Pero Pardo de Cela

Pero Pardo de Cela Aguiar e Ribadeneira (vèrs 1425, Betanzos - 17 de decembre de 1483, Mondoñedo) èra un noble galèc dau sègle XV.

Pero Pardo de Cela èra lo nebòt de l'evesque de Mondoñedo que li donèt la màger part de sei bens en 1441. A la mòrt de son oncle, quatre ans pus tard, Pero Pardo de Cela s'installèt dins la vila de Viveiro e ne'n venguèt pauc a pauc lo senhor pus important (premier cònsol en 1464 au mens e marescau en 1474). Dispausava alora d'una gròssa fortuna eissida de divèrseis eiretatges, especialament aqueu de son oncle, de son maridatge amb Isabel Perez Osorio, filha dau còmte de Lemos, e de la possession de divèrsei proprietats terrencas.

Au contrari de la màger part dei grands senhors galècs, sostenguèt Isabèl I^èra de Castelha còntra lo partit de Joana de Castelha durant la Guèrra de Succession de Castelha (1475-1479). Pasmens, refusèt d'acceptar la politica de centralizacion e de contraròtle de l'aristocracia iniciada per lei Rèis Catolics, çò qu'entraïnèt una rompedura rapida ambé lo poder centrau. Son ostilitat entraïnèt sa destitucion de la comuna de Viveiro en 1476 puei, dos ans pus tard, lo drech de bastir de fortalesas^[1], d'utilizar lei pòrts de la ciutat e d'i intrar li foguèron retirats. Aquelei mesuras d'expulsion foguèron pauc a pauc estendudas ai comunas d'Ortigueira e de Mondoñedo. A partir de 1480, l'intensitat dau conflicte aumentèt ambé l'aliança de Pero Pardo de Cela ambé Pedro de Bolaño e Pedro de Miranda, dos autrei senhors en revòuta còntra lei Rèis Catolics. Aquela coalicion capitèt d'infligir plusors desfachas ai tropas espanhòlas. Pasmens, foguèt finalament vencuda e Pero Pardo de Cela capturat. Foguèt executat lo 17 de decembre de 1483 davant la catedrala de Mondoñedo.

• Galícia.
• Rèis Catolics.

• (gl) Meilán García e Antonio José, O mito do Mariscal Pardo de Cela : historia, lendas e literatura, Asociación Cultural O Mundo de Galea, 2004.
• (es) Pardo de Guevara y Valdés e Eduardo José, Pardo de Cela y Galicia, Alvarellos Editora Técnica, 1981.
• (gl), O Mariscal Pardo de Cela e o seu tempo : I Xornadas de Estudios Medievais da Mariña Central, celebradas do 4 ó 7 de decembro de 2004 en Alfoz, Xornadas de Estudios Medievais da Mariña Central, Deputación Provincial de Lugo, Servicio de Publicacións, 2006.
• (es), Vasco da Ponte, Recuento de las casas antiguas del reino de Galicia, Xunta de Galicia, 1986.

1. ↑ Aquela mesura èra fòrça importanta car un nombre important de castèus e de fòrts galècs, destruchs per lei combats de la Granda Revòuta Irmandina (1467-1469), èran alora totjorn en roïna.