Talança

Vila d'Occitània

Talança
Talence

Glèisa de Talança escandilhada.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

44° 48′ 00″ N, 0° 35′ 02″ O

Superfícia

8,28 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

29 m
20 m
2 m

Geografia politica

Guiana
Bordalés

França

Bordèu

Talança (caplòc, pui burèu centralizator)

Intercom
243300316

Bordèu Metropòli

Cònsol

Emmanuel Sallaberry
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2019)

43 820 ab.

44 799 ab.

Densitat

5 014,13 ab./km²

Autras informacions

Gentilici

talancés, talancesa (Talençais en francés)

Còde postal

33400

Còde INSEE

33522

Talença, o puslèu Talança, prononciacion [taˈlansə] (Talence en francés), es una comuna bordalesa de Guiana, lingüisticament gascona, situada dens lo departament de Gironda e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Una legenda locala pretend qu'an costuma, devath l'influença dau francés, de prononçar Talança puslèu que Talença, fòrma supausada a tòrt d'origina, justament pr'amor dau francés, mès aquera interpretacion es en contraccion dab las fòrmas ancianas (veire toponimia).

Geografia

La vila de Talança a per axe principau la rota de Baiona, que correspond a la via de Tors deu camin de Sent-Jacme.

Perimètre dau territòri

Comunas confrontantas de **Talança**
	Bordèu
Peçac		Begla
Gradinhan		Vilanava d'Ornon

Toponimia

Las fòrmas ancianas son Talencia, en latin, aus sègles XI-XIII, Talencia, en latin, en 1182, Talanssa (loco appellato A ~), en 1274, Talanse en 1307-1317, Talencia, en latin, en 1307-1317 ^[1]. Au mens en aparéncia, las fòrmas ancianas, latinas o gasconas, fornidas per Bénédicte Boyrie-Fénié testimònian d'un passatge progressiu de Talen- a Talan-. En realitat, las latinizacions, que son interpretacions d'escribas, gardan imperturbablament Talencia, mès las occitanas nos ensenhan la prononciacion daus sègles XIII e XIV (e benlèu d'avant), qu'a quasi pas cambiat desempui; la data de l'evolucion de -a finala pòsttonica a [ǝ] demòra conjecturala pr'aquò, mès probable qu'èra dejà complida a l'epòca (fòrma de 1307-1317).

Si Dauzat e Rostaing, seguits per Negre, conjecturan que l'origina de Talança es lo nom d'òme latin Tallentius ^[2] (damb un ajustadís -a per Negre), Bénédicte Boyrie-Fénié ha remarcar a bon dret que Tallentius + -a auré donat *Tarença en gascon. Vaquí perqué supausa una varianta masculina *Talenteus deu cognomen femenin Talentea, associada au sufixe -a^[1]. Mès en realitat sonque las atestacions medievalas en latin han cercar deu costat d'un nom en -len-. Una causa sembla segura, es que la varianta Talança es pas devuda a una evolucion de *Talença devath l'influéncia deu francés, plan mai tardiva. De manèira incomprensibla, Bénédicte Boyrie-Fénié, que coneish e cita la prononciacion autentica, causeish la grafia *Talença, totalament inatestada en occitan. Xavier Delamarre, que probable coneishèva las fòrmas ancianas, explica Talança per talāntiā, « lo maine de Talāntios » ^[3].

Istòria

A l'origina, lo territòri talancés èra quasi enteirament caperat de bòscs. Lo vertadèir puplament de Talança data dau XVII° siègle, mès i avèva dejà un vilatge. La proximitat daus camins de La Tèsta, Tolosa e Baiona atirèt los borgés de Bordèu. Nombrós son aqueths que se hiren bastir rishas damoranças, coma lo castèth Peixotto, que vingut mèi tard l'ostau de vila. Mès aquò's sonque dus sègles mèi tard que l'urbanisacion e l'industrialisacion de Talança esturen considerablament aumentadas. La biscuiteria Olibet èra fòrt renomada au debut dau XX° siègle. Las industrias dispareishuren decap a las annadas 1970.

Administracion

Lista daus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
18 d'octobre 2017	2026	Emmanuel Sallaberry ^[4]		Director financèir
1993	2017 (demission per demorar au Senat)	Alain Cazabonne	UDF, pui MoDem	Administrator de societats, ancian conselhèir generau (1985-1998), senator (2017- )
març de 1983	1993 (décès)	Gérard Castagnéra (1943-1993)	RPR	Mètge, deputat (març 1993- setembre 1993)
març de 1965	març de 1983	Henri Deschamps ^[5]	SFIO, pui PS	Professor de letras, deputat (1973-1981)
	1965
Totas las donadas son pas encara conegudas.

A la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra caplòc dau canton de Talança, i demorèt e ne vingut lo burèu centralizator.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 41517, totala: 43574

1 489

1 181

1 340

1 194

1 322

1 288

1 232

1 402

1 434

1 693

2 430

2 577

3 604

3 873

4 621

6 642

7 921

9 221

11 227

11 832

13 224

15 823

17 130

18 944

20 380

21 650

22 695

25 874

29 161

34 127

34 692

34 485

37 210

40 920

40 940

40 576
41 977

2009

2010

40 793
42 179

40 600
41 971

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas damb la comuna

Enric de Montpesat
Joan Lahita (vasut a Talança en 1930)

Veire tanben

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ ^1,0 et ^1,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes Gironde, ed. CAIRN, Pau, 2008, p. 356
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, reedicion Librairie Guénégaud, 1984
↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 245 e 367
↑ http://www.sudouest.fr/2017/10/19/mairie-de-talence-alain-cazabonne-a-passe-la-main-3876123-3200.php
↑ http://www.talence.fr/connaitre-talence/maires-de-talence.html

Portau de Guiana

[Boyrie-1] 1,0 et ^1,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes Gironde, ed. CAIRN, Pau, 2008, p. 356

[2] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, reedicion Librairie Guénégaud, 1984

[3] Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 245 e 367

[4] ttp://www.sudouest.fr/2017/10/19/mairie-de-talence-alain-cazabonne-a-passe-la-main-3876123-3200.php

[5] ttp://www.talence.fr/connaitre-talence/maires-de-talence.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]