Bactrian

Lo bactrian es una lenga iraniana orientala qu'es donc pròcha de las autras lengas iranianas mejanas conegudas en Asia Centrala e en Turkestan, lo sogdian, lo khotanés e lo khwarezmian.

Longtemps, lo bactrian foguèt sonque conegut per l'inscripcion del rei koshan Kanishka (127-150), descubèrta a Surkh Kotal, en Afganistan, dins las annadas 1950, e per de legendas numismaticas, tamben que per qualquas inscripcions malaisidas de decifrar.

En 1993, una nòva inscripcion de Kanishka foguèt trobada a Rabatak, mas la descubèrta màger passèt pauc après amb l'aparicion de 150 documents possedits per de personas en Pakistan e originaris del principat de Rob, l'actuala Rui en Afganistan. Foguèron publicats per Nicholas Sims-Williams^[1]. Subretot escriches sus de cuèr, los documents son de contractes comercials, de contractes de maridatge o de letras de correspondéncia personala. Permeton l'analisi de la gramatica e l'atestacion d'un vocabulari ric^[2].

 

L'originalitat de la lenga es qu'es ecricha amb una version adaptada de l'alfabet grèc. lo bactrian utiliza la letra sho (Ϸ, ϸ) per representar lo [ʃ], rendut per š dins la transcripcion latina. Exemples^[3]:

καφþο (kafšo): cauçadura

þaρo (šaro): vila

þao (šao) : rei

þaραβο (šarabo) : satrapa

La lenga continuèt d'èsser utilizada longtemps après la casuda de l'Empèri koshan al sègle III apC. Se tròba encara sus l'inscripcion de Tochi e de fragments de manuscrits maniquèus del sègle IX^[4].

1. ↑ Sims Williams, 2000, Bactrian Documents I: Legal and Economic Documents, Studies in the Khalili Collection III; 2007, Bactrian Documents from Northern Afghanistan II: Letters and Buddhist Texts, Studies in the Khalili Collection III.
2. ↑ Gholami 2009, p. 3-6.
3. ↑ gholami 2009, p. 22.
4. ↑ Gholami 2009, p. 3.

• (en) Saloumeh Gholami, 2009, Selected Features of Bactrian Grammar, tèsa, Göttingen.

•   Portal de las lengas