Al Khor-øya
Al Khor, òg kalla Jazirat bin Ghanim, er ei øy og ein arkeologisk funnstad utafor nordaustkysten av Qatar. Det er den einaste staden i landet der det er gjort arkeologiske funn som går heilt attende til det andre tusenåret fvt.[1] Øya har vore busett i fire hovudperiodar, datert så tidleg som kring 2000 fvt. til så seint som 1900-talet. Øya er mest kjend for drifta av ein kassittisk-kontrollert purpurfargeindustri på 1000-talet fvt.[2]
| Al Khor | |||
| Jazirat bin Ghanim | |||
| øy | |||
 Vegetasjon på Al Khor
| |||
| Land |  Qatar
| ||
|---|---|---|---|
| Koordinatar | 25°41′34″N 51°32′56″E / 25.69278°N 51.54889°E | ||
 Al Khor-øya 25°41′34″N 51°32′56″E / 25.6928°N 51.5489°E | |||
  Kart som viser Al Khor-øya.
| |||
| Wikimedia Commons: Al Khor Island | |||
Historie
endreSteinalderen
endreEin har ikkje funne avgjerande spor på at øya var busett i yngre steinalder.[3] Ein har derimot oppdaga fleire steinalderleirar og potteskar frå Ubaid kring 6 km aust for øya.[4] Ein har gjetta på at øya vart vitja av desse steinaldermenneska.[5]
Tidleg Dilmun-tid
endreKeramikk frå Dilmun-sivilisasjonen indikerer at øya var nytt til den Bahrain-baserte sivilisasjonen frå kring 2000 til 1750 fvt.[2] Keramikk datert til tidleg i Dilmun-tida består hovudsakleg av mellomstore krukker og kokekar.[2] Ein kan ha oppretta busetnader i Dilmun-tida for reisande mellom Bahrain og dei nærmaste, viktigare busetnadane i Persiabukta, Tell Abraq. Eit anna forslag går ut på at vitjande fiskarar eller perledykkarar hadde leir på øya. Funn av keramikk i området indikerer òg at det kan ha vore handel mellom innbyggjarane på Al Khor og Dilmun-sivilisasjonen, men dette er usannsynleg fordi det var få innbyggjarar i Qatar på denne tida.[6]
Kassitt-tida
endreKassitane dreiv ein purpurfargeindustri på øya frå kring 1400 til 1100 fvt.[2] Det var òg handelssamband mellom innbyggjarane i Qatar og kassittane.[1][7] Ein har funne kring tre millionar knuste snigleskal og kassittiske potteskar.[8] Det er påstått at øya er den tidlegaste kjende staden for denne typen purpurfargeproduksjon.[9][10] Fargen kom frå sniglen Murex og fekk namnet «tyrisk fiolett».[8] Den raudbrune fargen i det qatarske flagget vart dels vald på grunn av purpurfargeindustrien på denne øya.[11][12]
Sasanidane
endreEin har funne lekamar frå seint i sasanidetida, frå kring 400 til 600.[2]
Sein islamsk tid
endreAl Khor var busett i sein islamsk tid, frå kring 1700 til 1900.[2]
Oppdaging
endreMission Archéologique Français à Qatar, ein fransk team leia av Jacques Tixier, gjorde dei arkeologiske funna her i 1976.[13]
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Al Khor» frå Wikipedia på engelsk, den 25. oktober 2016.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ 1,0 1,1 Casey, Paula; Vine, Peter (1991). The heritage of Qatar (print utg.). Immel Publishing. s. 15. ISBN 978-0907151500.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Carter, Robert Jr.; Killick, Robert (2014). Al-Khor Island: Investigating Coastal Exploitation in Bronze Age Qatar (PDF). Moonrise Press Ltd. s. 40. ISBN 978-1910169001.
- ↑ Carter, Robert Jr.; Killick, Robert (2014). s. 30.
- ↑ Carter, Robert Jr.; Killick, Robert (2014). s. 5.
- ↑ Carter, Robert Jr.; Killick, Robert (2014). s. 41
- ↑ Carter, Robert Jr.; Killick, Robert (2014). s. 43
- ↑ Magee, Peter (2014). The Archaeology of Prehistoric Arabia. Cambridge Press. s. 50, 178. ISBN 9780521862318.
- ↑ 8,0 8,1 «Qatarsk historie» (PDF). www.qatarembassy.or.th. Ministry of Foreign Affairs. Qatar. London: Stacey International, 2000. Henta 24. oktober 2016.
- ↑ Khalifa, Haya; Rice, Michael (1986). Bahrain Through the Ages: The Archaeology. Routledge. s. 79, 215. ISBN 978-0710301123.
- ↑ Sterman, Baruch (2012). Rarest Blue: The Remarkable Story Of An Ancient Color Lost To History And Rediscovered. Lyons Press. s. 21–22. ISBN 978-0762782222.
- ↑ «Al Adaam.. History of a Nation». Qatar e-Government. Henta 28. januar 2015.
- ↑ «The Purple Island: A natural wonder amidst the desert». Qatar Tribune. 13. oktober 2013. Arkivert frå originalen 16. april 2016. Henta 25. oktober 2016.
- ↑ «Prospections et fouilles au Qatar» (PDF). Maison Archéologie & Ethnologie, René-Ginouvès. Henta 25. oktober 2016.