire car èra invalidat per lei lèis de l'electromagnetisme e per la quantificacion dei raionaments electromagnetics. En revènge, representèt una etapa importanta dins la concepcion dau modèl modèrne de l'atòm que faguèt son aparicion dins lo corrent dei decennis seguents.