Olav Rytter

Rytter var fødd iKristiansund^[1] som son av lyrikaren og omsetjaren Henrik Rytter og Maren Ovidia Olsen.^[2]

Han var gift med Dagny Jørgine Sausjord frå 1928 til 1945 og med Hanne Bull (fødd Stang) frå 1948. Gjennom den andre kona var han svigerson av Emil Stang d.y.^[2]

Rytter vart utdanna filolog ved Universitetet i Oslo. Han studerte også ved Karlsuniversitetet i Praha, og spesialiserte seg på slaviske og indo-ariske språk.^[1] Han var lektor i norsk i Praha og Warszawa frå 1928 til 1935.^[3] I 1936 vart han tilsett som redaktør i den nystarta nynorske avisa Norsk Tidend.

Ved krigsutbrotet 9. april 1940 arbeidde Rytter i nyhendeavdelinga i NRK. Han følgde regjeringa til Hamar, Elverum og Nybergsund. Han kom seg over til London via Stockholm og var på plass i BBC med norske sendingar frå 18. april 1940. Rytter vart verande ved BBC under heile krigen. Han deltok i frigjeringa av Finnmark i 1944 i operasjon Crofter, som sivil militær kaptein og tolk. Etter kapitulasjonen vart han i dåverande kronprins Olavs følgje tilbake til Noreg og var på plass i NRK med sin første reportasje av heimturen den 14. mai 1945.

Rytter skreiv boka Frå Nybergsund til Honnørbrygga i 1946. Boka inneheld enkelte reportasjar og intervju han gjorde som krigskorrespondent og progamsekretær ved BBC under krigen.

I perioden 1948 til 1953 var han sjef for dei Dei sameinte nasjonane sitt informasjonskontor i Praha. Han omsette fleire bøker frå indiske og slaviske språk, og fekk i 1975 Norsk kulturråd sin omsetjarpris.

I 1975 fekk han Norsk kulturråd sin omsetjarpris. Rytter vart før andre verdskrigen utnemnd til riddar av Den kvite løveordenenen, og vart i 1947 forfremja til offiser for innsatsen for Tsjekkoslovakia under verdskrigen. Han var òg innehavar av Deltakarmedaljen, Haakon VIIs 70 års medalje, Kong Christian X fridomsmedalje og Medaljen for siger over Tyskland.

• Publikasjonar av Olav Rytter i BIBSYS